مقدمه
میگرن یکی از شایع‌ترین علل سر درد می‌باشد. سردردمیگرنی سردردی است دوره‌ای، ضربان‌دار و دل زننده و همراه با رنگ پریدگی، تهوع و استفراغ که از ۴ تا ۴۲ ساعت ممکن است به طول بیانجامد. درطی سردرد بیمار از نور و صدا گریزان است، پس از اتمام سردرد بیمار خسته به نظر می‌رسد، بد خلق و کم تحمل می‌شود. حمله میگرن به دو صورت رخ می‌دهد: ۱- میگرن بدون Aura )اورا یا پیش درآمد)، یا میگرن کلاسیک ۲- میگرن معمولی یا میگرن common. در میگرن همرا «اورا»، چند دقیقه قبل از شروع سردرد بیمار از یک سری علایم خاص شاکی است که شایع‌ترین آن علایم، بینایی است که به صورت مشاهده جرقه‌های نورانی، خطوط زیگزاک و یا لکه‌های تاریک در جلوی میدان بینایی می‌باشد. از اوراهای دیگر حس سوزن سوزنی شدن نیمی از بدن، احساس سرگیجه و لکنت زبان می‌باشد. میگرن بدون «اورا»، ۱۵% موارد میگرن را تشکیل می‌دهد. متعاقب اورا که مدت آن ۳۰-۵ دقیقه است، سردرد خفیف تا شدیدی بروز میکند که اغلب ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد، گاه شدت سردرد به اندازه‌ای است که بیمار باید کارهای خود را کنار بگذارد. سردرد میگرنی معمولاً یکطرفه است.
همه گیر شناسی:
میگرن بیشترین نوع سردرد در تمام جوامع بشری است. میگرن سردردی است با زمینه ارثی و خانوادگی که از هنگام کودکی، نوجوانی یا اوایل میانسالی آغاز می‌شود. میگرن کلاسیک در خانم‌ها شایع‌تر است و جنبه ارثی و فامیلی آن ۸۰-۶۰% می‌باشد.
سبب شناسی و بیماری زایی میگرن:
دو عملکرد عصبی- عروقی در ایجاد میگرن دخالت دارند: پیدایش «اورا» ناشی از انقباض عروق در سیستم عروقی اعصاب مرکزی است، به طوری که پیدایش علایم عصبی در رابطه با انقباض عروقی و ایجاد کم خونی است. متعاقب انقباض عروق، گشادی عروق سبب ایجاد سردرد ضربان‌دار می‌شود. در میگرن یک فعالیت الکتریکی مهاری به صورت آهسته در سرتاسر قشر مغز منتشر می‌شود و سپس فعالیت هسته‌های واقع در ساقه‌ی مغز از طریق رفلکس عروقی-تری ژمینال، برانگیزنده سردرد می‌شوند که این کار از طریق ایجاد التهاب نوروژنیک از طریق عصب‌تری ژمو(سه قلو) و آزادسازی ماده‌ی p و از طریق تاثیر سروتونین بر روی گیرنده‌های عصبی انجام می‌شود. سروتونین یک میانجی عصبی است که موجب انقباض عروق می‌شود.
عوامل تشدید کننده و تخفیف دهنده میگرن:
عواملی که میگرن را ظاهر یا تشدید می‌نمایند شامل موارد زیر می‌باشد: استرس و نگرانی‌های زندگی، قاعدگی در خانم‌ها، مصرف قرص‌های ضد بارداری، نور زیاد، کم خوابی، گرسنگی، مصرف بعضی از غذاها مثل پنیر، شکلات‌های حاوی کاکایو، نوشابه‌های الکلی، مرکبات، پیاز خام و تغییرات آب و هوا. خواب در ایجاد و تشدید سردرد میگرنی نقش مهمی ایفا میکند. در بعضی افراد میگرنی خواب سبب توقف درد می‌شود و برعکس گاه افراد میگرنی با خواب طولانی دچار سردرد می‌شوند.
معیارهای تشخیص سردرد میگرنی:
هر سردردی، میگرن نبوده و در سردرد میگرنی بایستی حداقل بیمار ۵ حمله سردرد که بین ۴ الی ۷ ساعت طول بکشد، با حداقل دو خصوصیت از ۴ خصوصیت زیر همراه باشد: ۱- یکطرفه ۲- ضربان‌دار بودن ۳- شدت متوسط یا زیاد ۴- تشدید سردرد با فعالیت بدنی و به علاوه سردرد همراه با تهوع، استفراغ، گریز از نور و صدا باشد و هیچ گونه اختلال ساختمانی در مغز بیمار مشاهده نشود.
آیا فرد مبتلا به میگرن نیاز به تصویرنگاری(CT scan, MRI) دارد؟
هرگاه بیمار دچار سردرد میگرنی تمام معیارهای تشخیص میگرن را دارا باشد و ومعاینه عصبی نیز طبیعی باشد نیاز به تست‌های آزمایشگاهی و تصویر نگاری مغز نمی‌باشد.
درمان میگرن:
اولین اقدام در درمان میگرن، آگاه نمودن بیمار از اینکه دچار ضایعه عضوی مغز نظیر تومور مغزی نمی‌باشد است، زیرا بیماران پیوسته از این که مبادا تومور مغزی داشته باشند اضطراب دارند، گام بعدی در درمان میگرن، تفهیم این نکته به بیمار است که بهبودی فقط با تجویز دارو توسط پزشک امکانپذیر نمی‌باشد و بایستی اقدامات زیر را نیز رعایت نماید: ۱- پرهیز از خستگی زیاد ۲- خواب منظم داشته باشد و در روزهای تعطیل بیش از روزهای دیگر هفته نخوابد ۳- پرهیز از مصرف غذاهایی که بر حسب تجربیات قبلی باعث بروز سردرد شده‌اند ۴- پرهیز از محیط‌های پراسترس و سر و صدا و نور زیاد ۵- پرهیز از نگهداشتن سر و گردن در یک وضعیت ثابت برای مدت طولانی
درمان دارویی میگرن:
درمان میگرن شامل دو قسمت است: ۱- تسکین سردرد در زمان حمله حاد ۲- پیشگیری از حملات بعدی درمان مرحله حاد سردرد شامل مصرف ارگوتامین و تریپتان‌ها می‌باشد، این داروها بایستی در مرحله «اورا» یا در ابتدای سردرد مصرف شود.
داروهای پیشگیری کننده از میگرن عبارتند از:
پروپرانولول، آمی تریپتیلین، سدیم والپرات و چندین داروی دیگر.
طول مدت زمان مصرف دارو به عنوان پیشگیری ۴ تا ۶ ماه می‌باشد
منبع:http://www.academist.ir/س
