دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان
اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْکوراً، و ذَنْبی فیهِ مَغْفوراً، و ذَنْبی فیهِ مَغْفوراً، و عَملی فیهِ مَقْبولاً، و عَیبی فیهِ مَسْتوراً، یا أسْمَعِ السّامعین.
خدایا قرار بده کوشش مرا در این ماه قدردانـی شده و گناه مرا در این ماه آمرزیده، کردارم را در آن مورد قبول، و عیب مرا در آن پوشیده، شنواترین شنوایان.شرح فرازهای دعا
«اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْکوراً»
در این بخش از دعا میخوانیم، خدایا سعی و تلاش ما در ماه رمضان را بپذیر! واژه «مشکوراً» به معنای «تشکر کن» است و مقصود آن در این دعا «بپذیر» و «قبول کن» است.آدم زحمت میکشد و روزه میگیرد، گرسنه و تشنه میشود؛ اما غذا و آب نمیخورد و کم خوابی ماه رمضان را تحمل میکند و اگر خدا تلاشهای ما را قبول نکند، کاری از ما ساخته نیست. اگر زحمتی و رنجی کشیده شود و حاصلی در پی نداشته باشد، اتفاق ناگواری افتاده است.
گاهی ما باید غصهی این مطلب را بخوریم که نکند اعمال ما را آفت بزند. مثلاً یک غیبت میتواند تمام زحمات ما را هدر دهد. اگر غیبت کنید 40 روز اعمال خوب شما در نامه اعمال شخص غیبت شونده نوشته میشود و اگر عمل خوبی نداشته باشید، گناهان آن شخص در نامه اعمال شما نوشته میشود. این روایت از معصوم (علیه السلام) است.
«آیا به شما خبر دهم که زیانکارترین افراد چه کسانیاند؟ آنان که در زندگی دنیا، تلاششان گم شده و نابود میشود و در عین حال، خیال میکنند که نیکو عمل میکنند!» (1)
این خطاب الهی فقط به پیامبر نیست به همه ماست به آنانی که میروند و نمیرسند، عمل میکنند و نتیجه نمیگیرند. میجویند و نمییابند. رنج میبرند و گنج نمیبرند .تلاششان بیفایده است و سعیشان بدون شکر! و این خسران است. اگر عمل انسان و سعی و تلاش او مورد رضایت خدا قرار بگیرد و پروردگار به عین عنایت در آن بنگرد و از او بخرد، چنین عملی «سعی مشکور» است یعنی سعی که سپاس الهی و تشکر را به همراه دارد.
اما سعی مشکور آن است که آمیزههایی از خلوص و صدق داشته باشد. «صبغه الله» در آن باشد. ایمان و عمل صالح، طلب آخرت و در زمره ابرار بودن و... شرایط رسیدن به سعی مشکور است.
آری، هرکس «آخرت» را بجوید و بطلبد و برای آن تلاش و سعی شایسته بنماید و دارای ایمان هم باشد، چنین کسانی سعیشان «مشکور» است.(2)
از خداوند میخواهیم روزه ما و اعمال الهی ما را سعی مشکور برشمارد و گناهان ما را مورد بخشایش قرار دهد.
در پی عیوب مردم نباشیم !
باید به خودمان بپردازیم و ببینیم که خودمان چه کار کردهایم؛ آیا هیچ عیبی نداریم؟ گل بیعیب خداست و ممکن نیست که ما عیب نداشته باشیم. در روایت آمده که «چه میشود انسان را، یک خار کوچک را در چشم رفیقش میبیند؛ اما شاخهای که در چشم خودش رفته را نمیبیند.» این روایت کنایه از این است که انسان عیبهای بزرگ خود را نمیبیند؛ اما عیب کوچک مردم را میبیند.این حدیث از معصوم (علیه السلام) است که خوش به حال کسی که عیب خودش را میبیند و به عیب کس دیگری کاری ندارد.«وذَنْبی فیهِ مَغْفوراً وعَملی فیهِ مَقْبولاً»
در این فراز از دعای روز بیستوششم ماه رمضان خدا میخواهیم تا گناهان ما را بیامرزد و اعمالمان را قبول کند! از خدا میخواهیم تا گناهانی که پیش از ماه رمضان انجام دادهایم را ببخشد؛ چون ماه رمضان، فصل درآمد معنوی و کسب ثواب است، حتی خوابیدن و نفس کشیدن در این ماه عبادت محسوب میشود. در ماه رمضان این همه درآمد وجود دارد و آیا امکان ندارد با این همه درآمد کسب شده، انسان جان خودش را از گرو دربیاورد؟ پیامبر اسلام در خطبه شعبانیه میفرماید: «پشتتان از گناه سنگین شده و به گرو رفته است و در ماه رمضان بدنتان را از گرو در بیاورید».
دلیل سختی نماز صبح و نماز شب خواندن چیست ؟
برخی هنگام نماز صبح نمیتوانند به خاطر سنگینی بلند شوند که از آثار گناه است. شخصی به امام حسن عسگری (علیه السلام) گفت که هر شب قصد میکنم تا نماز شب بخوانم؛ اما نمیشود. امام فرمود: «گناه تو را زنجیر کرده است.» دلیل اینکه کسی دلش میخواهد نماز شب بخواند اما نمیتواند، انجام گناه است و با استغفار میتواند آن را رفع کند.«وعَیبی فیهِ مَسْتوراً»
خدایا کاری کن تا عیب من مستور باشد و کسی از عیبم مطلع نباشد! خدا «ستارالعیوب» است و نگذاشته تا کسی از گناهان ما اطلاع پیدا کند. حدیث است اگر گناه بو داشت دو نفر کنار هم نمینشستند. اگر عیب آدم عیان میشد کسی جنازه کسی را دفن نمیکرد.در پایان دعا میگویم ای خدایی که از همه شنوندهها تو شنواتری! خدا همه چیز را میشنود. اگر یواش هر حرف بزنیم خدا باز هم میشنود. حضرت موسی (علیه السلام) به خدا گفت که خدایا، اگر نزدیکی من یواش صحبت کنم و اگر دوری بلند صحبت کنم؛ خدا فرمود: «من همنشین کسی هستم که یاد من باشد.» خدا شنواترین است؛ پس میگوییم، ای خدایی که از همه شنوایان شنواتری، این دعاها را درباره ما مستجاب کن!
نماز شب بیست و هفتم ماه رمضان (بلدالامین)
مَرْوِیَّةٌ عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله و سلم:فَمَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَةِ السَّابِعَةِ وَ الْعِشْرِینَ أَرْبَعاً بِالْحَمْدِ وَ تَبَارَکَ الَّذِی بِیَدِهِ الْمُلْکُ فَإِنْ لَمْ یَحْفَظْ تَبَارَکَ فَالتَّوْحِیدِ خَمْساً وَ عِشْرِینَ مَرَّةً غُفِرَ لَهُ وَ لِوَالِدَیْهِ.
از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده است: هر کس در شب بیست و هفتم ماه رمضان، این نماز را بخواند، چهار رکعت در هر رکعت سوره حمد و سوره ملک را قرائت کن و اگر سوره ملک را حفظ نبود، سوره توحید را بیست و پنج مرتبه تلاوت کند، خداوند گناهان خود و والدینش را می آمرزد.توصیه معنوی
حضرت امام خمینی (رحمه الله) فرمودهاند:در ماه مبارک رمضان خودتان را تقویت کنید به قوّتهای روحانی. در یک حدیثی است که پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمودند که ماه رمضان آمد، اقبال کرد، آمد. در ضمنش میفرمایند که دُعیتُم الی ضیافَةِ الله. ضیافتهای خدا با ضیافتهای مردم این است فرقش که وقتی شما را یک اشخاصی دعوت بکنند به یک مهمانی، وقتی بروید در آن مهمانی به حسب فراخور حال، یک چیزهایی برای خوردنی و یک چیزهایی برای تفریح و این چیزهاست. ضیافت خدا در ماه رمضان یک شعبه اش روزه است، آن ضیافت خداست؛ یک شعبهاش روزه است و یک امر مهمش که مائده غیبی و آسمانی است قرآن است. شما دعوت شده اید به مهمانی خدا و شما در ماه رمضان مهمان خدا هستید. مهماندار شما، شما را وادار کرده است به اینکه روزه بگیرید. این راههایی که به دنیا باز است و شهوات است، اینها را سدش کنید تا مهیا بشوید برای لیلة القدر. ماه شعبان مقدمه است برای ماه مبارک رمضان که مردم مهیا بشوند برای ورود در ماه مبارک رمضان و ورود در «ضیافة الله». ...مهیا کردن مسلمین است برای ضیافت خدا، ادبش آن مناجات شعبانیه است. (3)
این ماه رمضان و هر ماه رمضان دیگری مهیا کنید خودتان را. در این روز آخر -فرضاً- آخر شعبان است شاید، بیشتر مهیا کنید و مهیا کنیم خودمان را برای ورود در «ضیافة الله»؛ در مهمانی خدا که ان شاء الله با سلامت نفْس، با نور هدایت خدای تبارک و تعالی وارد بشویم در این ماه عزیز معظم و فرق بکنیم. در این ماه فرق داشته باشیم با سایر ماهها و دنبال این باشیم .» (4)
ماه مبارک رمضان است و درهای رحمت خدای تبارک و تعالی به روی همه گناهکاران باز است و شما تا دیر نشده است در این ماه رمضان خودتان را اصلاح کنید. ما همه باید خودمان را اصلاح کنیم؛ ما هیچ کداممان یک آدم حسابی نیستیم. پناه به خدا باید ببریم و خودمان را اصلاح کنیم و با این جریانی که خروشان و دریای مواج آدمهای متعهد است ما با آنها خودمان را در همان جریان بگذاریم. (5)
بینوشتها:
1. کهف ،104
2. اسراء.آیه19
3. صحیفه امام، ج 13، ص 30 - 31
4. صحیفه امام، ج 13، ص 36
5. صحیفه امام؛ ج 15، ص 31
منابع:
1. جامعة المصطفی / شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان
2. سایت اهل البیت علیهم السلام / نماز شب بیست و هفتم ماه رمضان
3. پرتال امام خمینی(رحمه الله)/ رمضان، ضیافت الهی