در حال حاضر با وجود رایانه های شخصی که امکان جستجو در قرآن را ساده کرده است و چاپ های مختلف از قرآن که مصونیت قرآن ازتحریف را غیر ممکن کرده است ، چه نیازی به حفظ قرآن و صرف هزینه های کلان است ؟ قرآن همان گونه که راهنما و هدایت گر در صحنه های مختلف زندگی است . اثر ویژه ای بر جان و قلب انسان دارد و آن درمان بیماری های درونی است ؛ نظیر کبر ، غرور ، ترس ، اضطراب ، تشویش خاطر ، سوء ظن به دیگران ، بدبینی به سیر جریان امور و ... اگر هدف تنها مصون گشتن قرآن از تحریف بود ، نیاز به حفظ قرآن و صرف هزینه های کلان وجود نداشت !اما آثار مختلفی بر حفظ قرآن مترتب است ؛ از جمله
به طورکلی ، قرآن تذکره و عامل یادآوری است (1) و این یادآوری آثار بسیاری دارد که با حفظ قرآن ، بیشتر تأمین می شود .
یکی از مهمترین ویژگی های قرآن ، زبان عاطفه و تأثیرگذاری آن بر عواطف و احساسات و تلطیف کردن آنها است (2) ؛ چنان که خود می فرماید :یا ایها الناس قد جاء تکم موعظه من ربکم و شفاء لما فی الصدور و هدی و رحمه للمومنین ؛ ای مردم !از سوی پروردگارتان پندی برای شما و شفابخش دلها و رهنمود و رحمتی برای مؤمنان آمده است یونس / 57 . این شفا بخشی هنگامی کامل می گردد که دل در محضر قرآن باشد و داروهای قرآنی را به خود تلقین و یادآوری کند .
بنابراین توصیه می شود ، حداقل آیاتی که بر جان خود مؤثر و در درمان مشکلات روحی خود مفید تشخیص می دهید ، را به حافظه و خاطر خود بسپرید . بکوشید آن را از حد حافظه ذهنی ، به باور قلبی تبدیل کنید تا در اثر این تلقین ،قلب درمان شده و آثار شفابخش آن را شاهد باشید .
شاید مهم ترین علت سفارش های مکرر به حفظ قرآن از سوی پیشوایان معصوم (ع)، رهانیدن انسان از اضطراب ، تسویش ها و آلام روحی باشد ؛ چرا که قرآن «ذکر » است و هذا ذکر مبارک انزلناه انبیاء / 50 و اطمینان قلب در ذکر خدا نهفته است . الا بذکر الله تطمئن القلوب رعد / 28 ؛ و روگردانی از ذکر خدا زندگانی سخت و توأم با تنگناها و گرفتاری ها را به دنبال دارد . (3)
راه اصلی رسیدن به معانی باطنی ، کشف انواع ارتباط بین آیات است . به عبارت دیگر تحقیق و پژوهش در قرآن نیاز به هوشمندی ذهن و نورانیت قلب دارد .این مهم با حفظ کردن و انس با قرآن ، بهتر امکان پذیر است . (4)
1 ـ یاد خدا
تأثیر گذاری بر جان و روح حافظ ؛ به گونه ای که در هر پیش آمدی آیه مناسب با آن بر قلب حضور کند یا با یادآوری آن ، شخص وظیفه خود را در حادثه تشخیص دهد . برای مثال قرآن درباره ی وسوسه های شیاطین می فرماید :ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذا هم مبصرون ؛ پرهیزگاران هرگاه خیالی شیطانی عارض شان شود ، یاد [خدا ] کنند و آن گاه بینا باشند . اعراف / 201 .پس همان گونه که خیال شیطانی جان را شعله ور می کند ، یادآوری آیات ، شعله را خاموش و دل را نورانی می سازد . بدیهی است چنین اثری بر وجود آیات قرآن ، در رایانه و دفتر یادداشت مترتب نمی گردد .به طورکلی ، قرآن تذکره و عامل یادآوری است (1) و این یادآوری آثار بسیاری دارد که با حفظ قرآن ، بیشتر تأمین می شود .
2 ـ شفای دردهای معنوی :
قرآن همان گونه که راهنما و هدایت گر در صحنه های مختلف زندگی است . اثر ویژه ای بر جان و قلب انسان دارد و آن درمان بیماری های درونی است ؛ نظیر کبر ، غرور ، ترس ، اضطراب ، تشویش خاطر ، سوء ظن به دیگران ، بدبینی به سیر جریان امور و ...یکی از مهمترین ویژگی های قرآن ، زبان عاطفه و تأثیرگذاری آن بر عواطف و احساسات و تلطیف کردن آنها است (2) ؛ چنان که خود می فرماید :یا ایها الناس قد جاء تکم موعظه من ربکم و شفاء لما فی الصدور و هدی و رحمه للمومنین ؛ ای مردم !از سوی پروردگارتان پندی برای شما و شفابخش دلها و رهنمود و رحمتی برای مؤمنان آمده است یونس / 57 . این شفا بخشی هنگامی کامل می گردد که دل در محضر قرآن باشد و داروهای قرآنی را به خود تلقین و یادآوری کند .
بنابراین توصیه می شود ، حداقل آیاتی که بر جان خود مؤثر و در درمان مشکلات روحی خود مفید تشخیص می دهید ، را به حافظه و خاطر خود بسپرید . بکوشید آن را از حد حافظه ذهنی ، به باور قلبی تبدیل کنید تا در اثر این تلقین ،قلب درمان شده و آثار شفابخش آن را شاهد باشید .
بیشتر بخوانید: جایگاه حفظ قرآن کریم در روایات
شاید مهم ترین علت سفارش های مکرر به حفظ قرآن از سوی پیشوایان معصوم (ع)، رهانیدن انسان از اضطراب ، تسویش ها و آلام روحی باشد ؛ چرا که قرآن «ذکر » است و هذا ذکر مبارک انزلناه انبیاء / 50 و اطمینان قلب در ذکر خدا نهفته است . الا بذکر الله تطمئن القلوب رعد / 28 ؛ و روگردانی از ذکر خدا زندگانی سخت و توأم با تنگناها و گرفتاری ها را به دنبال دارد . (3)
3 ـ تحقیق و پژوهش :
قرآن مجید کتابی برای همه زمانها و متناسب با نیازهای علمی همه انسان ها است . این کتاب طوری تنظیم شده ، که به عبارت های آن علاوه بر معانی ظاهری ، دارای معانی باطنی بسیار عمیقی است . معانی باطنی قرآن فراتر از دسترسی به الفاظ از طریق رایانه و کتاب است .راه اصلی رسیدن به معانی باطنی ، کشف انواع ارتباط بین آیات است . به عبارت دیگر تحقیق و پژوهش در قرآن نیاز به هوشمندی ذهن و نورانیت قلب دارد .این مهم با حفظ کردن و انس با قرآن ، بهتر امکان پذیر است . (4)
پی نوشت :
1-«نظیر آیات : مدثر / 55 ؛ عبس / 12 ؛ مریم / 16 ـ 41 ـ 51 ـ 54 ـ 56 و احزاب / 24.
2 ـ ر .ک : تفسیر قرآن ، استاد شهید مطهری ، ج 10 ، بخش اول .
3 ـ طه / 124.
4 ـ ر .ک : شهریار پرهیزکار ، چگونه قرآن را حفظ کنیم ، ص 22 ؛ اهمیت و روش حفظ قرآن ، ص 9 ـ 21 .