نویسنده:اعظم عاشوری
درروایات و احادیث زیادی قضیه قرآن و شفاعت کردن آن از اهل خود و قرائت کنندگان وارد است.در حدیث آمده است:
مؤمنی که قرآن را در حال جوانی قرائت کند.قرآن با گوشت و خون او در آمیزد و خداوند او را با سفرای نیکوکار قرار دهد و قرآن در قیامت پناه اوست و در محضر حق گوید:خداوندا هرعاملی اجر عملش را گرفت غیر ازعامل به من؛پس بهترین عطایای خود را به او برسان.پس خدای تعالی به او بپوشاند دو حله از حله های بهشتی و بر سر او تاج کرامت نهد.پس خطاب شود :آیا راضی شدی ؟قرآن عرض کند :من امید بیشتر داشتم .پس امن و امان را به دست راست او دهند و خلد را به چپ،پس داخل بهشت شود وبه او گفته شود قرائت کن و مرتبه ای بالا بیا!پس به قران خطاب شود :آیا او را به مقام مطلوب اش رساندیم و تو راضی شدی؟عرض کند:آری.(1) سه چیز است که به درگاه خدا عزو جل شکایت می کند :مسجد ویرانی که اهلش در آن نماز نمی خوانند؛دانایی میان نادان ها و مصحفی که آویخته است و گرد بدان نشسته و آن را نمی خوانند. درجای دیگر از حضرت رسول اکرم صل الله علیه و آله آمده است:«ان القرآن شافع مشفع؛(2)قرآن شفاعت کننده ای است که شفاعت پذیرفته می شود.»
نکته دیگر اینکه حتی شفاعت حافظان و حاملان قرآن در مورد اعضای خانواده اش پذیرفته می شود.هم چنان که رسول اکرم صل الله علیه و آله فرمودند:
هر که قرآن بخواند تا حفظ شود ،خداوند او را به بهشت داخل خواهد کرد و شفاعتش را درباره ده تن از خانواده اش که آتش بر آن ها واجب شده ،می پذیرد.(3)
ودرجای دیگر رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:
قرآن را فرا بگیرید که قرآن در روز قیامت نزد صاحبش ،یعنی کسی که آن را یاد گرفته و بدان کار بسته ،در چهره جوانی نیکو روی رنگ برگشته می آید،پس بدو می گوید:من بودم آنکه تو را در شب بیدار نگاه می داشتم ودر
روزها تو را تشنگی می دادم و آب دهانت را خشک می ساختم و اشکت را روان می کردم.تا هر کجا باشی من با توأم .هر بازرگانی در پی تجارت خویش است و من امروز برای تو در پی بازرگانی و سودا گری ام.مژده دریاب!که برای تو کرامتی از خدای عز وجل خواهد بود.پس تاجی آورند و بر سرش نهند و امان به دست راست او عطا شود و جاودانی در بهشت ها به دست چپ او وبه دوحله خلعت پوشانده شود ،سپس بدو گفته شود:بخوان قرآن را و بالا برو!پس هربار که آیه ای را قرائت کرد درجه ای بالا رود و پدر و مادرش اگر مؤمن باشند به دو حله خلعت پوشانده شوند .پس از آن به آنان گویند این،پاداش شما که به فرزند خود قرآن آموختید.(4)
در کافی از امام صادق (ع)روایت شده است که فرمود:
سه چیز است که به درگاه خدا عزو جل شکایت می کند :مسجد ویرانی که اهلش در آن نماز نمی خوانند؛دانایی میان نادان ها و مصحفی که آویخته است و گرد بدان نشسته و آن را نمی خوانند.(5)
شهید مطهری درباره مهجوریت قرآن چنین می گوید:
ما امروز از این نسل گله داریم که چرا با قرآن آشنا نیست؟چرا در مدرسه ها قرآن یاد نمی گیرند .حتی به دانشگاه هم که می روند از خواندن قرآن عاجزند ؟
البته جای تأسف است که این طور است.باید از خودمان بپرسیم ما تاکنون چه اقدامی در این راه کرده ایم ؟آیا با همین فقه و شرعیات و قرآن که در مدارس است توقع داریم نسل جوان با قرآن آشنایی کامل داشته باشد؟!عجبا!که خود نسل قدیم قرآن را متروک و مهجور کرده ،آن وقت از نسل جدید گله دارد که چرا با قرآن آشنا نیست.قرآن در میان خود ما مهجور است و توقع داریم نسل جدید به قرآن نچسبد.اگر کسی علمش علم قرآن باشد .یعنی در قرآن زیاد تدبر کرده باشد ،تفسیرقرآن را کاملاًبداند ،این آدم چقدر در میان ما احترام دارد؟هیچ!ولی اگر کسی «کفایه»آخوند ملا کاظم خراسانی را بداند یک شخص محترم و با شخصیتی شمرده می شود .پس قرآن در میان خود ما مهجور است و درنتیجه همین اعراض از قرآن است که به این بدبختی و نکبت گرفتار شده ایم .ما مشمول شکایت رسول خدا صلی الله علیه و اله هستیم که به خدا شکایت می کند:«یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجوراً؛پروردگارا قوم من این قرآن را مهجور ساختند...»(فرقان:30)عجیب است که در حساس ترین نقاط دینی ما اگر کسی عمر خود را صرف قرآن کند،به هزارسختی و مشکل دچارشود.از نان،اززندگی و از شخصیت و احترام و از همه چیز می افتد،ولی اگر عمر خود را صرف کتاب هایی از قبیل کفایه بکند،صاحب همه چیز می شود .در نتیجه ،هزارها نفر پیدا می شوند که کفایه را «چهارلا»بلدند،یعنی خودش را بلدند ،رد کفایه را هم بلدند .رّد ردّ او را هم بلدند ،ردّ ردّ او را هم بلدند!ولی دو نفر پیدا نمی شود که قرآن را به درستی بداند !از هر کسی درباره یک آیه قرآن سؤال شود،می گوید:باید به تفاسیر مراجعه شود.عجب تر اینکه این نسل که با قرآن این طور عمل کرده ،از نسل جدید توقع دارد که قرآن را بخواند و قرآن را بفهمد و به آن عمل کند!اگر نسل کهن از قرآن منحرف نشده بود ،قطعاً نسل جدید منحرف نمی شد ..!بالاخره ما کاری
کرده ایم که مشمول نفرین پیغمبر صل الله علیه و اله و قرآن شده ایم.رسول خدا صل الله علیه و آله درباره قرآن فرمود:«انه شافع مشفع و ما حل مصدق؛(6)یعنی قرآن در نزد خدا و در پیشگاه حقیقت وساطت می کند و پذیرفته می شود و نسبت به بعضی که به او جفا کرده اند سعایت می کند و مورد قبول واقع می شود.»(7)
پس وظیفه ما است که قرآن ،این کلام خداوند سبحان را از مهجوریت درآوریم و آن را پیشاپیش خود قرار دهیم و در زیر سایه آن به هدف نهایی خلقت انسان که همان سعادت و کمال است ،برسیم.
/خ
مؤمنی که قرآن را در حال جوانی قرائت کند.قرآن با گوشت و خون او در آمیزد و خداوند او را با سفرای نیکوکار قرار دهد و قرآن در قیامت پناه اوست و در محضر حق گوید:خداوندا هرعاملی اجر عملش را گرفت غیر ازعامل به من؛پس بهترین عطایای خود را به او برسان.پس خدای تعالی به او بپوشاند دو حله از حله های بهشتی و بر سر او تاج کرامت نهد.پس خطاب شود :آیا راضی شدی ؟قرآن عرض کند :من امید بیشتر داشتم .پس امن و امان را به دست راست او دهند و خلد را به چپ،پس داخل بهشت شود وبه او گفته شود قرائت کن و مرتبه ای بالا بیا!پس به قران خطاب شود :آیا او را به مقام مطلوب اش رساندیم و تو راضی شدی؟عرض کند:آری.(1) سه چیز است که به درگاه خدا عزو جل شکایت می کند :مسجد ویرانی که اهلش در آن نماز نمی خوانند؛دانایی میان نادان ها و مصحفی که آویخته است و گرد بدان نشسته و آن را نمی خوانند. درجای دیگر از حضرت رسول اکرم صل الله علیه و آله آمده است:«ان القرآن شافع مشفع؛(2)قرآن شفاعت کننده ای است که شفاعت پذیرفته می شود.»
نکته دیگر اینکه حتی شفاعت حافظان و حاملان قرآن در مورد اعضای خانواده اش پذیرفته می شود.هم چنان که رسول اکرم صل الله علیه و آله فرمودند:
هر که قرآن بخواند تا حفظ شود ،خداوند او را به بهشت داخل خواهد کرد و شفاعتش را درباره ده تن از خانواده اش که آتش بر آن ها واجب شده ،می پذیرد.(3)
ودرجای دیگر رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:
قرآن را فرا بگیرید که قرآن در روز قیامت نزد صاحبش ،یعنی کسی که آن را یاد گرفته و بدان کار بسته ،در چهره جوانی نیکو روی رنگ برگشته می آید،پس بدو می گوید:من بودم آنکه تو را در شب بیدار نگاه می داشتم ودر
روزها تو را تشنگی می دادم و آب دهانت را خشک می ساختم و اشکت را روان می کردم.تا هر کجا باشی من با توأم .هر بازرگانی در پی تجارت خویش است و من امروز برای تو در پی بازرگانی و سودا گری ام.مژده دریاب!که برای تو کرامتی از خدای عز وجل خواهد بود.پس تاجی آورند و بر سرش نهند و امان به دست راست او عطا شود و جاودانی در بهشت ها به دست چپ او وبه دوحله خلعت پوشانده شود ،سپس بدو گفته شود:بخوان قرآن را و بالا برو!پس هربار که آیه ای را قرائت کرد درجه ای بالا رود و پدر و مادرش اگر مؤمن باشند به دو حله خلعت پوشانده شوند .پس از آن به آنان گویند این،پاداش شما که به فرزند خود قرآن آموختید.(4)
شکایت قرآن در روز قیامت
متأسفانه در بسیاری از جوامع مسلمان قرآن در زندگی آنان غایب و مهجور است.تا آنجا که حتی بسیاری ،تلاوت و قرائت آن را هم به درستی نمی دانند ،تا چه رسد به مراحل بالاتر آن اعم از ترجمه ،تفسیر ،تدبر و عمل به آن!در کافی از امام صادق (ع)روایت شده است که فرمود:
سه چیز است که به درگاه خدا عزو جل شکایت می کند :مسجد ویرانی که اهلش در آن نماز نمی خوانند؛دانایی میان نادان ها و مصحفی که آویخته است و گرد بدان نشسته و آن را نمی خوانند.(5)
بیشتر بخوانید: شرایط شفاعت در قیامت
شهید مطهری درباره مهجوریت قرآن چنین می گوید:
ما امروز از این نسل گله داریم که چرا با قرآن آشنا نیست؟چرا در مدرسه ها قرآن یاد نمی گیرند .حتی به دانشگاه هم که می روند از خواندن قرآن عاجزند ؟
البته جای تأسف است که این طور است.باید از خودمان بپرسیم ما تاکنون چه اقدامی در این راه کرده ایم ؟آیا با همین فقه و شرعیات و قرآن که در مدارس است توقع داریم نسل جوان با قرآن آشنایی کامل داشته باشد؟!عجبا!که خود نسل قدیم قرآن را متروک و مهجور کرده ،آن وقت از نسل جدید گله دارد که چرا با قرآن آشنا نیست.قرآن در میان خود ما مهجور است و توقع داریم نسل جدید به قرآن نچسبد.اگر کسی علمش علم قرآن باشد .یعنی در قرآن زیاد تدبر کرده باشد ،تفسیرقرآن را کاملاًبداند ،این آدم چقدر در میان ما احترام دارد؟هیچ!ولی اگر کسی «کفایه»آخوند ملا کاظم خراسانی را بداند یک شخص محترم و با شخصیتی شمرده می شود .پس قرآن در میان خود ما مهجور است و درنتیجه همین اعراض از قرآن است که به این بدبختی و نکبت گرفتار شده ایم .ما مشمول شکایت رسول خدا صلی الله علیه و اله هستیم که به خدا شکایت می کند:«یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجوراً؛پروردگارا قوم من این قرآن را مهجور ساختند...»(فرقان:30)عجیب است که در حساس ترین نقاط دینی ما اگر کسی عمر خود را صرف قرآن کند،به هزارسختی و مشکل دچارشود.از نان،اززندگی و از شخصیت و احترام و از همه چیز می افتد،ولی اگر عمر خود را صرف کتاب هایی از قبیل کفایه بکند،صاحب همه چیز می شود .در نتیجه ،هزارها نفر پیدا می شوند که کفایه را «چهارلا»بلدند،یعنی خودش را بلدند ،رد کفایه را هم بلدند .رّد ردّ او را هم بلدند ،ردّ ردّ او را هم بلدند!ولی دو نفر پیدا نمی شود که قرآن را به درستی بداند !از هر کسی درباره یک آیه قرآن سؤال شود،می گوید:باید به تفاسیر مراجعه شود.عجب تر اینکه این نسل که با قرآن این طور عمل کرده ،از نسل جدید توقع دارد که قرآن را بخواند و قرآن را بفهمد و به آن عمل کند!اگر نسل کهن از قرآن منحرف نشده بود ،قطعاً نسل جدید منحرف نمی شد ..!بالاخره ما کاری
کرده ایم که مشمول نفرین پیغمبر صل الله علیه و اله و قرآن شده ایم.رسول خدا صل الله علیه و آله درباره قرآن فرمود:«انه شافع مشفع و ما حل مصدق؛(6)یعنی قرآن در نزد خدا و در پیشگاه حقیقت وساطت می کند و پذیرفته می شود و نسبت به بعضی که به او جفا کرده اند سعایت می کند و مورد قبول واقع می شود.»(7)
پس وظیفه ما است که قرآن ،این کلام خداوند سبحان را از مهجوریت درآوریم و آن را پیشاپیش خود قرار دهیم و در زیر سایه آن به هدف نهایی خلقت انسان که همان سعادت و کمال است ،برسیم.
نمایش پی نوشت ها:
1-اصول کافی ،ج2،ص603.
2-بحارالانوار،ج2،ص20.
3-مجمع البیان،ج1،ص45.
4-انسان و قرآن،ص81-82.
5-اصول کافی ،ج2،ص426.
6-کافی،ج2،ص599.
7-استاد مطهری ،کتاب ده گفتار.
/خ