دعای روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان
اَللّـهُمَّ اغْسِلْنى فیهِ مِنَ الذُّنُوبِ، وَطَهِّرْنى فیهِ مِنَى الْعُیُوبِ، وَامْتَحِنْ قَلْبى فیهِ بِتَقْوَى الْقُلُوبِ، یا مُقیلَ عَثَراتِ الْمُذْنِبینَ.
خدایا در این روز مرا از گناهان پاکیزه گردان، و از هر عیب پاک ساز، و دلم را در آزمایش رتبه دل‌های اهل تقوی بخش, ای پذیرنده عذر لغزش‌های گناهکاران.شرح فرازهای دعا
اللهم اغسلنی فیه من الذنوب
”خدایا در این روز مرا از گناهان پاکیزه گردان” همانطور که در روایات و آیات قرآن کریم آمده است خداوند تمام گناهان بندگان خویش را می‌بخشد و از آن‌ها در می‌گذرد ”ان الله یغفرالذنوب جمیعا” یعنی ”به درستی که خداوند تمامی گناهان را می‌آمرزد” ولی خداوند تنها یک گناه را نمی‌بخشد و آن هم شرک ورزیدن به ذات اقدس اوست ”ان الله لایغفر ان شرک به...” یعنی ”به درستی که خداوند کسی را که برای او شریک قایل شود، نمی‌آمرزد”، حال می‌خواهیم بدانیم که در این دعا منظور از ”اللهم اغسلنی” ”خدایا مرا شستشو ده” چه می‌باشد؟ برای جواب باید به این نکته اشاره کنیم که آب پاک کننده تمام کثافات و پلیدی‌هاست به طوری که آب هر کثافت و پلیدی را در هر مکانی که باشد از بین می‌برد و پاکیزگی و نظافت را بر جای می‌گذارد به طوری که اثری از آن کثافت نخواهد ماند که آنگاه است که می‌گوییم مکان مورد نظر ما شستشو شده و پاک گردیده است و دلیل اینکه از خداوند خواستاریم که ”اللهم اغسلنی فیه من الذنوب” ما را از گناهان شستشو داده و پاک گرداند به خاطر این است که دیگر اثری از گناه در جسم و روح ما وجود نداشته باشد تا اینکه کثافات و پلیدی‌های گناه مانعی برای رسیدن به قرب الی الله نشوند، پس منظور از غسل همان پاک و طاهر شدن از پلیدی‌های گناهان است، که در این روز ما نیز از پروردگار عالمیان خواستاریم که ما را از گناهان پاک و پاکیزه گرداند تا بتوانیم به درجات عالی معنوی دست یابیم...وطهرنی فیه من العیوب
”و مرا در این روز از هر عیب و نقصی پاک ساز” انسان در طول زندگی خود دانسته یا ندانسته اشتباهات و خطاهای فاحشی را انجام می‌دهد که این اشتباهات و خطاها به عیب تعبیر می‌گردد به فرض مثال شخصی که بسیار دروغ می‌گوید دروغگویی عیب بزرگ او تلقی می‌گردد که آن عیب در دنیا و آخرت گریبانگیر او می‌شود. چرا که یک عیب مولد هزاران عیب دیگر است که ممکن است جامعه ای را به نابودی بکشد، چنانچه در روایات و احادیث موجود است اسلام دستور بر پوشش عیوب الناس مخصوصا مسلمانان را دارد چرا که اگر عیبی از شخصی که دارای احترام و آبروست و عده بسیاری از او تبعیت می‌کنند، فاش شود آنگاه است که دو اتفاق مهم ممکن است رخ دهد: اول اینکه آن شخص بی آبرو گشته و شخصیت او در پیش همگان متلاشی می‌گردد که ممکن است این عمل، آن شخص را به کارهای خطرناکی وادارد و دوم اینکه ممکن است افراد بسیاری که از او تبعیت می‌کنند به علت اعتماد به او عیب او را حسن دانسته و به اشاعه آن عیب در بین مردمان بپردازند که هر دو حالت آن برای یک جامعه بسیار خطرناک است، حال شاید سئوال شود پس در مقابل چنین رفتارهایی چه باید بکنیم؟ که ما در جواب می‌گوییم که اولا هر انسانی به اندازه کافی دارای عیوب می‌باشد که اگر بخواهد به عیوب نفس خود نظر کند تا آخر عمر باید در اصلاح آن‌ها بکوشد چرا که انسانی که خود مریض است اول باید مرض خود را درمان کند، بعد مرض دیگران را، که با این عمل خود به خود جامعه و افراد آن نیز اصلاح می‌گردند به طوری که اگر شخصی عیوب خود را اصلاح کند کسانی که از او تبعیت می‌کنند و از او الگو می‌گیرند نیز از عمل اصلاح شده و پسندیده او تبعیت می‌کنند و ثانیا انسآن‌ها در صورت مشاهده عیبی در برادر مسلمان و دینی خود می‌توانند به صورت مخفیانه و نامحسوس آن عیب را به آن شخص گوشزد کنند تا به اصلاح آن بپردازد و باید این را هم در نظر گرفت که خداوند ستارالعیوب است و عیب‌ها را می‌پوشاند و خداوندی که بر پوشندگی عیب‌ها معروف است هیچگاه نمی‌خواهد بنده ای عیب بنده دیگری را فاش گرداند که ما نیز در این روز از خداوندی که بر عیوب ما آگاه است خواستاریم وجود ما را از عیب‌هایی که در ما رخنه کرده است پاک گرداند...
وامتحن قلبی فیه بتقوی: لقلوب یا مقیل عثرات المذنبین
”و در این روز دلم را در آزمایش، رتبه دل‌های اهل تقوا بخش ای پذیرنده عذر لغزش‌های گناهکاران” کسانی که تقوای الهی پیشه می‌کنند در روز قیامت از جایگاه ویژه ای برخوردارند چرا که آنان از نافرمانی دستورات ذات اقدس پروردگار دوری گزیدند و سر تسلیم به امر و فرمان او فرود آوردند چنانچه خداوند عزوجل در قرآن می‌فرماید: ”والذین اتقوا فوقهم یوم القیامه...” یعنی ”مقام تقوا پیشه گان در روز قیامت بسی برتر و والاتر از کافران است” و آنان نزد پروردگار خویش دارای رتبه و مقامی والا هستند که خداوند به آنان وعده فرموده است که: ”للذین اتقوا عند ربهم جنات تجری من تحتها الآن‌هار خالدین فیها و ازواج مطهره و رضوان من الله و الله بصیر بالعباد” یعنی ”کسانی که تقوا پیشه اند نزد خداوند باغ‌های بهشتی است که بر زیر آن نهرها جاریست و در آن جاوید هستند و زنان پاکیزه و آراسته ای و (از همه بهتر) خشنودی خداوند (برای آنان می‌باشد) و خداوند به حال بندگان بیناست” که ما نیز در این روز با اینکه دارای گناهان و لغزش‌های بسیاریم اما از خداوند توبه پذیر و مهربان خواستاریم که گناهان و لغزش‌های ما را آمرزیده و مقام و رتبه اهل تقوا را که در پیشگاه او از درجات والایی برخوردارند به ما عطا فرماید.نماز شب بیست و چهارم ماه رمضان (وسائل الشیعه)
رَوَى عَنْ الامام عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب علیه السلام:أَنَّهُ سَأَلَهُ عَنْ فَضْلِ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عَنْ فَضْلِ الصَّلَاةِ فِیهِ فَقَالَ مَنْ صَلَّى لَیْلَةَ أَرْبَعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْهُ ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ یَقْرَأُ فِیهَا مَا یَشَاءُ کَانَ لَهُ مِنَ الثَّوَابِ کَمَنْ حَجَّ وَ اعْتَمَر.
از امام علی علیه السلام روایت شده است: که از فضایل ماه رمضان فضایل نماز در آن از ایشان سوال شد. ایشان فرمودند هر کس در شب بیست و چهارم هشت رکعت نماز بخواند، برای اوست هر چه که بخواهد از پاداش همانند کسی که حج و عمره به جا آورده باشد. (هشت رکعت را به هر صورت که آسان و میسر است بخواند).توصیه معنوی
حضرت امام خمینی (رحمه الله) درباره فضیلت ماه مبارک رمضان می‌فرمایند:ماه رمضان مبارک است برای اینکه نزول وحی بر او شده است یا به عبارت دیگر، معنویّت رسول خدا وحی را نازل کرده است، و ماه شعبان معظم است برای اینکه ماه ادامه همان معنویات ماه رمضان است. این ماه مبارک رمضان جلوه لیلة القدر است که تمام حقایق و معانی در او جمع است و ماه شعبان، ماه امامان است که ادامه همان است. در ماه مبارک رمضان، مقام رسول اکرم- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- به ولایت کلی الهی بالاصالة تمام برکات رادر این جهان بسط داده است و ماه شعبان که ماه امامان است، به برکت ولایت مطلقه، به تبع رسول اللَّه همان معانی را ادامه می‌دهد. پس، ماه رمضان ماهی است که تمام پرده ها را دریده است و وارد شده است جبرئیل امین بر رسول خدا و به عبارت دیگر وارد کرده است پیغمبر اکرم جبرئیل امین را در دنیا، و ماه شعبان، ماه ولایت است و همه این معانی را ادامه می دهد. ماه رمضان مبارک است که قرآن بر او وارد شده است و ماه شعبان مبارک است که ادعیه ائمه- علیهم السلام- در او وارد شده است. ماه مبارک رمضان که قرآن را وارد کرده است، قرآن مشتمل بر تمام معارف است و تمام مایحتاج بشر است و ماه شعبان که ماه امامان است، ادامه همان حقیقت است و همان معانی در تمام دورهها.(1)
پی‌نوشت:
1. صحیفه امام؛ ج 20، ص
منابع:
1. جامعة المصطفی/ شرح دعای روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان
2. سایت اهل البیت علیهم السلام/ نماز شب بیست وچهارم ماه رمضان
3. پرتال امام خمینی(رحمه الله)/ برکت ماه رمضان
