گفتگو با دکتر حسين ابراهيمي‌مقدم، روانشناس باليني
زندگي يعني گزينش. شما در زندگي معمولا مي‌توانيد کساني را که مايليد با آنها روابط دوستانه داشته باشيد، انتخاب کنيد اما گاهي شرايطي پيش مي‌آيد که مجبوريد با کساني ارتباط برقرار کنيد که علاقه‌اي به برقراري رابطه با آنها نداريد. بداخلاق‌ها نمونه بارزي از اين افرادند. از دکتر حسين ابراهيمي‌مقدم، روانشناس باليني و مدرس دانشگاه علوم پزشکي ايران پرسيده‌ايم: اولا بداخلاقي يعني چه؟ ثانيا چگونه بايد با بداخلاق‌ها برخورد کرد؟
آقاي دکتر! شما به عنوان يک روانشناس،به چه کسي مي‌گوييد بداخلاق؟
بداخلاق‌ها کساني هستند که بيشتر مردم تمايل دارند کمتر با آنها برخورد و ارتباط داشته باشند. مثلا افرادي که از کاستي‌ها، ناکامي‌ها و ضعف‌هاي ديگران احساس خوشحالي مي‌کنند؛ افرادي که مصرانه در همه کارهايي که ربطي به‌شان ندارد دخالت مي‌کنند؛ افرادي که در برخوردهايشان نزاکت اجتماعي و ادب را رعايت نمي‌کنند و افرادي از اين قبيل.
به نظر شما چه‌طوري بايد در زندگي‌مان، مثلا در محيط کارمان، با اين قبيل افراد کنار بياييم؟
بايد اين را درک کنيد که بالاخره باوجود تمام بدي‌ها، عيوب و کمبودهايي که برخي از مردم ممکن است دارا باشند، مقيد به برخي رفتارهاي خوب نيز هستند. بايد دريابيد که آنها چگونه کساني هستند و بايد ياد بگيريد که توجه‌تان را روي آن خوبي‌ها متمرکز نماييد.
اجتناب و دوري از اين افراد بداخلاق، راهکار خوبي هست يا نه؟
نه!برعکس بايد با آنها کار و زندگي کنيد و هيچ گاه فکر نکنيد که بايد از چنين اشخاصي دوري کرد. در صورت لزوم، پيام‌هاي خودتان را به آنها در قالب يادداشت، فاکس يا از طريق پست الکترونيکي بفرستيد. اين کار بهتر از آن است که با آنها تماس تلفني يا مذاکره رو در رو داشته باشيد. اين روش به ويژه هنگامي مفيد خواهد بود که شخص زير سوال، فقط براي مدت کوتاهي در اطراف شما باشد.
اگر از اين افراد بداخلاق مستقيما انتقاد کنيم، به نظرتان خوب است يا بد؟ در واقع مي‌خواهم بپرسم آنها چه واکنشي به انتقاد نشان مي‌دهند؟
نه! توصيه مي‌کنيم چنين افرادي را مستقيما مورد انتقاد و نکوهش قرار دهيد؛ چون در غير اين صورت، اين رويه نه تنها موجب بدتر شدن کنش و رفتار آنها مي‌شود، بلکه ناکامي وسرخوردگي و عجز و درماندگي را نيز برايتان به ارمغان خواهد آورد.
خب، بالاخره بايد کاري کرد. مگر نه؟
اگر تحمل و شکيبايي خود را از دست داديد و ديگر نتوانستيد روحيه خودتان را در مقابل اين افراد حفظ کنيد، بايد شخص بداخلاق يا مشکل‌دار را از چگونگي تاثيري که بر شما مي‌گذارد باخبر نماييد. البته اين کار بايد با حالتي موشکافانه، دقيق و لطيف انجام گيرد. بنابراين با احتياط و عاقبت‌انديشي اقدام به چنين عملي نماييد. اصول و قواعد کلي انعکاس نظريات به شما کمک خواهد کرد که اين کار را به طريقي صورت دهيد که دردسر و ناراحتي شما را کاهش دهد؛ نه آنکه موجب وخيم‌تر شدن و بحراني‌تر شدن مشکل گردد.
روان‌شناسان در اين خصوص چه کمکي مي‌توانند به ما ارائه کنند؟
برخي تست‌هاي روان‌شناسي را مي‌توانيد از طريق روان‌شناسان انجام دهيد. اول بايد از خودتان بپرسيد که مگر خودتان کاملا سالم و بي‌عيب و ايراديد؟ جواب اين سوال مطمئنا «نه» خواهد بود و اين مي‌تواند به دليل وجود رفتارهايي باشد که باعث رنجش و آزار ديگران مي‌شود. کاري کنيد که خودتان را بهتر و ارزشمندتر کنيد و رفتارتان را تغيير دهيد. در اين مسير شما مطمئنا بهبود و پيشرفت چشمگيري در نحوه برخورد با ديگران مشاهده خواهيد کرد.
و اگر اين‌طور نشد،چه؟
بالاخره خواهيد توانست زمينه‌هاي مشترکي بين خودتان و شخصي که از او خوشتان نمي‌آيد، پيدا کنيد. اين موجب مي‌شود که پلي بين خودتان و فرد بداخلاق بزنيد و لااقل در زمينه‌هاي مشترک‌تان در مسيري موازي هم قرار بگيريد. اين وجوه اشتراک بين شما منجر به نزديک‌تر شدن شما به او خواهد شد و موضوعاتي براي صحبت و تبادل نظر بين شما فراهم مي‌آورد. همچنان که شما تدريجا سعي مي‌کنيد آن شخص را بهتر بشناسيد، ممکن است به نکاتي پي ببريد که به شما بصيرتي بدهد که درون آن شخص را تا حدي بکاويد و علل رفتارهاي او را که آن‌چنان موجب آزردگي خاطر شما مي‌شود، دريابيد.
حرف آخر
با اشخاص بهانه‌جو و بدقلق با احترام رفتار نماييد. آهنگ و لحن صداي خودتان را تنظيم کنيد. مدبرانه و ماهرانه با مردم برخورد کنيد. با چنين بينش و کنشي هر چند در سطحي پايين از بدتر شدن و وخيم‌تر شدن روابط شما جلوگيري به عمل مي‌آيد.
منبع:www.salamat.com
/ج
