آبرومندي در قرآن و حديث
قال رسول الله (ص): «الاانبئکم لم سمي المؤمن مؤمنا؟ لايمانه الناس علي انفسهم واموالهم، الا انبئکم من المسلم؟ من سلم الناس من يده و لسانه؛ رسول خدا(ص) فرمود: آيا به شما خبر دهم که چرا مؤمن ، مؤمن ناميده شده است؟ براي اين که مردم را نسبت به جان ومالشان، ايمني مي بخشد. آيا شما را خبر دهم که چه کسي مسلمان است؟ کسي که مردم از دست و زبانش در سلامت باشند. بديهي است که ارزش آبرو از مال بالاتر است.
در اين گفتار به «آبرومندي و آبروداري» پرداخته مي شود. البته آبروداري، هم تکليف خود انسان است وهم حقي است که بر ديگران دارد.
وجاهت و آبرو در قرآن.
نيازمندان آبرومند
علي (ع) فرمود: «ماء وجهک جامد تقطره السؤال فانظر عند من تقطره؛ آبروي تو محفوظ وپابرجاست. اما درخواست از ديگران، آن را قطره قطره فرو مي ريزد، پس انديشه کن که آن را نزد چه کسي مي ريزي؟»
دست طلب چو پيش کسان کني دراز
پل بسته اي که بگذري از آبروي خويش
در روايتي از امام صادق(ع) مي خوانيم: «شيعتنا من لايسال الناس شيئا ولو مات جوعا؛ شيعه ما، دست نياز به سوي مردم دراز نمي کند اگر چه از گرسنگي بميرد.»
آبروداري در حريم خانواده
درآئينه روايات
قال رسول الله (ص): «من اذاع فاحشه کان کمبتدئها و من عيّر مؤمنا بشيء لم يمت حتي يرکبه؛ رسول خدا(ص) فرمود: هر کس کار ديگران را افشا کند. هم چون کسي است که مرتکب آن گناه شده و هر کس مؤمني را به سبب رفتار [اشتباهش] سرزنش کند، از دنيا نمي رود تا خود نيز به ارتکاب آن، آلوده گردد.»
به گفته شاعر:
چون خدا خواهد که پرده کس درد
ميلش اندر طعنه پاکان برد
قال علي (ع): «ذو والعيوب يحبون اشاعه معايب الناس ليتسع لهم العذر في معايبهم؛ انسان هاي مشکل دار، دوست دارند که ضعف هاي ديگران افشا شود، تا عذرشان براي خطا کاري توجيه شود.»
هر که را باشد مزاج و طبع سست
مي نخواهد هيچ کس را تندرست
دان که هر بدبخت خرمن سوخته
مي نخواهد شمع کس افروخته
رو کمالي دست آور تا توهم
از کمال ديگران نفتي به غم
پاداش پرده پوشي
در روايتي از امام صادق (ع) آمده است: «من ستر علي مؤمن يخافها، سترالله عليه سبعين عوره من عورات الدنيا والاخره. هر کس عيبي را از مؤمني بپوشاند که از افشاي آن مي هراسد، خداوند هفتاد عيب از عيب هاي دنيا وآخرت او را مي پوشاند.» و رسول خدا (ص) فرمود: «من ستر علي مؤمن خزيه فکانما احيا مؤوده من قبرها؛ هر کس مانع رسوايي مؤمني شود، مانند اين است که دختر زنده به گور شده اي را از قبر برهاند.»
راهکارهاي حفظ آبرو
- پرهيز از مواضع تهمت
را شماتت نکند.»
- حفظ زبان
«ان السفله هو الذي لايبالي بما قال ولا ما قيل فيه؛ انسان بي شخصيت وپست کسي است که به پيامدهاي گفتار خودش بي اعتنا است و به قضاوت هاي ديگران درباره خود اهميت نمي دهد.»
- خودداري از شکوه و اظهار عجز
صائب گويد:
اظهار عجز پيش ستم پيشگان خطاست
اشک کباب موجب طغيان آتش است.
و سعدي گويد:
مگو انده خويش با دشمنان
که «لاحول» گويند شادي کنان
-پرهيز از ستيزه
- استفاده از دارايي.
البته آبروداري به وسيله مال، نبايد به اشرافي گري، اسراف، تکلف و تفاخر بينجامد.
منبع:نشريه بشارت- ش 77
/ن
