با جوانان ، برای جوانان

اولین اساس‏نامه سازمان جوانان جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در چهاردهم آبان ماه سال 1326 شمسی ، به تصویب رسید . در این زمان وزارت فرهنگ و هنر با همکاری جمعیت شیر و خورشید سرخ ، تشکیلاتی را ایجاد کرد تا بر اساس آن فعالیت جوانان در «جمعیت» با توجه به اهداف خدمت به همنوع ، بالا بردن سطح بهداشت فردی و اجتماعی و ایجاد و توسعه دوستی و تفاهم بین‏المللی ، سازماندهی یابد . محوریت فعالیت‏های این تشکیلات را بخش دانش‏آموزی تشکیل می‏داد .
اعضای سازمان در این زمان در بدو ورود با کمک‏های اولیه آشنایی پیدا می‏کردند و اصول امدادگری را فرا می‏گرفتند . اساس‏نامه اولیه سازمان جوانان در سال‏های 1345 ، 1346 و 1347 مورد بازنگری قرار گرفت . یک سال بعد (1348) ، خانه‏های جوانان شیر و خورشید ، با تصویب آیین‏نامه‏ای ، تشکیل شد . هدف از تشکیل این خانه‏ها ، گسترش فعالیت‏های جوانان به سطح جامعه و شکوفایی استعدادهای آنها در زمینه‏های فرهنگی و هنری بود .
هم‏زمان با پیروزی انقلاب اسلامی و تغییر نام جمعیت شیر و خورشیدِ سرخ به جمعیت هلال احمر ، فعالیت‏های سازمان جوانان هلال احمر در ایران ، با رویکرد جدیدی آغاز شد .
در سال 1360 ، اصلاحات لازم در اساس‏نامه سازمان جوانان به عمل آمد و فعالیت‏های سازمان در قالب فعالیت‏های دانش‏آموزی ادامه یافت . در سال 1361 ، خانه‏های جوانان سابق ، تحت عنوان مراکز پرورش اسلامی ، تغییر نام پیدا کرد و در کنار آموزش‏های امداد ، فعالیت‏های مربوط به حرفه‏آموزی ، هنری ـ ورزشی و اعتقادی را در دستور کار خود قرار داد .
در اوایل دهه 70 ، مراکز پرورش اسلامی به معاونت فرهنگی جمعیت هلال‏احمر ارتقاء پیدا کردند و فعالیت‏ها تنوع و گستردگی بیشتری ، در زمینه آموزش‏های حرفه‏آموزی و تربیتی ، یافتند .
از طرف دیگر سازمان جوانان هلال احمر نیز تحت نظارت آموزش و پرورش ، فعالیت‏های دانش آموزی را تحت پوشش داشت و رئیس آن به عنوان قائم مقام وزیر آموزش و پرورش ، محسوب می‏شد . این سازمان در سال 1372 ، یک اردوی بین‏المللی با حضور اعضای 10 کشور را نیز در منطقه برگزار کرد .
در اواخر سال 1378 ، با ادغام دو حوزه فعالیت سازمان جوانان ، یعنی معاونت فرهنگی و فعالیت‏های دانش‏آموزی ، سازمان مستقل با عنوان «سازمان جوانان جمعیت هلال‏احمر» با ساختار جدید تشکیل شد و فعالیت‏های سازمان را در سه محور جذب و سازماندهی ، آموزشی ـ پژوهشی و فرهنگی ـ اجتماعی و در سه شاخه دانش‏آموزی ، دانشجویی و امور جوانان پیگیری کرد و هم اکنون یکی از بزرگترین و گسترده‏ترین تشکل‏های جامعه ـ در سطح ملی و بین المللی ـ در ارتباط با جوانان است .

الف . معاونت جذب و سازماندهی

معاونت جذب و سازماندهی بر اساس مواد 3 و 6 اساس‏نامه جمعیت هلال‏احمر ، موظف است زمینه جذب و سازماندهی و به کارگیری اعضای جوان را در امور امدادی ، عام المنفعه و بشردوستانه فراهم نماید .
این معاونت از سه اداره «عضویت و جذب نیروی انسانی» ، «برنامه‏ریزی و سازماندهی فعالیت‏های بشردوستانه» ، «و برنامه‏ریزی و سازماندهی فعالیت‏های امدادی» تشکیل شده است که هر یک از آنها طبق اهداف خود وظایف متعددی را انجام می‏دهند .

اداره عضویت و جذب نیروی انسانی

هدف این اداره ، جذب و سازماندهی جوانان داوطلب عضویت در جمعیت هلال احمر است . بر همین اساس با برگزاری دو مرحله فراخوان عضویت در طی سال ـ یعنی در 18 اردیبهشت ماه (هم زمان با روز جهانی هلال احمر و صلیب سرخ) و 20 مهر ماه (هم زمان با روز ملی کاهش آثار بلایای طبیعی) ـ جوانان علاقمند به عضویت در سازمان جوانان هلال احمر در سه «شاخه دانش‏آموزی ، دانشجویی و جوانان» به عضویت سازمان در می‏آیند .

اداره برنامه‏ریزی و سازماندهی فعالیت‏های بشردوستانه

اعضای سازمان جوانان بر حسب علاقه ، در یکی از گروه‏های زیر سازماندهی می‏شوند و بر اساس خط مشی اجرایی ، در خدمات داوطلبانه و بشردوستانه شرکت می‏کنند ؛ تلاش برای تسکین آلام بشری؛ صلح و دوستی و تفاهم پایدار میان ملت‏ها؛ حمایت از زندگی و سلامت انسان‏ها؛ تأمین احترام انسان‏ه
فعالیت‏های بشردوستانه در اداره برنامه‏ریزی در پنج سطح (بین‏المللی ، ملی ، منطقه‏ای ، استانی ، کانونی) و نیز در دو بعد زمانی (مقطعی و مدت‏دار) در قالب خدمات حمایتی ، دلجویی ، آموزشی و اطلاع‏رسانی ، تقدیر ، کاربردی و نمادین به جامعه انجام می‏شود که از آن میان می‏توان به موارد زیر اشاره نمود : همایش روز مبارزه با مواد مخدر ، هفته سلامت ، اهدای خون ، روز جهانی صلح ، روز جهانی مستضعفین ، نهضت سبز و ...

اداره برنامه‏ریزی و سازماندهی فعالیت‏های امدادی

این اداره ، عهده‏دار برنامه‏ریزی فعالیت‏های امدادی و سازماندهی اعضا جذب شده در شاخه‏های دانشجویی ، دانش‏آموزی ، جوانان ، کارگری ، روستایی و ... در تیم‏های امدادی عمومی و تخصصی (1 ـ جستجو و نجات 2 ـ حمایت روانی 3 ـ امداد کوهستان 4 ـ امداد جاده 5 ـ نجات در سیلاب (ساحل و دریا) 6 ـ نجات در آوار 7 ـ اسکان اضطراری 8 ـ فوریت پزشکی 9 ـ آمار 10 ـ تغذیه 11 ـ ارزیابی اولیه و ثانویه) است .

ب . معاونت آموزشی و پژوهشی

آموزش در سازمان جوانان جمعیت هلال احمر بر اساس اهداف سازمان ، بر دو پایه خدمات امدادی و عام المنفعه استوار است . وظیفه اصلی این معاونت ، برنامه‏ریزی امور آموزشی و پژوهشی و نظارت بر آن است . این معاونت از سه اداره «آموزش» ، «پژوهش» و «مطالعات و ارزشیابی» تشکیل شده است که در زیر فعالیت‏های هر کدام از این ادارات به اختصار بیان می‏گردد :

اداره آموزش

فهرست فعالیت‏های محوری اداره آموزش به شرح زیر است :

آموزش‏های متمرکز :

به منظور ارتقاء دانش و تقویت مهارت‏های اعضای سازمان جوانان جهت انجام فعالیت‏های امدادی و بشردوستانه و در جهت اهداف بین المللی نهضت صلیب سرخ و هلال احمر ، یازده دوره آموزشی به دو صورت عمومی و اختصاصی ، از طرف سازمان طراحی شده است .
آموزش‏های متمرکز به دو بخش عمومی و اختصاصی تقسیم می‏شوند که عبارتند از :

1 . دوره‏های آموزش عمومی

الف ـ دوره آموزش آشنایی با نهضت بین‏المللی هلال احمر و صلیب سرخ؛ ب ـ دوره آموزش امداد و کمک‏های اولیه عمومی ؛ ج ـ دوره آموزشی خدمات داوطلبانه ؛ د ـ دوره آموزشی کار گروهی ؛ ه ـ دوره آموزشی شناخت بلایا و حوادث طبیعی ؛ و ـ دوره آموزشی حقوق بشر دوستانه بین‏المللی .

2 . دوره‏های آموزشی اختصاصی

الف ـ دوره تکمیلی آموزش امداد و کمک‏های اولیه؛ ب ـ دوره آموزشی بهداشت روانی در حوادث ؛ ج ـ دوره آموزشی مدیریت امداد و سوانح ؛ د ـ دوره آموزشی رهبری و راهنمایی گروه؛ ه ـ دوره آموزشی روش تهیه پروژه در فعالیت‏های امدادی داوطلبانه .

آموزش‏های غیر متمرکز

به منظور توسعه و گسترش آموزش‏های عام المنفعه ، دوره‏های آموزش غیر متمرکز نیز در استان‏ها طراحی و اجرا می‏شود . این آموزش‏ها با توجه به نیاز و شرایط اقلیمی و فرهنگی هر منطقه برگزار می‏گردد . تعیین سر فصل‏ها و همچنین روش و مدت برگزاری این نوع آموزش‏ها از طرف کمیته استانی آموزش‏های غیر متمرکز هر استان به سازمان جوانان پیشنهاد می‏شود . طرح‏های رسیده از استان ، در کمیته مرکزی آموزش‏های غیر متمرکز سازمان جوانان بررسی و در صورت تصویب ، مجوز اجرای طرح‏های آموزشی در استان از طرف سازمان جوانان صادر می‏شود .

طرح آموزش همگانی امداد (طاها)

هدف از این طرح ، آموزش کلیات امداد و کمک‏های اولیه است . در این طرح ، عموم مردم به ویژه جوانان ، آموزش‏ها و مهارت‏های امدادی را فرا می‏گیرند که در پایان پس از موفّقیت در آزمون برای آنها گواهی‏نامه صادر می‏شود .

تهیه و چاپ کتاب :

یکی از برنامه‏های اداره آموزش ، تدوین متون و مواد آموزشی برای اعضا و مربّیان است . برخی آثار این اداره عبارت‏اند از : چگونه به یک مصدوم کمک کنیم؟ (آموزش کمک‏های اولیه ویژه دانش‏آموزان) ، درس‏نامه جامع آموزش امداد ( ویژه دانشجویان) ، هلال سرخ من (آموزش اصول بنیادین صلیب سرخ و هلال احمر در قالب شعر به کودکان) ، نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ، خدمات داوطلبانه و کار گروهی .

اداره پژوهش

توسعه فعالیت‏های سازمان جوانان در حیطه‏های مختلف ، با توجه به مشکلات منطقه‏ای ، نیازمند پژوهشی نظام‏مند است . به همین منظور در هر استان یک کمیته مطالعاتی و در هر یک از شعب استان یک هسته مطالعاتی متشکل از اعضا ایجاد شده است .
کمیته مطالعاتی ، کمیته‏ای است که هر استان برای بررسی و برنامه‏ریزی طرح‏های مطالعاتی و نظارت بر اجرای آنها در هر استان تشکیل می‏دهد . این کمیته با هدف گسترش و ارتقای عملی فعالیت‏های مطالعاتی اعضا و استفاده از نتایج آن در برنامه‏های جوانان ، فعالیت می‏کند .

آموزش مربّیان و مدرسان

از جمله اموری که به اداره پژوهش محول شده است آموزش مدرّسان و مربّیان سازمان جوانان است . آموزش یکی از مهمترین راهبردهای سازمان برای تضمین موفقیت برنامه‏های آن است و این کار مستلزم تربیت مربّیانی است که فرآیند آموزش را درک می‏کنند و روش‏های مختلف آن را فرا می‏گیرند . بر همین اساس ، سازمان جوانان اقدام به تربیت مربّی (امدادی و غیرامدادی) می‏نماید که در سه شاخه دانش‏آموزی ، دانشجویی و جوانان فعالیت دارند این مربّیان دوره‏های آموزشی متمرکز را به اعضا آموزش می‏دهند .

اداره مطالعات و ارزشیابی برنامه‏ها

این اداره یکی از ادارات زیرمجموعه معاونت آموزشی و پژوهشی در سازمان جوانان است .

اهداف و وظایف

1 ـ ارزشیابی طرح‏ها ، روش‏ها و برنامه‏های سازمان جوانان به منظور بهبود کیفی آنها
2 ـ توسعه اطلاع‏رسانی در واحدهای ستادی و اجرایی سازمان
3 ـ طراحی پروژه‏های ارزشیابی مناسب و نظارت بر حسن اجرای آنها
4 ـ توسعه و تجهیز کتاب‏خانه‏ها .
نمونه‏ای از کارهای انجام شده در این اداره عبارت‏اند از : درجه‏بندی کتاب‏خانه‏های کل کشور و تجهیز کتاب‏خانه‏های واجد شرایط به نرم‏افزار جامع کتاب‏خانه‏ها ، درجه‏بندی کانون‏های دانشجویی ، ارزشیابی اردوها و مسابقات والمپیادهای ورزشی کشوری ، ارزشیابی جشنواره‏ها ، سمینارها وهمایش‏های برگزار شده در کشور .

ج . معاونت فرهنگی و امور اجتماعی

این معاونت دارای وظایف اجتماعی ـ فرهنگی در جهت شکوفایی استعدادهای خلاق و ارتقاء حسن مسئولیت‏پذیری آنهاست . وجود اهداف گسترده در این معاونت ، طیف وسیعی از برنامه‏ها را در بر می‏گیرد که در ادارات این معاونت طراحی و اجرا می‏شوند . این معاونت از چهار اداره تشکیل شده است :

اداره برنامه‏های فرهنگی ـ تربیتی

فعالیت‏ها و برنامه‏های این اداره ، بر محور شکوفایی و پرورش استعدادهای فرهنگی ـ هنری اعضا شکل گرفته است ؛ لذا برگزاری مسابقات و جشنواره‏های استانی ، منطقه‏ای و کشوری از اهمّ وظایف این اداره است .

انجمن‏های فرهنگی ـ تربیتی

با تشکیل انجمن‏های فرهنگی ـ تربیتی در استان‏ها مهارت‏های لازم به اعضا به دو صورت نظری و عملی آموزش داده می‏شود . در این انجمن‏ها اعضا ضمن فراگیری مهارت‏های خاص ، با حضور در همایش‏ها و بازدیدهای مرتبط با دوره آموزشی به تکمیل آموزش‏های خود می‏پردازند . فصل‏نامه «برگ‏های زیتون» یکی از آثار منتشر شده این اداره است .

دستور العمل جامع طرح اوقات فراغت

فصل تابستان فرصتی فراهم می‏آورد تا اعضای سازمان جوانان ، ضمن حضور در فعالیت‏های آموزشی ، به ارائه آثارِ فرهنگی ـ هنری خود بپردازند . طرح جامع اوقات فراغت نیز در هر سال با برنامه‏های متفاوت و متنوع از سوی این اداره به استان‏ها ارسال می‏شود . در این دستور العمل ، استان‏ها موظف به اجرای فعالیت‏های ابلاغی هستد اما می‏توانند فعالیت‏های پیشنهادی خود را نیز به اجرا درآورند .

جشنواره‏های فرهنگی ـ هنری جوانان هلال

جشنواره‏های سالانه فرهنگی ـ هنری جوانان هلال که در فصل تابستان به اجرا در می‏آید ، اعضای امدادگر سازمان را به مشارکت در فراخوانی فرهنگی و هنری دعوت می‏نمایند . این جشنواره‏ها در رشته‏های هنری (نقاشی ، گرافیک ، خوشنویسی ، عکاسی ، نمایش) و ادبی (مقاله ، داستان نویسی ، شعر) برگزار می‏شود و آثار اعضا در دبیرخانه جشنواره‏ها مورد قضاوت و داوری قرار می‏گیرد .

اداره اردوها و مسابقات

این اداره نیز با توجه به هدف تقویت حس نوع‏دوستی و ایجاد روحیه تعاون در بین اعضا ، اردوهای متعددی را در سه شاخه دانشجویی ، دانش‏آموزی و آزاد ، به تفکیک دختران و پسران برگزار می‏نماید .از جمله برنامه‏های دیگر این اداره می‏توان به مسابقات رقابت مهر ، طرح راهنمایی مسافران نوروزی و برگزاری اردوهای بین‏المللی اشاره نمود .تشکیل انجمن‏ها و هیئت‏های ورزشی ، برگزاری مسابقات ورزشی اعضا و اعزام تیم‏های قهرمانی در مسابقات مرحله کشوری به مسابقات بین‏المللی ، بخش دیگری از وظایف این اداره را تشکیل می‏دهد .

اداره تربیت بدنی

تشکیل انجمن‏ها و هیئت‏های ورزشی، برگزاری مسابقات ورزشی اعضا در سطح شهرستانی، استانی و کشوری و اعزام تیم‏های قهرمانی به مسابقات بین‏المللی، بخشی از وظایف این اداره را تشکیل می‏دهد.

اداره مجتمع‏های دانش‏آموزی (مشارکت‏های اجتماعی)

مجتمع‏های دانش‏آموزی ، بخشی از امکانات و تجهیزات جمعیت هلال‏احمر در استان‏های مختلف ، محسوب می‏شوند ، که هدف از ایجاد این مراکز حمایت و پشتیبانی از فرزندان مرحوم روستایی و نیز ترتیب امدادگران جوان و با انگیزه برای استفاده از خدمات آنها در مواقع بروز حادثه است . اولین مجتمع در سال 1371 در شهرستان پاوه آغاز به کار کرد .

فعالیت نوین سازمان جوانان

دبیرخانه صلح
پس از همایش بین‏المللی «ائتلاف جوانان هلال احمر و صلیب سرخ برای صلح و دوستی» که با حضور رئیس محترم جمهور ، مقامات داخلی و خارجی و با مشارکت جمعی از نمایندگان جوانان در شهر شیراز برگزار شد ، «دبیرخانه دائمی صلح و دوستی» به منظور پیشبرد مفاد بیانیه نهایی همایش مذکور در محل سازمان جوانان و در سال 1383 افتتاح شد که هم اکنون فعّالیت خود را زیر نظر مستقیم ریاست سازمان جوانان آغاز کرده است .
مهمترین برنامه‏های دبیرخانه که از طریق معاونت جذب و سازماندهی در حال برنامه‏ریزی و پیگیری است به شرح زیر است .
الف . ایجاد شبکه بین المللی جوانان ، در سطح منطقه
ب ـ طراحی و تدوین آموزش صلح
ج ـ استمرار همایش بین المللی در سایر کشورها
د ـ اعزام سفیران صلح جهت ابلاغ پیام صلح و دوستی در سراسر جهان
ه ـ برگزاری مسابقه بین المللی نقاشی و گرافیک با موضوع «صلح و دوستی»
و ـ مسابقه بین المللی با موضوع «جلوه‏های صلح در ادبیات ملل جهان» .
منبع: سایت حوزه
/س