بانوي بهشت فاطمه (س)«برترين زن و مادر»
شخصيت بي نظير حضرت زهرا (سلام الله عليها)
فاطمه (سلام الله عليها) قبل از ولادت :
از رسول اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم )رسيده :«الشقي من شقي في بطن امه و السعيد من سجد في بطن امه » شقاوت و سعادت هرکسي در رحم مادر پي ريزي مي شود . به لحاظ اهميت تأثير والدين در فرزند ، در متون ديني راهنماييهاي لازم آمده و خطر لقمه ي حرام گوشزد شده است و دستور مراقبتهاي اساسي در هنگام آميزش و بارداري و طفوليت و حتي قبل از انعقاد صادر شده است ، تا فرزندان با سلامت جسمي و روحي متولد و با تربيت صحيح قدم در جامعه بگذارند . (2)
پدر فاطمه (سلام الله عليها) :
او کسي بود که نظام هستي به خاطرش پديد آمد : «لولاک لما خلقت الافلاک »همه ي انسانها حتي انبياء در زير لواي رحمت او کمال او هستند : «آدم و من دنه تحت لوائي » .
حضرتش اولين و آخرين پيامبر انسانهاست . همان کسي که به مقام سدرة المنتهي رسيد ، به اعلي درجه ي قرب که براي موجود ممکن ، امکان دارد بار يافت : «عند سدرة المنتهي » (3)
مادر فاطمه (سلام الله عليها) :
زمان تکون فاطمه (سلام الله عليها) :
حديث در شکم مادر و شهادتين :
غرض اينکه چون رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) مي ديد که خدا از بين زنهاي عالم اين دختر را انتخاب فرموده است لذا تمام علاقه را به زهرا (سلام الله عليها) داشت که در حقيقت تمام علاقه ي به خدا است ربطي به خودش و دخترش ندارد . (5)
نام گذاري فاطمه (سلام الله عليها) :
فاطمه ، صديقه ، مبارکه ، طاهره ، زکيه ، راضيه ، رضيه ، محدثه ، زهرا . از امام رضا (عليه السلام) نقل شده که خداوند تبارک و تعالي فاطمه را فاطمه ناميد .(6)
فاطمه (سلام الله عليها) بعد از ازدواج :
در زندگي بي آلايش فاطمه و علي (عليه السلام) کارهاي خانه و بيرون خانه با هماهنگي و مشارکت هر دو معصوم انجام مي گيرد . (7)
تقسيم کار با رهنمود رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) انجام گرفت .آنگاه که رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمود : کارهاي داخل منزل را فاطمه (سلام الله عليها) و کارهاي بيرون از منزل را علي (عليه السلام)انجام دهد ، حضرت زهرا (سلام الله عليها) با خوشحالي فرمود : جز خدا کسي نمي داند که از اين تقسيم کار تا چه اندازه خوشحال شدم ، زيرا رسول خدا مرا از انجام کارهايي که مربوط به مردان است باز داشت .
رسول گرامي اسلام پس از سال ها تحمل مشکلات و شعارش به صبر و بردباري کارگري براي حضرت زهرا (سلام الله عليها) انتخاب و سفارشات لازم را ارائه فرمود ، روزي مشاهده کردند که کارگر منزل در حال استراحت و فاطمه ي زهرا (سلام الله عليها) مشغول کار کردن است . حضرت زهرا (سلام الله عليها) وقتي پدر را ديد فرمود : اي رسول خدا ! کار منزل را عادلانه تقسيم کردم ، روزي مال من و روزي ديگر به عهده ي ايشان است .
اشک در چشمان پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم ) حلقه زد و فرمود : خدا آگاه تر است که رسالت را در کدام خانواده قرار دهد . (8)
برخي از فضائل فاطمه (سلام الله عليها) :
روايات متعددي در مورد ايمان و عبادت فاطمه (سلام الله عليها) وارد شده در برخي از آنها آمده است که : فاطمه (سلام الله عليها) عابدترين مردم بود و چه بسا شبهايي را تا صبح تهجد و شب زنده داري مي نمود . چنانکه از امام مجتبي (عليه السلام)نقل شده : مادر را ديدم تا به صبح مشغول نماز بود و در حق ديگران دعا مي کرد ، وقتي از او پرسيدم چرا براي خود دعا نمي کني ، فرمودند : اول همسايه ، آنگاه خويشتن «الجار ثم الدار » فاطمه زهرا (سلام الله عليها) آن اندازه در محراب به قيام و تهجد مي پرداخت که پاهاي مبارکش ورم مي کرد . (9)
شفاعت فاطمه (سلام الله عليها) :
فاطمه (سلام الله عليها) از زمره ي اهل بيت و از اولياء الهي و حتي برتر از انبيا مي باشد .از رسول اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم ) نقل شد : وقتي روز قيامت مي شود ، ندا از جانب خدا مي رسد که اي فاطمه هرچه درخواست کني و از هر کسي شفاعت نمايي پذيرفته است . (10)
روايت :فريقين و عصمت فاطمه :
سيوطي نقل مي کند منظور از تطهير و اذهاب رجس ، پاک بودن از گناه مي باشد که دلالت بر مقام عصمت اهل بيت دارد ، که حضرت فرمودند :«انا و اهل بيتي مطهرون من الذنوب » (11)
فاطمه همدوش قرآن :
فاطمه (سلام الله عليها) افضل زنان عالم :
فاطمه (سلام الله عليها) افضل از انبياء اولوالعزم :
با تفحص در روايات اين حقيقت بر همگان روشن مي شود که عترت رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم ) افضل و برتر از انبياء گذشته است و فاطمه (سلام الله عليها) از زمره ي عترت است و ريشه و اساس عترت است ، فاطمه کفو و همتاي ، افضل افراد عترت ، يعني علي بن ابي طالب (عليه السلام)است .
صرف نظر از ساير موانع ازدواج ، معلوم مي شود ، تنها کسي که لياقت همسري فاطمه را داشت ، علي که برترين فرد عترت است بود ، لذا فاطمه (سلام الله عليها) چون همتاي علي است افضل از ساير عترت و قدر متيقن اينکه فاطمه از زمره ي عترت است که افضل از تمام انبياء گذشته مي باشد .
درياي ولايت و نبوت :
در کتاب غايه المرام از طريق عامه هفت حديث و از طريق خاصه پنج حديث نقل کرده است که بحرين اشاره است به بحر حکمت و ولايت يعني علي (عليه السلام) و بحر عصمت و نبوت يعني فاطمه (سلام الله عليها) که خداوند هر دو را به هم آميخت و هيچ يک از اين دو بحر فضيلت ، با يکديگر ياغي نبودند .برزخ اشاره است به وجود مبارک رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) و لؤلؤ اشاره به حسن و مرجان اشاره به حسين است . (14)
مؤمنين دوستان و کفار دشمنان اهل بيتند :
آزار به زهرا ، به پيغمبر است :
آنچه خوبان همه دارند تو تنها داري :
هر وقت او را مي ديد شاد مي شد . چون طليعه ي بهشت بود و با خود بوي بهشت مي آورد . (17)
خشنودي خدا با خشنودي فاطمه است :
اين خانه کوچک فاطمه (سلام الله عليها) و اين افرادي که در آن خانه تربيت شدند که به حسب عدد چهار ، پنج نفر بودند و به حسب واقع ، تمام قدرت حق تعالي را تجلي دادند ، خدمتهايي کردند که ما را و شما را و همه ي بشر را به اعجاب در آورده است .
زني ، که در حجره اي کوچک و خانه اي محقر ، انسانهايي تربيت کرد که نورشان از بسيط خاک تا آن سوي افلاک و از عالم ملک تا آن سوي ملکوت اعلي درخشيد و مي درخشد . صلوات و سلام خداوند تعالي بر اين حجره محقري که جلوگاه نور عظمت الهي و پرورشگاه زندگان اولاد آدم است .
اصولاً ، رسول اکرم و ائمه ي (عليه السلام) ، طبق رواياتي که داريم ، قبل از اين عالم انواري بوده اند در خلل عرش ... و مقاماتي دارند الي ماشاء الله چنان که به حسب روايات ، اين مقامات معنوي براي حضرت زهرا (سلام الله عليها) هم هست .
او ، فاطمه زهرا (سلام الله عليها) ، موجود ملکوتي است که در عالم انسان ظاهر شده است ،بلکه موجود الهي جبروتي در صورت يک زن ظاهر شده
است .
... معنويات جلوه هاي ملکوتي ، جلوه هاي الهي ، جلوه هاي جبروتي ، جلوه هاي ملکي و ناسوتي ، همه در اين موجود است . (19)
سوگ پدر و تنهايي و مصيبت شوهر !!!
دفاعيات فاطمه (سلام الله عليها) از ولايت علي (عليه السلام) :
فقدان پدري چون پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) او را افسرده و ناراحت ساخته بود و ديگر اينکه مسئوليتي عظيم را بر دوش خود احساس مي کرد و آن حمايت از ولايت و امامت و دوام بخشيدن به خط مستقيم رسالت بود که بلافاصله بعد از رحلت رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) به دست کساني افتاده بود که مجوزي در خلافت از صاحب رسالت و خدايي که برانگيزاننده محمد (صلي الله عليه و آله و سلم ) به رسالت بود ، نداشتند در صورتي که به حکم حديث غدير و آيه سه سوره ي مائده و به حکم حديث ثقلين ، منزلت ، سفينه و ... مي بايست همسرش علي بن ابي طالب ، اميرالمؤمنين (عليه السلام) بر مسند خلافت رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم )بنشيند و راه مستقيم رسالت را ادامه دهد .
دختر پيغمبر (صلي الله عليه و آله و سلم ) نمي توانست در برابر اين اجتهادها يا بهتر بگوييم نوآوري ها ، آرام و خاموش بنشيند . بايد مسلمانان را از سنت شکني ها بر حذر دارد ، اگر پذيرفتند چه بهتر ، اگر نه نزد خدا معذور خواهد بود .
درد زهرا (سلام الله عليها) در مبارزه اش آن نبود که بايد همسرش خليفه شود و چرا نشد؟ بلکه مي ديد اسلام از نظر رهبري شکست خورده ، اين کار نتيجه اش آن خواهد بود که بني اميه و بني عباس و امثال آنها بر سرنوشت اسلام و مسلمين حاکم شوند و آن شکست اسلام است .
دوره پس از رحلت پدر ، جانسوزترين دوران زندگي زهرا (سلام الله عليها) است . او وظيفه سنگين و خطير انسانيش را که دفاع از حق همسرش ، امامت و حق خودش بود به انجام رساند و با قلبي آرام و مطمئن و پر از رنج و روح سرشار از رضايت حق به جوار رحمت حق و لقاي محبوب شتافت . (21)
امام صادق (عليه السلام) نقل مي فرمايد که : وقتي مهاجمان به خانه ي اميرالمؤمنين (عليه السلام) يورش آوردند که در خانه را بشکنند يا بسوزانند و وارد منزل شوند ، حضرت زهرا (سلام الله عليها) پشت در منزل رفته ، خطاب به رهبرآنها که در پيشاپيش مهاجمان بود ، فرمودند :«واي بر ، اين چه جرأت و جسارتي است که نسبت به خدا و رسول خدا کرده اي ، آيا مي خواهي نسل رسول خدا را نابود کني ؟ و از ميان برداري ؟ آيا مي خواهي نور خدا را خاموش کني ؟ خداوند نورخود را حفظ مي کند و تداوم مي بخشد » (22 )
حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها) هر جا که لازم بود با يادآوري حديث غدير ، مغزهاي خفته و انسانهاي فريب خورده را هدايت و بيدار مي فرمود و بارها تذکر مي داد که :
«آيا فراموش کرديد سخنان رسول خدا در روز غدير خم که فرمود :هر که را من مولا و رهبر باشم ، علي نيز مولاي اوست . آيا فراموش کرديد که به علي فرمود :يا علي موقعيت تو نسبت به من همانند هارون به موسي پيغمبر است ؟ (23)
در روزهاي سخت بيماري فاطمه (سلام الله عليها) ، مهاجرين و انصار به عيادتش رفته و عرض کردند اي دختر پيغمبر چگونه صبح کردي ، با بيماري چه مي کني ؟
حضرت زهرا (سلام الله عليها) پس از حمد خدا و درود بر پدرش فرمود : « صبح کردم در حالي که به خدا سوگند دنياي شما را دوست نمي دارم و از مردان شما خشمناک و بيزارم ، درون و بيرونشان را آزمودم و نامشان را از دهان خويش به دور افکندم ، از آنچه کرده اند ناخشنودم ... واي بر آنان چرا نگذاشتند حق در مرکز خود قرار يابد ؟ و خلافت بر پايه هاي نبوت استوار ماند ؟ از خانه اي که جبرئيل در آن فرود مي آمد به خانه ديگر بروند .
حق را از دست علي که عالم به امور دين و دنياست گرفتند .بدانيد که اين زيان بزرگ و آشکاري است . چه باعث شد که با علي (عليه السلام) کينه توزي نمايند و انتقام گيرند ؟ چون سوزن تيغ او را چشيدند و پايداري او را ديدند که نسبت به مرگ بي اعتنا بود ديدند که چگونه بر آنان مي تازد و با دشمنان خدا نمي سازد و آنان را عقوبت مي کند و غضب علي در راه رضاي خداست . به خدا سوگند ، اگرپاي ، در ميان مي نهادند و علي (عليه السلام) را بر کاري که پيغمبر (صلي الله عليه و آله و سلم ) به عهده او نهاد ، مي گذاردند ، آسان آسان ايشان را به راه راست مي برد و حق هر يک را بدو مي سپرد .چنان که کسي زياني نبيند و هر کس ميوه آنچه کشته است ، بچيند . اين شتر را سالم به مقصد مي رساند و حرکتش براي کسي رنج آور نبود . تشنگان عدالت را از چشمه سرشار و زلال حقيقت سيراب مي کرد « چشمه اي که آب زلال آن فواره زنان ، از هر طرفي جاري است » که هر رنگ کدورت نپذيرد و همواره سيراب بوده ، رنج تشنگي نبيند .
علي (عليه السلام) همواره در پنهان و آشکار نصيحت کننده مردم است و اگر به خلافت مي رسيد از اموال بيت المال براي خود ، ذخيره نمي نمود و از ثروت دنيا جز به اندازه نياز برداشت نمي کرد ، به اندازه ي آب اندکي که عطش را فرو نشاند و طعام مختصري که رفع گرسنگي نمايد ... » (24)
سخنراني حضرت زهرا (سلام الله عليها) در جمع زنان مهاجر و انصار :
چگونه مي توان شاهد بود که بهترين زنان عالم و تنها يادگار رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم ) با سينه ي غمبارش و درد و رنج مسمارش و بازوان زخمدارش و نيلگوني رخسارش و چشمان اشکبارش و فرياد بين در و ديوارش و پهلوي شکسته و خونبارش و شهادت در گهربارش (محسن سلام الله عليه ) ) يا مشاهده ي مظلوميت همسر حق محور و شجاعش ، در بستر شهادت در انتظار ارتحال به عالم ملکوت باشد !
چگونه است که علي بايد شبانه فاطمه (سلام الله عليها) را تجهيز نمود ، به خاک بسپارد ؟!
چگونه است که براي تغسيل فاطمه (سلام الله عليها) بايد کودکان داغدار او ، شبانه آب بياورند ؟!
چگونه است که بايد مزار فاطمه ، کوثر رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم ) و ام الائمه و شجره ي طيبه ي ذريه ي رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم ) مخفي بماند ؟!
و اين گونه است که مظلوميت زهرا (سلام الله عليها) و مصيبت عظماي شهادت مظلومانه ي بانوي بزرگ عالم در روز سوم جمادي الثاني هرگز فراموش نخواهد شد .
و اين گونه است که غم مظلوميت فاطمه (سلام الله عليها) ، علي ، فاتح خيبررا به زانو در مي آورد !
«انا لله و انا اليه راجعون »
پي نوشت :
1 ـ زندگاني فاطمه زهرا (سلام الله عليها) ، شهيد آيت الله دستغيب ، انتشارات ناس ، تهران ، 1375.
2 ـ فاطمه الگوي زندگي ، حبيب الله احمدي ، انتشارات فاطميا ، 1380 ، قم .
3 ـ همان منبع .
4 ـ همان منبع.
5 ـ زندگاني فاطمه زهرا (سلام الله عليها) ، شهيد آيت الله دستغيب ، انتشارات ناس ، تهران ، 1375.
6 ـ بحار ، آيت الله مجلسي ، جلد 43 ، انتشارات ، کتابفروشي اسلاميه ، 1361.
7 ـ همان منبع .
8 ـ نهج الحياه ، محمد دشتي ، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمومنين (ع) ، قم ، 1380 .
9 ـ بحار ، آيت الله مجلسي ، جلد 43 ، انتشارات ، کتابفروشي اسلاميه ، 1361 .
10 ـ همان منبع .
11 ـ انسيه حورا ، محمد تقي ژوليده نيشابوري ، پيام حق ، تهران ، 1376 .
12 ـ همان منبع .
13 ـ همان منبع .
14 ـ بوي بهشت ، غلامرضا حيدري ابهري ، زلال ، تهران ، 1383 .
15 ـ دربارگاه ما ، سعيد آل رسول ، مؤسسه الزهراء ، تهران ، 1381.
16 ـ پاره پيامبر ، عبدالکريم بي آزار شيرازي ، دفتر نشر فرهنگ اسلامي ، تهران، 1384.
17 ـ زندگاني فاطمه زهرا (سلام الله عليها) ، شهيد آيت الله دستغيب ، انتشارات ناس ، تهران ، 1375 .
18 ـ همان منبع .
19 ـ صحيفه نور ،امام خميني ، مؤسسه نشر و تنظيم آثار امام خميني ، 1384.
20 ـ نهج الحياة ، محمد دشتي ، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمومنين (ع) ، قم ، 1380.
21 ـ بانوي صبح ، ويژه نامه همايش فرهنگي هنري فاطمه (س) ياور علي (ع) ، فرهنگسراي بانو ، تهران ، 1380.
22 ـ بحارالانوار ، آيت الله مجلسي ، جلد 5 ، انتشارات کتابفروشي اسلاميه ، 1361.
23 ـ الغدير ، علامه اميني ، جلد اول ، انتشارات کتابخانه بزرگ اسلامي ، 1362 .
24 ـ خطبه ي آتشين بانوي اسلامي در بستر شهادت ، ناصر مکارم شيرازي ، انجمن محبان فاطمه ، قم ، 1379 .
25 ـ خطبه ي آتشين بانوي اسلام ، علي کاظمي ، دفتر نشر ايمان ، تهران ، 1378.
منابع :
ـ الغدير ، علامه اميني ، انتشارات کتابخانه بزرگ اسلامي 1362 .
ـ انسيه حورا ،محمد تقي ژوليده نيشابوري ، پيام حق ، تهران ، 1376.
ـ بانوي صبح ، ويژه نامه همايش فرهنگي هنري فاطمه (سلام الله عليها) ياور علي (عليه السلام) ، فرهنگسرا بانو ، تهران ، 1380 .
ـ بحارالانوار ،آيت الله مجلسي ، جلد 5 و 43 ، انتشارات کتابفروشي اسلاميه ، 1361 .
ـ بوي بهشت ، غلامرضا حيدري ابهري ، انتشارات زلال ، تهران ، 1383.
ـ پاره پيامبر ، عبدالکريم بي آزار شيرازي ، دفتر نشر فرهنگ اسلامي ، تهران ، 1384 .
ـ خطبه ي آتشين بانوي اسلام ، علي کاظمي ، دفتر نشر ايمان ، تهران ، 1378.
ـ خطبه ي آتشين بانوي اسلامي در بستر شهادت ، ناصر مکارم شيرازي ، انجمن محبان فاطمه (سلام الله عليها) قم ، 1379 .
ـ در بارگاه ما ، سعيد آل رسول ، مؤسسه الزهرا ، تهران ، 1381 .
ـ زندگاني فاطمه زهرا (سلام الله عليها)، شهيد آيت الله دستغيب ، انتشارات ناس ، تهران ، 1375.
ـ فاطمه الگوي زندگي ، حبيب الله احمدي ، انتشارات فاطميا ، قم ، 1380 .
ـ صحيفه ي نور ، امام خميني ، مؤسسه نشر و تنظيم آثار امام خميني ، 1384.
ـ نهج الحياه ، دشتي ، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمؤمنين ، قم ، 1380.