فرزند صالح

عمر با برکت علي ابن بابويه از پنجاه مي گذشت و هنوز فرزندي نداشت و بسيار دوست داشت که خداوند به او فرزند صالحي عنايت کند، از اين رو توسط حسين بن روح که يکي از نمايندگان خاص امام زمان (عج) بود نامه اي براي آن حضرت فرستاد و تقاضاي دعا کرد تا خداوند، فرزند صالحي براي او بخواهد. پس از دعاي امام زمان(عج) بود که ابن بابويه صاحب فرزندي شد که نامش را محمد ناميد. اين پسر بعدها عالمي بزرگ و فقيهي نام آور شد.
«محمد بن ابن بابويه» مقلب به شيخ صدوق از پيشتازان علم حديث و از مردان نامي جهان اسلام در سال 305 در شهر قم متولد شد. پدر بزرگوار شيخ صدوق ، از فقهاي بزرگ اسلام بود، در زمان امام حسن عسگري (ع) و امام زمان (عج) مي زيست و مورد احترام آن امامان بود.
شيخ صدوق دوران کودکي و آغاز جواني را در دامان علم و فضيلت و تقواي پدر بزرگوارش علي بن بابويه سپري کرد و در محضر پدر، علوم و معارف را همراه با تربيت هاي علمي و اخلاقي فرا گرفت. او در اوج علم و فقاهت و شهرت، زندگي خود و فرزندانش را از راه مغازه اي کوچک در بازار قم و در نهايت زهد و قناعت مي گذرانيد. پرورش يافتن در دامان پدري فقيه و وارسته از يک سو و تيز هوشي، ذکاوت و حافظه فوق العاده قوي از سوي ديگر موجب گرديد تا در مدت کوتاهي به قله هاي بلند کمالات انساني دست يابد. او در کمتر از بيست سال، هزاران حديث و روايت را با راويان آنها به حافظه سپرد. از جمله بزرگاني که صدوق از محضر آنها بهره برد مي توان به «يعقوب کليني» نويسنده کتاب گرانمايه اصول کافي اشاره کرد. صدوق سالها از محضر کليني استفاده نمود و به شنيدن و جمع آوري احاديث ائمه (ع) مشغول بود و سپس با پرورش شاگردان زياد اين ميراث گرانبها را نگهداري کرد. از ميان مهم ترين شاگردان وي مي توان به دانشمند بلند آوازه، شيخ مفيد اشاره کرد.

کتاب هاي شيخ صدوق:
 

شيخ صدوق ، تأليفات با ارزشي از خود به جاي گذاشت. او سيصد عنوان کتاب تأليف کرد. کتاب هاي او که در زمينه هاي مختلف نوشته شده در نهايت نيکويي و استحکام است و اين خود نشانگر قدرت علمي و آشنايي گسترده او با علوم اسلامي است. برخي از مهم ترين آثار ايشان عبارتند از:
1- من لا يحضره الفقيه
2- علل الشرايع
3- کمال الدين و تمام النعمه
4- الخصال
5- الامالي
6- عيون اخبار الرضا و ...

صداقت درگفتار و روايت
 

از مسايلي که در علم رجال و شناخت راويان حديث مطرح است اطمينان از صداقت راوي است ... شيخ صدوق را صدوق ناميده اند زيرا در نقل حديث از ائمه (ع) خصوصا امام صادق (ع) و امام باقر (ع) از راه صواب خارج نشده و در فهم آنها به خطا نرفته است.

در شهر ري:
 

شيخ صدوق براي جمع آوري احاديث امامان معصوم (ع) به شهرهاي بخارا، نيشابور، طوس ، اصفهان و بغداد سفر کرد. سرانجام وي به دعوت وزير دولت آل بويه به شهر ري رفته، تشکيل حوزه و کلاس درس داد؛ و به تدريس فقه و احاديث اهل بيت (ع) مشغول شد. عاقبت اين عالم بزرگوار پس از گذشت هفتاد و شش سال از عمر شريف و پر برکتش در سال 381 هـ ق در شهر ري ديده از جهان فرو بست. پيکر پاکش در نزديکي مرقد مطهر حضرت عبدالعظيم مدفون گرديد. امروزه آرامگاهش به نام ابن بابويه در شهر ري مشهور و زيارتگاه مردم است.
منبع: شاهد نوجوان شماره ي 365
/خ