زردچوبه ؛ ماده غذايي ، داروي گياهي
نويسنده: زهرا خان اف _ رعنا شکوهي ستا
ساکنين قاره پهناور آسيا بيشترين توليد کننده و مصرف کننده ادويه جات در دنيا به شمار مي روند .
استفاده از ادويه در اکثر غذاها رايج بوده و ريشه در سنت آشپزي مردمان آسيايي دارد که با آگاهي از خواص دارويي هر گياه آن را به صورت قابل استفاده در غذا تهيه مي نمودند و با اضافه کردن آن به مواد غذايي از اثرات درماني و دارويي گياهان بهره مي برده اند .
امروزه نيز استفاده از ادويه در طبخ غذاها بسيار رايج است با اين تفاوت که اکثر مردم با وجود استفاده روزانه از آنها، اطلاع دقيقي در مورد خواص شان ندارند ؛ در صورتي که آشپزخانه مي تواند کيلينک خانگي مردم بشود و مواد موجود در آن براي درمان انواع بيماري ها يا پيشگيري از ايجاد آنها مورد استفاده قرار گيرد . يکي از ادويه جاتي که مصرف آن در ايران بسيار مرسوم است زردچوبه است . کشت اين گياه در سال 572 پس از ميلاد مسيح توسط ايراني ها آغاز شد و سپس در قرن 16 ميلادي به چين ، فرانسه و ايتاليا برده شد . اين ادويه علاوه بر استفاده در طبخ غذا براي رنگ کردن پارچه هاي پنبه اي ، پشمي ، ابريشمي و همچنين به عنوان اسانس در داروسازي و عطر سازي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد .
اين گياه بومي نواحي جنوبي آسياست و به طور وسيع در تمام نقاط هند ، نواحي جنوبي چين ، تايوان، ژاپن ، اندونزي و بعضي نواحي آفريقا کشت مي شود . پودر زردچوبه به رنگ زرد تيره است که يکي از پرکاربردترين ادويه جات به شمار مي رود .
بيشترين محصول زردچوبه دنيا از هندوستان تأمين مي شود . نام هندي آن به معني زعفران هندي و نام چيني آن به معني زنجفيل (زنجبيل) زرد است . زردچوبه ، گياهي است از خانواده زنجبيل به ارتفاع حدود يک متر و نيم که داراي ساقه متورمي است . گل هاي زردچوبه به صورت سنبله و به رنگ سبز مايل به زرد مي باشد . از کنار برگ هاي غلاف در قاعده ساقه ، شاخه هاي کوچک و استوانه اي شکل ضخيمي خارج مي شود. که به صورت مورب در زمين فرو رفته و هر يک ايجاد ريشه مي کنند و مرتبا پايه هاي جديدي به وجود مي آورند، قسمت مورد استفاده اين گياه ساقه زيرزميني آن است که پس از خارج کردن از زمين تميز کرده و ريشه هاي آن را جدا مي کنند و در آب جوش قرار مي دهند و پس از تميز کردن به مدت چند روز آن را خشک مي کنند. زردچوبه ، رنگ زرد يا خاکستري مايل به قهوه اي دارد بوي آن معطر و طعم آن تلخ است .
زردچوبه داراي اسانسي مرکب از اسيدها ، ماده کورکومين مي باشد که رنگ زرد زردچوبه به علت همين ماده کورکومين مي باشد.
زردچوبه ، اشتهاآور ، محرک ، انرژي زا ، تب بر ، تصفيه کننده خون و کبد ، منعقد کننده خون ، هضم کننده غذا و صفرا آور است و براي درمان دردهاي دندان و لثه ، دفع سموم مار گزيدگي و عقرب گزيدگي ، کاهش قند خون در بيماران ديابتي ، حل و دفع سنگ مثانه ، کاهش کلسترول خون و جلوگيري از سرطاني شدن سلول هاي بدن به خصوص سرطان هاي سينه ، خون و روده بزرگ کاربرد دارد .
همچنين مواد ضد باکتري زرد چوبه موجب مي شود ، از آن به عنوان نگهدارنده مواد غذايي استفاده مي شود.
کورکومين (Curcomin) مهم ترين ماده مؤثر زردچوبه ، داراي خواص ضد سرطان و ضد عفونت است . از اثرات ديگر کورکومين که به تازگي تأييد شده است . خواص ضد موتاژن ، ضد ايدز و ضد اکسيدان آن مي باشد .
_ زردچوبه بهترين داروي ضد تورم است و در اروپا و آمريکا از آن بدين منظور استفاده مي کنند که مي توان از سه فنجان دم کرده زردچوبه در روز استفاده کرد .
_ همچنين براي تنظيم عادت ماهيانه زنان مفيد است .
_ و از زردچوبه براي درمان کمر درد ، پشت درد ، و سينه درد استفاده مي شود .
_ و نيز دم کرده زردچوبه براي درمان اسهال و اسهال خوني بسيار مؤثر است .
_ براي درمان التهاب لثه يا لوزه ها ، زردچوبه را دم کرده و آن را قرقره کنيد .
_ بر اساس يک تحقيق پزشکي گياه زردچوبه مي تواند بدون آن که بر بيمار عوارض جانبي بگذارد ، در معالجه بسياري از بيماري هاي غير قابل درمان و خطرناک نقش درماني داشته باشد . اين مطالعات نشان مي دهد زردچوبه در درمان التهابات ويروسي کبد ، تنظيم مقدار کلسترول خون و معالجه بيماري هاي سرطان سينه و خون مؤثر است مصرف روزانه يک قاشق مرباخوري زردچوبه در يک ليوان شيرگرم مي تواند مانع از ابتلا به سرطان شود .
_ مطالعات نشان مي دهد که مصرف زردچوبه با غذا تا حدي زياد از ابتلا به آلزايمر 1 جلوگيري مي کند. در اين مطالعه مصرف بيشتر زردچوبه در افراد مسن با عملکرد بهتر قواي ادراکي در آزمون هاي استاندارد مرتبط شناخته شد . از آنجايي که زردچوبه در هند مصرف گسترده اي دارد ، ميزان ابتلا به آلزايمر در سالمندان هندي يک چهارم همتايان آمريکايي آنهاست . البته با وجود اين که مصرف طولاني داروهاي ضد التهابي خطر ابتلا به آلزايمر را کاهش مي دهند اما روي معده ، کبد و کليه عوارض جانبي بر جاي مي گذارند . حتي مصرف کم زردچوبه هم تأثير مثبتي بر عملکرد ادراکي افراد داشته و حافظه افراد مسن را تقويت مي کند.
مقدار مصرف عادي زردچوبه که هر روز مي توان بدون عارضه جانبي از آن استفاده کرد ، 5 / 1 تا 3 گرم در روز است . گر چه قسمت اعظم زردچوبه در دنيا در تغذيه و به صورت پودر مصرف مي شود، ولي اشکال مختلف دارويي آن نيز در داروخانه هاي گياهي بسياري از کشورها موجود است .
با تمام مزاياي گفته شده بايد اشاره کرد که زياده روي در مصرف زردچوبه براي قلب مضر است ، ولي اگر آن را با ليموترش استفاده کنيد اثرات مضر آن را خنثي مي سازد .
منبع:ماهنامه پيام زن
/خ
استفاده از ادويه در اکثر غذاها رايج بوده و ريشه در سنت آشپزي مردمان آسيايي دارد که با آگاهي از خواص دارويي هر گياه آن را به صورت قابل استفاده در غذا تهيه مي نمودند و با اضافه کردن آن به مواد غذايي از اثرات درماني و دارويي گياهان بهره مي برده اند .
امروزه نيز استفاده از ادويه در طبخ غذاها بسيار رايج است با اين تفاوت که اکثر مردم با وجود استفاده روزانه از آنها، اطلاع دقيقي در مورد خواص شان ندارند ؛ در صورتي که آشپزخانه مي تواند کيلينک خانگي مردم بشود و مواد موجود در آن براي درمان انواع بيماري ها يا پيشگيري از ايجاد آنها مورد استفاده قرار گيرد . يکي از ادويه جاتي که مصرف آن در ايران بسيار مرسوم است زردچوبه است . کشت اين گياه در سال 572 پس از ميلاد مسيح توسط ايراني ها آغاز شد و سپس در قرن 16 ميلادي به چين ، فرانسه و ايتاليا برده شد . اين ادويه علاوه بر استفاده در طبخ غذا براي رنگ کردن پارچه هاي پنبه اي ، پشمي ، ابريشمي و همچنين به عنوان اسانس در داروسازي و عطر سازي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد .
معرفي زردچوبه
زردچوبه ريزوم (ريشه) گياهي است با نام علمي Curcuma lOnga که به نام Turmeric ROOT در جهان مشهور است .اين گياه بومي نواحي جنوبي آسياست و به طور وسيع در تمام نقاط هند ، نواحي جنوبي چين ، تايوان، ژاپن ، اندونزي و بعضي نواحي آفريقا کشت مي شود . پودر زردچوبه به رنگ زرد تيره است که يکي از پرکاربردترين ادويه جات به شمار مي رود .
بيشترين محصول زردچوبه دنيا از هندوستان تأمين مي شود . نام هندي آن به معني زعفران هندي و نام چيني آن به معني زنجفيل (زنجبيل) زرد است . زردچوبه ، گياهي است از خانواده زنجبيل به ارتفاع حدود يک متر و نيم که داراي ساقه متورمي است . گل هاي زردچوبه به صورت سنبله و به رنگ سبز مايل به زرد مي باشد . از کنار برگ هاي غلاف در قاعده ساقه ، شاخه هاي کوچک و استوانه اي شکل ضخيمي خارج مي شود. که به صورت مورب در زمين فرو رفته و هر يک ايجاد ريشه مي کنند و مرتبا پايه هاي جديدي به وجود مي آورند، قسمت مورد استفاده اين گياه ساقه زيرزميني آن است که پس از خارج کردن از زمين تميز کرده و ريشه هاي آن را جدا مي کنند و در آب جوش قرار مي دهند و پس از تميز کردن به مدت چند روز آن را خشک مي کنند. زردچوبه ، رنگ زرد يا خاکستري مايل به قهوه اي دارد بوي آن معطر و طعم آن تلخ است .
زردچوبه داراي اسانسي مرکب از اسيدها ، ماده کورکومين مي باشد که رنگ زرد زردچوبه به علت همين ماده کورکومين مي باشد.
خواص درماني :
در فارماکوپه هاي گياهي (دارونامه هاي گياهي) چين و ژاپن ، از زردچوبه به عنوان داروهاي رسمي نام برده شده است و در کشور هند و کره نيز زردچوبه به عنوان دارو به کار مي رود . تحقيقات زياد کلينيکي و فارماکولوژي سال هاي اخير ، چندين اثر با اهميت زردچوبه را تأييد کرده است . از زردچوبه داروهاي زيادي به شکل خوراکي و موضعي تهيه مي شود که محصولات موضعي مانند ؛ پماد ، روغن ها و کرم براي زخم ها ، اگزما و ورم بکار مي رود و اشکال خوراکي آن به صورت قرص ، شربت و آمپول استفاده مي شود . زردچوبه از زمان قديم در طب به عنوان ضد ورم و ضد آرتريت مصرف مي شود .زردچوبه ، اشتهاآور ، محرک ، انرژي زا ، تب بر ، تصفيه کننده خون و کبد ، منعقد کننده خون ، هضم کننده غذا و صفرا آور است و براي درمان دردهاي دندان و لثه ، دفع سموم مار گزيدگي و عقرب گزيدگي ، کاهش قند خون در بيماران ديابتي ، حل و دفع سنگ مثانه ، کاهش کلسترول خون و جلوگيري از سرطاني شدن سلول هاي بدن به خصوص سرطان هاي سينه ، خون و روده بزرگ کاربرد دارد .
همچنين مواد ضد باکتري زرد چوبه موجب مي شود ، از آن به عنوان نگهدارنده مواد غذايي استفاده مي شود.
کورکومين (Curcomin) مهم ترين ماده مؤثر زردچوبه ، داراي خواص ضد سرطان و ضد عفونت است . از اثرات ديگر کورکومين که به تازگي تأييد شده است . خواص ضد موتاژن ، ضد ايدز و ضد اکسيدان آن مي باشد .
_ زردچوبه بهترين داروي ضد تورم است و در اروپا و آمريکا از آن بدين منظور استفاده مي کنند که مي توان از سه فنجان دم کرده زردچوبه در روز استفاده کرد .
_ همچنين براي تنظيم عادت ماهيانه زنان مفيد است .
_ و از زردچوبه براي درمان کمر درد ، پشت درد ، و سينه درد استفاده مي شود .
_ و نيز دم کرده زردچوبه براي درمان اسهال و اسهال خوني بسيار مؤثر است .
_ براي درمان التهاب لثه يا لوزه ها ، زردچوبه را دم کرده و آن را قرقره کنيد .
_ بر اساس يک تحقيق پزشکي گياه زردچوبه مي تواند بدون آن که بر بيمار عوارض جانبي بگذارد ، در معالجه بسياري از بيماري هاي غير قابل درمان و خطرناک نقش درماني داشته باشد . اين مطالعات نشان مي دهد زردچوبه در درمان التهابات ويروسي کبد ، تنظيم مقدار کلسترول خون و معالجه بيماري هاي سرطان سينه و خون مؤثر است مصرف روزانه يک قاشق مرباخوري زردچوبه در يک ليوان شيرگرم مي تواند مانع از ابتلا به سرطان شود .
_ مطالعات نشان مي دهد که مصرف زردچوبه با غذا تا حدي زياد از ابتلا به آلزايمر 1 جلوگيري مي کند. در اين مطالعه مصرف بيشتر زردچوبه در افراد مسن با عملکرد بهتر قواي ادراکي در آزمون هاي استاندارد مرتبط شناخته شد . از آنجايي که زردچوبه در هند مصرف گسترده اي دارد ، ميزان ابتلا به آلزايمر در سالمندان هندي يک چهارم همتايان آمريکايي آنهاست . البته با وجود اين که مصرف طولاني داروهاي ضد التهابي خطر ابتلا به آلزايمر را کاهش مي دهند اما روي معده ، کبد و کليه عوارض جانبي بر جاي مي گذارند . حتي مصرف کم زردچوبه هم تأثير مثبتي بر عملکرد ادراکي افراد داشته و حافظه افراد مسن را تقويت مي کند.
در مصرف زردچوبه زياده روي نکنيد
مقدار مصرف عادي زردچوبه که هر روز مي توان بدون عارضه جانبي از آن استفاده کرد ، 5 / 1 تا 3 گرم در روز است . گر چه قسمت اعظم زردچوبه در دنيا در تغذيه و به صورت پودر مصرف مي شود، ولي اشکال مختلف دارويي آن نيز در داروخانه هاي گياهي بسياري از کشورها موجود است .
با تمام مزاياي گفته شده بايد اشاره کرد که زياده روي در مصرف زردچوبه براي قلب مضر است ، ولي اگر آن را با ليموترش استفاده کنيد اثرات مضر آن را خنثي مي سازد .
منبع:ماهنامه پيام زن
/خ
