برگرفته از سایت بازل
مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
علائم پوسیدگی دندان مانند درد، حساس شدن دندان، چرک در اطراف دندانها، به وجود آمدن حفره‌های قابل مشاهده و غیره از نشانه‌های خراب شدن و صدمه دیدن دندانها می‌باشند.
پوسیدگی دندان چیزی جز حفره یا سوراخی نیست که به ساختار دندان آسیب می‌رساند. این حفره‌ها همچنین تحت عنوان پوسیدگی یا حتی ساده‌تر کرم خوردگی شناخته می‌شوند. علائم پوسیدگی دندان بسیار متداول بوده و از میان شایع‌ترین اختلالاتی که انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، پس از سرماخوردگی در مقام دوم قرار دارد. علائم پوسیدگی دندان نبایستی نادیده گرفته شوند، به این دلیل که این پوسیدگی‌ها و حفره‌های ایجاد شده علت اصلی از دست دادن دندان در جوانان به شمار می‌روند. شکل گیری پوسیدگی در مراحل اولیه هیچ علائم خاص یا دردی را به همراه ندارد. در این مراحل شما حتی متوجه نخواهید شد که پوسیدگی به تدریج در حال شکل گیری است و به ساختارهای داخلی دندان آسیب وارد می‌سازد. ت علل پوسیدگی دندان
علائم تشکیل حفره و پوسیدگی دندان، بدون علت و بطور ناگهانی بروز نمی‌کنند. این علائم پس پیامد قابل مشاهده می‌باشند. با این حال، به منظور جلوگیری از بروز آنها لازم است که عوامل مسبب تشکیل آنها را بشناسیم.
باکتری: به طور معمول باکتریها در دهان وجود دارند تا قند و نشاسته مصرف شده را به اسید تبدیل کنند. ذرات غذا، باکتریها، اسید و بزاق دهان با یکدیگر ترکیب شده تا ماده‌ای تحت عنوان پلاک یا جرم را در دهان ایجاد کنند. جرم بسیار چسبناک بوده و خود را به دندانها به ویژه در سطوح شیاردار پشت دندانهای آسیاب و در گوشه‌های دندانهای پر شده می‌چسباند. جرم در عرض 20 دقیقه پس از خوردن تجمع می‌یابد و این زمانی است که اکثر فعالیتهای باکتریایی شروع می‌شوند. این جرم چنانچه به طور مرتب از دندانها خارج نشود، به صورت رسوب دندان یا سنگ لایه درمی‌آید. علاوه بر آن، با مصرف غذای بیشتر، جرم بیشتری شکل گرفته و موجب تبدیل به سنگ لایه بیشتر شده در نتیجه یک دور باطل را شکل می‌دهد. جرم و سنگ لایه‌ها با یکدیگر لثه‌ها را تحریک و آزرده ساخته و موجب ایجاد آماس لثه و پریودنتیت می‌شوند.
قند و نشاسته خوراکی: نوع کربوهیدرات مصرفی و زمان و میزان تکرار مصرف عواملی هستند که با پوسیدگی دندان در ارتباط می‌باشند. مصرف مواد غذایی چسبناک که روی سطح دندان می‌چسبند از انواع غیر چسبناک مضرتر هستند. خوردن مکرر تنقلات زمان تماس بین اسیدها و سطح دندان را افزایش داده که خود به شکل گیری پوسیدگی کمک می‌کند.
اسید: هنگامی که جرم به سطح دندان می‌چسبد، اسیدهای موجود در آن، سطح مینای دندان را از بین می‌برند. چنانچه این پلاک بر روی دندان رها شود، این اسیدها به تدریج دندان را تحلیل برده و به ساختارهای درونی آن آسیب می‌زنند.
علائم پوسیدگی دندان
اکنون که از علل پوسیدگی دندان اطلاع یافتیم، اجازه دهید در خصوص علائم پوسیدگی مطالبی را بیاموزیم به طوریکه دریابیم چه زمان لازم است هرچه زودتر به دندانپزشکی مراجعه کنیم. شکل گیری پوسیدگی در مراحل اولیه هیچ علائم خاص یا دردی را به همراه ندارد. در این مراحل شما حتی متوجه نخواهید شد که پوسیدگی به تدریج در حال شکل گیری است و به ساختارهای داخلی دندان آسیب وارد می‌سازد. تنها با مراجعه مرتب به دندانپزشکی به شما در شناسایی و جلوگیری از پیشرفت این مشکل کمک خواهد کرد. با این وجود، زمانی که شروع به مشاهده علائم زیر نمودید، بایستی بدانید وقت آن رسیده که به سرعت به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. علائم متفاوت پوسیدگی دندان عبارتنداز:
• حساس شدن دندان
• دندان درد
• درد در حین گاز زدن یا فشردن دندانها به هم
• حفره یا سوراخهای قابل مشاهده در دندانها
• وجود چرک در اطراف دندانها
• درد خفیف یا شدید در حین خوردن یا نوشیدن مواد غذایی سرد، داغ یا شیرین
• درد در حین تنفس هوای سرد
• لق یا شل شدن مواد پر شده دندان
• بوی بد دهان
• گوش درد
• سردرد
• خونریزی از لثه
• احساس طعم بد در دهان
• تورم و حساسیت به لمس لثه‌ها
میزان آسیب وارده و محل قرار گیری آن علائم متفاوتی را ایجاد خواهد کرد. نادیده گرفتن پوسیدگی موجب وارد آمدن آسیب به ساختارهای درونی عاج دندان و بخش‌هایی از مغز دندان شده، در نتیجه موجب می‌شود عروق خونی و اعصاب موجود در دندان از بین بروند. نادیده گرفتن بیشتر می‌تواند موجب بروز آبسه دندان شود. دندان زمانی که خراب و نابود شد دوباره بازسازی نمی‌شود با این حال می‌توان با درمان مناسب از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کرد. پر کردن دندان پوسیده، روکش کردن دندان و درمان کانال ریشه به حفظ دندان و نجات آن کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: اثرات مواد مخدر بر دهان و دندان
تشخیص پوسیدگی دندان
اکثر افراد علائم و نشانه‌های خفیف پوسیدگی را نادیده گرفته و صبر می‌کنند تا دندان با مشکل روبرو شود. دندان درد آخرین نشانه پوسیدگی است که بایستی منتظر آن باشیم. تنها پاسخ ممکن چکاپ یا معاینه منظم دندانها است که می‌تواند میزان آسیب دیدگی دندان را به حداقل برساند. در طول چکاپ دندانپزشکی، داندانپزشک از ابزار دندانپزشکی جهت بررسی و معاینه دندان استفاده می‌کند. در صورت وجود هرگونه پوسیدگی یا کرم خوردگی، سطح دندانها نرم‌تر از حد معمول به نظر خواهند آمد. به منظور تأیید این مورد، دندانپزشک ممکن است از شما بخواهد عسکبرداری اشعه ایکس بر روی دندان انجام دهید تا آنچه با چشم انسانی قابل مشاهده نیست را نمایان سازد. تشخیص به موقع پوسیدگی دندان منجر به درمان به موقع شده در نتیجه دندانپزشک را قادر می‌سازد از پوسیدگی بیشتر دندان جلوگیری نماید.
مراجعه مرتب به دندانپزشکی (هر 6 تا 12 ماه) و تمیز ساختن دندانها برای همه امری اجباری است. پیش از مراجعه به دندانپزشک، منتظر نمانید تا دندانتان صدمه دیده یا درد غیر قابل تحمل شود (همانطور که بعضی افراد اینگونه می‌کنند). مسواک زدن مناسب، مصرف غذاهای سالم و چکاپ مرتب دندانها به حفظ سلامتی دندانهایتان کمک خواهد کرد. این گفته که «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد» در این مورد صدق می‌کند!
