دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان
اللَّهُمَّ وَفِّرْ فِیهِ حَظِّی مِنْ بَرَکَاتِهِ، وَ سَهِّلْ سَبِیلِی إِلَی خَیْرَاتِهِ، وَ لاَ تَحْرِمْنِی قَبُولَ حَسَنَاتِهِ، یَا هَادِیاً إِلَی الْحَقِّ الْمُبِین.
ای خدا در این روز بهره مرا از برکاتش وافر گردان، و به سوی خیراتش، مسیرم را سهل و آسان ساز، و از حسنات مقبول آن، مرا محروم مساز، ای راهنمای به سوی دین حق آشکار .شرح فرازهای دعا
اللَّهُمَّ وَفِّرْ فِیهِ حَظِّی مِنْ بَرَکَاتِهِ
« وفّر » به معنی « زیاد کن » خدایا روزی من کن تا از برکات ماه مبارک رمضان حظ و بهره فراوان ببرم، و برکات ماه رمضان همان قرآن خواندن و دعای ابو حمزه خواندن است و گریه کردن بر سختی مرگ و آنچه پس از مرگ در پیش رو داریم.نمونه‌ای از حظ و بهره‌ای که از برکات این روز می‌تواند باشد :توبه نمودن و پذیرفته شدن آن یکی از برکاتی که در این روز می‌توان از آن بهره‌مند شد، توبه به درگاه خداوند است آن هم توبه نصوح که دیگر بازگشت به گناه وجود نداشته باشد. چرا که خداوند توبه کنندگان را دوست دارد : ”إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ ”(1) یعنی ”خداوند توبه کنندگان و پاکان را دوست دارد” و توبه آنان را در صورت اصرار نورزیدن بر گناه می‌آمرزد...
یتیم نوازی
امیر مؤمنان حضرت علی علیه‌السلام یکی از اسوه‌های بزرگ در یتیم نوازی و رسیدگی به امور آنان بود چنانچه در حدیثی فرمودند: ”من افضل البر برالایتام" ؛ ”از برترین نیکی‌ها، نیکی به یتیمان است”...خیرات و حسنات
خداوند عزوجل در قرآن خطاب به بندگان خویش می‌فرماید: ”فاستقبوا الخیرات” ؛ ”پس در کارهای خیر (از یکدیگر) سبقت بگیرید” چرا که انسان در لحظه‌ای از عمر خود ممکن است تصمیم کار خیری را بگیرد و در لحظه‌ای دیگر از آن منصرف گردد و یا اینکه عمر او کفاف ندهد تا آن کار خیر را انجام دهد لذا خداوند انسان‌ها را به سبقت گرفتن در کار خیر امر می‌فرماید و ما نیز این را باید در نظر داشته باشیم که ممکن است که ماه رمضان سال آتی از عمر ما نباشد که بتوانیم کار خیری را انجام دهیم، پس امروز که از عمر ماست و هم اکنون در این ماه قرار داریم بهتر است که از این فرصت‌ها استفاده نماییم...قرائت قرآن
قرائت قرآن یکی از مهم‌ترین اعمال در این روزهای با ارزش و مخصوصاً لیالی قدر می‌باشد چرا که خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: ”شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ”(2) یعنی ”ماه رمضانی که قرآن در آن ماه نازل گردید” و این آیه نشان دهنده این است که این ماه، ماه برپایی قرآن چه از نظر تلاوت و چه از نظر عمل می‌باشد چنانچه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: ”علیک بقرائه القرآن فان قرائته کفاره للذنوب و ستر فی النار و امان من العذاب" ؛ ”بر تو باد قرائت قرآن زیرا که خواندن قرآن کفاره گناهان و پوششی از آتش (دوزخ) و ایمنی از عذاب است”با رباخواران مبارزه کنید !
«حظ» به معنی بهره می‌باشد، بعضی‌ها در معاملات و قرض دادن‌هایشان بهره حرام می‌گیرند و اهل ربا هستند. فراموش نکنیم بهره دو نوع است، یکی بهره حرام مثل ربا و ... و یکی هم بهره معنوی مثل ماه رمضان که محل دعا و بهره‌های معنوی می‌باشد.وَ سَهِّلْ سَبِیلِی إِلَی خَیْرَاتِهِ
خدایا راه خیرات را برای من آسان کن، یکی از خیرات افطاری دادن هست، اگر تمکن مالی دارید افطاری بدهید، که ثواب زیادی هم دارد . لذا از خدا بخواهید که راه خیرات را برای ما آسان بکند؛ باید از حال همسایه خود با خبر باشید؛ بعضی‌ها سحری ندارند بخورند با نان خالی روزه می‌گیرند؛ و شما مسئول هستید حتی اگر بی خبر باشید! باید تحقیق کنید و از حال همسایه فقیرتان اطلاع داشته باشید.وَ لاَ تَحْرِمْنِی قَبُولَ حَسَنَاتِهِ
خدایا مرا از قبول حسنات محروم نکن، خدایا اگر کار خوبی می‌کنم اهل نماز شب و دعای ابوحمزه و ... هستم حسنات آن اعمالم را به من برسان و محرومم نکن؛ یعنی کاری نکنم که آن حسناتم از بین برود، مثلاً اگر یک غیبت کنم تمام اعمال چهل روزه من از بین می‌رود (3) در حدیث آمده است که اگر کسی غیبت کند عبادات چهل روزه او در نامه کسی که مورد غیبت قرار گرفته است نوشته می‌شود (4) .لذا اگر کسی غیبت شما را کرد باید برای او چشم روشنی هم ببرید چون تا چهل روز هر کار خیری که بکند در نامه اعمال شما ثبت می‌شود؛ در جامع السعادت آمده است که شخصی مورد غیبت قرار گرفت و آن شخص برای غیبت کننده هدیه فرستاد و تشکر کرد. باید هر روز بگوییم که خدایا کاری کن که حسناتم مورد قبول تو واقع بشود.
یَا هَادِیاً إِلَی الْحَقِّ الْمُبِین
ای خدایی که راهنمایی می‌کنی به سوی حق؛ الان چقدر باید از خدا شکر گذار باشیم که ما را به دین حق هدایت نموده است و همه، شیعیان امیر المومنین علی بن ابیطالب ( علیه السلام ) هستید. «و الَی الحقِ المُبین » در حقیقت ولایت اهل بیت (علیهم السلام) هست که خداوند ما را به سوی ولایت اهل بیت هدایت نموده است.در این روز از خداوند می‌خواهیم که خداوند ما را یاری کند تا بتوانیم کار نیکی که با آن مواجه می‌شویم جامه عمل بپوشانیم چرا که اگر خداوند انسان را یاری ننماید هرگز نمی‌تواند به کار خیری دست بزند زیرا شیطان در کمین انسان نشسته است تا او را از کارهای خیر و خداپسندانه باز دارد چنانچه امام صادق علیه‌السلام فرمودند: ”من هم بشی من الخیر فلیعجله فان کل شی فیه تاخیر للشیطان فیه نظره” ؛ ”هر کس قصد انجام کار خیری را دارد پس باید در آن بشتابد زیرا هر کار خیری که پس افتد به راستی شیطان را در آن نظری است”
منظور از ولاتحرمنی قبول حسناته چیست؟
انسان به واسطه گناهانی که در طول عمر خویش انجام می‌دهد باعث می‌گردد که از یک سری کارهای نیک که انجام آن‌ها مقبول درگاه خداوند می‌باشد، محروم گردد. زیرا گناه حجابی است که بنده بین خود و خدای خویش ایجاد می‌کند و آن حجاب این‌گونه است که انسان با انجام هر گناه لکه سیاهی بر دلش می‌نشیند و با مرور زمان و انجام گناهان بیشتر آن لکه سیاه افزون می‌گردد تا اینکه انسان با آن دل سیاه خود نمی‌تواند با خدای خویش ارتباط برقرار کند و کسی که از خدای خویش دور گردد هرگز نمی‌تواند کار نیکی را انجام دهد. پس با این وجود ما به درگاه خداوند استغاثه نموده و او را به حق دین حقی که برای ما مقرر فرموده قسم می‌دهیم که ما را از گناهان دور ساخته و به انجام حسنات که مقبول درگاه اوست مشغول سازد.نماز شب بیستم ماه رمضان (وسایل الشیعه)
از امام علی علیه السلام روایت شده است:أَنَّهُ سَأَلَهُ عَنْ فَضْلِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عَنْ فَضْلِ الصَّلَاةِ فِیهِ فَقَالَ مَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَةِ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ.
که از فضایل ماه رمضان فضایل نماز در آن از حضرت امام علی علیه السلام سوال شد. ایشان فرمودند هر کس در شب بیستم ماه رمضان هشت رکعت نماز بخواند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می آمرزد.توصیه معنوی
برای حضرت امام خمینی رحمه الله شب‌های قدر و غیر قدر آن قدر فرقی نداشت. یعنی امام رحمه الله هر شب برایش شب قدر بود، امام آن شب‌های قدر چون برنامه آن زیادتر است، لذا امام از همان سر شب خوابش خیلی کم می‌شد، اما از آن طرف یک ساعت تا دو ساعت که می‌خوابیدند بلند می‌شدند و مشغول عبادت و مشغول مناجات می‌شدند و دعاهای شب‌های قدر را می‌خواندند و قرآن سر می‌گرفتند و مناجات می‌کردند و گریه و زاری می‌کردند تا صبح می‌شد و قرآن قبل از نماز و نماز صبح را می‌خواندند و بعد می‌خوابیدند.(سید رحیم میریان)حضرت امام خمینی رحمه الله در اواخر عمر مبارک ایشان به خاطر کسالت قلبی که داشتند و به آن مبتلا شده بودند به دستور طبیب بود و مقید هم بودند که به دستور طبیب عمل بکنند و لذا اگر ایامی روزه نگرفتند به خاطر کسالت بود ولی مقید بودند قبل از اینکه سال برسد بلافاصله کفاره‌های روزه را پرداخت می‌کردند و من یادم هست در هر شب عید فطری که می‌شد امام دستور می‌دادند و من را احضار می‌کردند و بلافاصله اول غروب آفتاب در شب عید فطر که می‌شد به من پولی پرداخت می‌کردند و می‌فرمودند این پول فطریه من و کسانی که نان‌خور من هستند و می‌فرمودند که این تا فردا به فقرا داده بشود، لذا من تا قبل از ظهر عید فطر به دستور امام، فطریه حضرت امام را به فقرای همین جماران پرداخت می‌کردم، مقید بودند که اول غروب روز آخر ماه که می‌شد کنار می‌گذاشتند حتی فطریه خودشان را. (سید رحیم میریان)
پی‌نوشت‌ها:
1. بقره ،222
2. بقره ،185
3. مستدرک الوسائل ج : 7 ص : 322
4. ارشاد القلوب-ترجمه رضایی ج 1 278
منابع:
1. جامعة المصطفی / شرح دعای روز نوزدهم ماه مبارک رمضان
2. سایت اهل البیت علیهم السلام / نماز شب بیستم ماه رمضان
3. خبرگزاری تسنیم/ ماه رمضان در بیانات و سبک زندگی امام خمینی (رحمة الله علیه)
