سال 1989 ؛ فروپاشی کمونیسم در اروپای شرقی

1989 سالی بود که در آن چهره اروپا تغییر کرد. کمونیسم در کشورهای اروپای شرقی سقوط کرد و پرده‌ی آهنین برچیده شد.
در لهستان یعنی بزرگترین کشور کمونیستی به غیر از اتحاد جماهیر شوروی، حزبی موسوم به جنبش همبستگی اتحادیه تجارت آزاد از سوی مردم مورد حمایت بیشتر و بیشتری قرار گرفت. در انتخابات ملی سال 1989، این حزب یا اتحادیه همبستگی اکثر کرسی‌های مجلس سنا را از آن خود ساخت. در نتیجه آن، لهستان اولین کشور دست نشانده‌ی دولت شوروی بود که نخست وزیر غیر کمونیست داشت. یک سال بعد لخ ولزا رهبر حزب همبستگی به عنوان نخستین رئیس جمهور دموکراتیک لهستان برگزیده شد. اریش هونکر رهبر کمونیست آلمان شرقی، متوجه نبود که همه چیز تمام شده است. در عرض چند ماه او و سایر رهبران حزب کمونیست از کار برکنار شده و در سوم اکتبر 1990 آلمان شرقی و غربی برای تشکیل یک ملت واحد به یکدیگر ملحق شدند. در سال 1988 مجارستان کمونیست برای شهروندان خود سفر به غرب را آسان‌تر ساخت. در ماه مه 1989، این کشور شروع به برداشتن سیم‌های خاردار و نرده‌های فلزی در امتداد مرز با اتریش نمود. شهروندان آلمان غربی که اجازه سفر به کشورهای کمونیست را داشته اما مجاز به سفر به غرب نبودند، از این جنبش مجارستان استفاده کردند. در تابستان 1989 هزاران شهروند آلمان شرقی برای تعطیلات خود به مجارستان سفر کردند. آنها هرگز به کشور خود باز نگشته و از طریق اتریش به آلمان غربی فرار کردند.
در ماه سپتامبر، وزیر امور خارجه مجارستان اعلام کرد که مانع هزاران فرد آلمان شرقی که به اتریش می‌روند نخواهد شد.
در آغاز ماه اکتبر، میخائیل گورباچو به مناسبت چهلمین سالگرد آلمان شرقی، از برلین دیدن کرد. در طول این جشن‌ها، شهروندان آلمان شرقی در خیابانهای برلین و سایر شهرها دست به تظاهرات زدند. آنها برای بدست آوردن حق آزادی و ترک آلمان کمونیست تظاهرات نمودند. گورباچو به رهبران کمونیست هشدار داد که حقوق مردم را نادیده نگیرند. پرده آهنین ـ رنگ آبی کشورهای آزاد اروپای غربی را نشان می‌دهد، کشورهای کمونیست اروپای شرقی به رنگ قرمز بوده، یوگسلاوی بلوک آزاد است.
با قدرتمندتر شدن جنبش اعتراض آمیز، تلویزیون آلمان شرقی در نهم نوابر 1989 اعلام نمود که تمام شهروندان آزاد هستند که به آلمان غربی سفر کنند. در عرض چند ساعت، هزاران نفر از مرزهای دروازه براندنبورگ و دیگر مرزهای رسمی برلین گذشتند. یک روز بعد چندین دستگاه بولدوزر شروع به خراب کردن دیوار برلین نمودند. این دیوار در سال 1961 به منظور جلوگیری از فرار شهروندان آلمان شرقی به غرب ساخته شده بود.

بیشتر بخوانید: فروپاشی کمونیسم

اریش هونکر رهبر کمونیست آلمان شرقی، متوجه نبود که همه چیز تمام شده است. در عرض چند ماه او و سایر رهبران حزب کمونیست از کار برکنار شده و در سوم اکتبر 1990 آلمان شرقی و غربی برای تشکیل یک ملت واحد به یکدیگر ملحق شدند.
در پاییر 1989 ناآرامی و شورش به چکسلواکی کشیده شد. هفته‌های توأم با تظاهرات و اعتراضات، انقلاب مخملی نامیده می‌شود. در نهایت، تمام دولت کمونیستی مجبور به استعفا و کناره گیری شد. در میدان ونکلس شهر پراگ 200000 نفر آزادی و فروپاشی کمونیسم را جشن گرفتند. واتسلاو هاول رهبر این جنبش، مخالف و نمایشنامه نویس آن دوره رئیس جمهور چکسلواکی شد.
در دسامبر 1989 تظاهراتی در رومانی کمونیستی به راه افتاد. هزاران نفر شروع به تظاهرات در خیابانها کرده و پوسترهای نیکولای چائوشسکو دیکتاتور کمونیست را پاره کردند. چائوشسکو به پلیس و ارتش دستور برخورد با تظاهر کنندگان را صادر نمود. ده‌ها تن در موجی از خشونت جان خود را از دست دادند. اما با قوی‌تر شدن دامنه تظاهرات، ارتش شروع به حمایت از تظاهر کنندگان کرد. چائوشسکو و همسر وی با هلیکوپتر به بوخارست فرار کردند. آنها چند ساعت بعد توسط سربازان ارتش دستگیر و به مدت سه روز زندانی شدند. در روز کریسمس، چائوشسکو و همسرش در یک دادگاه نظامی محاکمه شدند. آنها در یک دادگاه مردمی گناهکار شناخته شده و در همان روز اعدام شدند.
تغییر بلغارستان به کشوری آزاد بدون خشونت رخ داد. هفته‌ها قبل از آنکه تظاهرات ضد کمونیستی در
سرتاسر کشور فراگیر شود، ژیوکوف رهبر کمونیست پس از 34 سال بسر بردن در مصدر قدرت، کناره گیری نمود. چند ماه بعد نخستین انتخابات آزاد در بلغارستان برگزار شد.
منبع مقاله :
برگرفته از سایت اینگیلیش آنلاین