چگونه دارو را درست مصرف کنيم ؟

دادن دارو به کودک
 

ذکر اين نکته بسيار مهم است که کودک بيمار بزرگسال کوچک شده نيست به عبارت ديگر هر داروي مربوط به بزرگسال را نمي توان حتماً با کم کردن ميزان مصرف ( دوز ) آن به کودکان بخورانيد . کودکان معمولاً نسبت به مصرف دارو مقاومت نشان مي دهند . براي راحت تر شدن کار ، بعضي داروها را مي توانيد با آب يا شير رقيق کنيد و به کودک بخورانيد که البته در اين مورد حتماً با دکتر داروساز داروخانه مشورت کنيد .

چه مقدار از دارو را بايد مصرف کرد ؟
 

مقدار دارويي که بيمار بايد مصرف کند توسط پزشک محاسبه و در نسخه قيد مي شود . تنها کاري که بيمار بايد انجام دهد اين است که دقيقاً مطابق توصيه پزشک و داروساز ، دارو را مصرف کند ، يعني اولاً در هر بار مصرف ،‌مقدار داروي تجويز شده را بطور کامل مصرف نمايد و ثانياً طول درمان توصيه شده را به پايان برساند .

مصرف داروي تجويز شده :
 

بيمار بايد مطابق دستور پزشک داروي خود را به مقدار تجويز شده مصرف نمايد . زيرا مصرف کم يا زياد داروها به نفع بيمار نيست . در صورتيکه دارو کمتر از مقدار تجويز شده مصرف شود ممکن است نتواند عوارض بيماري را علاج کند و در نتيجه زمان بيماري طول بکشد و يا حتي بدتر شود . همچنين بيمار نبايد تصور نمايد که اگر بيش از مقدار توصيه شده دارو مصرف کند زودتر سلامتي خود را به دست خواهد آورد . زيرا مقدار تجويز شده به ميزان کافي است و اگر بيش از اندازه مصرف شود موجب تشديد عوراض جانبي ناخواسته و مسوميت مي شود . رعايت ميزان مصرف دارو در مورد قرصها و کپسولها مشکل زيادي بدليل ثابت بودن ميزان دارو در آن ندارد ولي در هنگام مصرف مايعات دارويي ، بيمار بايد دقت داشته باشد که به اندازه تجويز شده مصرف کند . براي اين کار بايد توجه داشته باشد پيمانه را کاملاً پر از دارو بکند . در مواردي که از قاشق به عنوان پيمانه استفاده شود بايد نوع قاشق را در نظر داشته باشد ، چون قاشقهاي مختلف از نظر حجم با هم متفاوت هستند .

چه موقع بايد دارو مصرف کرد ؟
 

زمان مصرف دارو و فاصله زماني هر بار مصرف بطور کامل توسط پزشک مشخص مي شود که بيمار بايد آن را رعايت کند . زيرا با مصرف يک وعده دارو ، مقداري دارو وارد بدن مي شود و به مقابله با عامل بيماري مي پردازد . بعد از چند ساعت مقداري از آن توسط بدن مصرف و يا دفع مي گردد . در نتيجه مقدار داروي مفيد و موجود در بدن کاهش مي يابد که با مصرف وعده بعدي دارو ، مقدار آن دوباره در بدن افزايش يافته و به مقدار مفيدش مي رسد . بنابراين مصرف نکردن دارو در وعده هاي توصيه شده ( عمدي يا غيرعمدي ) ممکن است دارودرماني را با شکست مواجه سازد . بنابراين بايد در رعايت فواصل و وعده هاي مصرف دارو نهايت تلاش بکار گرفته شود و در صورت فراموشي يکي از وعده ها ، با داروساز و يا پزشک در مورد نحوه ادامه مصرف دارو مشورت شود تا مشکلي پيش نيايد

به پايان رساندن طول مدت درمان
 

بعضي افراد هستند که با مشاهده اولين علائم بهبودي ، داروي خود را خودسرانه قطع مي کنند . بعضي ديگر هم با مشاهده اولين عوارض جانبي داروي خود را قطع مي نمايند هر دو گروه کار نادرستي را انجام ميدهند زيرا تنها پزشک است که مي تواند تشخيص دهد آيا درمان کافي بوده يا نه . افرادي که با اولين علامت بهبودي داروي خود را قطع مي کنند در معرض خطرات زيادي مثل بازگشت مجدد ( عود ) بيماري و يا حتي خطرناک تر شدن آن هستند مثال بارز در مورد آنتي بيوتيکها است . در صورتيکه طول درمان توصيه شده رعايت نشود بيماري ممکن است با شدت بيشتري عود کند و بدتر از ان اينکه ممکن است حتي بيماري نسبت به آنتي بيوتيکها مقاوم شود که در اين صورت نياز به مصرف داروهاي قويتر هزينه درمان بيشتر و تحمل عوارض بيشتر را در پي خواهد داشت . بنابراين اگر دارويي به مدت مثلاً ده روز براي شما تجويزشده اين مدت را رعايت کنيد حتي اگر از روز دوم احساس مي کنيد که بهتر شده ايد . اگر در اين باره اصرار داريد حتماً قبل از قطع دارو با پزشک خود مشورت کنيد .
داروها معمولاً داراي عوارض جانبي ناخواسته اي هستند که مشاهده اين عوارض دليل نامناسب بودن دارو نيست . تنها کاري که بيمار بايد با مشاهده عوارض جانبي انجام دهد اين است که موضوع را با پزشک در ميان گذارد . در بعضي موارد ممکن است نياز به قطع دارو و يا عوض کردن دارو باشد ولي اغلب موارد نياز به اين کار نيست . تنها موضوع اين است که بيمار نبايد داروي خود را خودسرانه قطع کند .

قطع مصرف دارو
 

قطع مصرف برخي ازداروها نياز به تمهيداتي دارد . اين گونه داروها در صورتيکه بلافاصله و بطور ناگهاني قطع شوند ، باعث بروز عوارض ناخوشايند در بيمار مي شوند ، حتي گاهي ترک خودسرانه دارو چند سال درمان را بي اثر مي کند و نتيجه زحمات پزشک و بيمار از بين مي رود . مثلاً قطع ناگهاني داروي صرع ( تشنج ) مي تواند موجب گردد که چندين سال دارودرماني بي نتيجه شود . اين مسئله در مورد داروهاي کورتيکو استروئيد ( کورتون ) هم وجود دارد . حتي گاهي در مورد پمادهاي جلدي نيز رعايت آن لازم است . بنابراين قطع دارو بايد مطابق دستور پزشک و با دستوي وي باشد .

نگهداري دارو
 

نگهداري داروها نيز جزو مسائل با اهميت است زيرا در صورتيکه داروها در محل مناسبي نگهداري نشوند زودتر از موعد خراب مي گردند . بنابراين دارو درماني شکست مي خورد . شرايط نگهداري بسياري از داروها بر روي بسته بندي دارو و يا برگه راهنماي آنها نوشته شده است . داروهاي يخچالي بايد حتماً در يخچال نگهداري شوند اما بايد از يخ زدن آن جلوگيري کرد . بهترين محل براي نگهداري دارو دور از يخگير است . در اين موارد بايد به اين مسئله دقت کنيد که داروها را در محلي از يخچال که توجه بچه ها جلب کند قرار ندهيد . داروهاي غيريخچالي بايد دور از نور ، آفتاب و حرارت نگهداري شوند . محل هايي مثل کابينت هود آشپزخانه محل مناسبي براي دارو نيست . بيشتر داروها به نور و حرارت حساسند و ممکن است زودتر از موعد خراب شوند و يا حتي به مواد سمي تبديل شوند .
منبع:www.irshafa.ir
/ن