7 دليل خستگي هاي مزمن
نويسنده:محمود حيدري
بهره مندي از انرژي کافي و سپري کردن يک روز شاداب و پر نشاط، يکي از ملزومات زندگي در دنياي پر مشغله و استرس آفرين امروز است، اما بر اساس تحقيقات انجام شده تعداد افرادي که از خستگي هاي مزمن در طول روز رنج مي برند، در چند دهه ي اخير افزايش پيدا کرده است. پيروي از الگوهاي غذايي ناصحيح که منجر به فقر مواد معدني و ويتامين هاي انرژي زا مانند سلنيوم، منيزيم و ويتامين B مي شود، خواب ناکافي، اضطراب و مصرف بيش از حد مواد حاوي کافئين يا کم آبي بدن ازجمله عوامل تأثير گذار بر تشديد احساس خستگي در طول روز است و در صورتي که اين احساس بيش از دو يا سه هفته به طول بيانجامد به آن خستگي مزمن گفته مي شود.
متخصصان به غير از عوامل محيطي، فاکتورهاي فيزيولوژيکي و بعضي بيماري ها را نيز زمينه ساز ظهور علايم افت انرژي و احساس خواب آلودگي و خستگي در روز معرفي مي کنند که در اين جا با آن ها آشنا مي شويد.
1-کم خوني
گلبول هاي قرمز خون نقش مهمي در انتقال اکسيژن از ريه ها به اندام ها و سلول ها ايفا مي کنند. احساس ضعف و تنگي نفس، دو علامت مهم در افراد مبتلا به «آنمي» هستند که باعث خستگي مزمن مي شوند. کم خوني هاي ناشي از قرار گرفتن تحت عمل جراحي، خونريزي هاي داخلي، فقر مواد غذايي به ويژه کمبود آهن، ابتلا به بعضي بيماري ها مانند آرتريت روماتوييد، سرطان و نارسايي هاي کليه از علل مهم ابتلا به کم خوني و خستگي هاي مزمن ناشي از آن هستند. احساس ضعف شديد، برخوردار نبودن از خواب آرام و بدون استرس، کاهش تمرکز، نفس تنگي، افزايش ضربان قلب، درد سينه و سردرد از علايم بيماري آنمي در افراد است که در طول روز از انرژي لازم براي انجام فعاليت هاي روزانه برخوردار نيستند.
2-ديابت
گلوکز موجود در خون که به قند خون نيز معروف است. يکي ازعوامل توليد انرژي در افراد به شمار مي رود. آمارها نشان مي دهد، خستگي هاي مزمن و بهره مند نبودن از انرژي کافي در طول روز يکي از نشانه هاي ابتلا به ديابت نوع دوم است.
تشنگي، تکرر ادرار، گرسنگي، کاهش وزن، تشديد احتمال ابتلا به عفونت هاي قارچي و اختلال در بينايي از ديگر علايم افراد مبتلا به ديابت نوع دوم و انجام آزمايش « گلوکز پلاسما» و قرار گرفتن تحت نظر پزشک از راهکارهاي درمان خستگي هاي مزمن در افراد مبتلا به ديابت نوع دوم است.
3-تيروئيد
عملکرد صحيح غده ي تيروئيد، نقش مهمي در کنترل سرعت متابوليسم بدن دارد. افزايش ترشح هورمون تيروييد که اختلال پرکاري تيروييد ناميده مي شود، سرعت متابوليسم را افزايش داده و کاهش ترشح هورمون ها منجر به کم شدن سرعت متابوليسم مي شود.
خستگي ماهيچه ها، کمبود انرژي و احساس ضعف از نخستين علايم ابتلا به پرکاري تيروييد در افراد است. افراد مبتلا به اين بيماري در مراحل ابتدايي اين اختلال، در طول روزاحساس ضعف و خستگي کرده و پس از يک پياده روي کوتاه، کوهنوردي يا دوچرخه سواري دچار ضعف و خستگي شديد مي شوند.
اختلال در تمرکز، خستگي هاي مزمن، دردهاي ماهيچه اي پس از انجام فعاليت هاي سبک، احساس سرما در آب و هواي گرم، افزايش وزن، يبوست و کم آبي از علايم کم کاري تيروييد است که بيشتر در زنان و پس از پنجاه سالگي شايع است.
4-افسردگي
کاهش شديد انرژي و احساس ضعف و خستگي مزمن يکي از علايم مهم در بيماران مبتلا به افسردگي در مراحل اوليه ي بيماري است. تغيير درالگوهاي غذايي و عادات خوب، اختلال در تمرکز و حافظه همراه با احساس خستگي شديد نتيجه ي اضطراب، نااميدي و بدبيني در افراد مبتلا به افسردگي است.
به عقيده ي محققان در صورتي که علايمي نظيرابتلا به خستگي شديد، خواب زياد يا کم، اضطراب، کاهش اشتها و وزن يا افزايش آن. از دست دادن انگيزه ي کافي براي انجام کارهاي روزانه، احساس گناه و نااميدي و مقاومت بدن در برابر درمان هاي دارويي بيماري هايي نظير اختلالات گوارشي، سردرد و کمردرد بيش ازدو هفته به طول بينجامد، مراجعه به پزشک ضروري است.
5-آرتريت روماتوييد
رماتيسم مفصلي يک بيماري خود ايمن و مزمن است که در اين بيماري به دلايل نامعلوم، سيستم ايمني بدن فرد به سلول هاي داخلي کپسول مفصلي حمله ور مي شود. کاهش انرژي، احساس خستگي شديد، کاهش اشتها و درد مفاصل از علايم اوليه ي اين بيماري است.
مطابق با تحقيقات انجام گرفته، احتمال ابتلا به اختلال عملکرد غده ي تيروئيد و کم خوني که باعث خستگي مي شوند در افراد مبتلا به آرتريت روماتوييد بيش از سايرين گزارش شده است. احساس تورم، درد و خستگي مفاصل به ويژه هنگام صبح، درگيري مفاصل مچ دست و انگشتان، درد و خشکي صبحگاهي که معمولاً يک ساعت به طول مي انجامد و ضعف و خستگي و تب از جمله علايم اين بيماري است.
6- آپنه انسدادي
بسياري از افراد مبتلا به آپنه ي انسدادي پس از برخاستن از خواب احساس ضعف و خستگي داشته واين علايم در طول روز نيز همراه آن ها است. نفس تنگي يا قطع کوتاه مدت تنفس هنگام خواب مهم ترين عامل ابتلا به اين اختلال است. در اين بيماران مجاري تنفسي به مدت دو تا سه ثانيه بسته شده و تنفس امکان پذير نيست. همين مساله سبب مي شود مغز به طورناخودآگاه خود را از خواب بيدار کند که نتيجه ي آن احساس خستگي در طول روز است. در فرد مبتلا به آپنه انسدادي قطع تنفس ممکن است تا صد بار در شب اتفاق افتد. خروپف و افزايش فشارخون از جمله عوامل ديگر براي تشخيص زودهنگام اين اختلال است و مصرف دارو و پرهيز از پرخوري از راهکارهاي بهبود بيماري به شمار مي رود.
7-سندرم خستگي مزمن
سندرم خستگي مزمن يکي از اختلالات شايع در چند دهه ي اخير به شمار مي رود. خستگي شديد، احساس ضعف، ناتواني در برقرارکردن تمرکز، گلودرد، احساس درد و تورم در رشته هاي لنفي، دردهاي ماهيچه اي، دردهايي که از يک مفصل به مفاصل ديگر منتقل مي شوند، سردرد، احساس ضعف پس از برخاستن از خواب. احساس درد پس از انجام حرکات ورزشي که بيشتر از بيست و چهار ساعت به طول بينجامد، خشکي دهان، سرگيجه، سرفه هاي مزمن، درد سينه،حساسيت به مواد غذايي و درد در ناحيه ي فک از جمله علايم ابتلا به سندرم خستگي مزمن است.
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره110.
/ج
متخصصان به غير از عوامل محيطي، فاکتورهاي فيزيولوژيکي و بعضي بيماري ها را نيز زمينه ساز ظهور علايم افت انرژي و احساس خواب آلودگي و خستگي در روز معرفي مي کنند که در اين جا با آن ها آشنا مي شويد.
1-کم خوني
گلبول هاي قرمز خون نقش مهمي در انتقال اکسيژن از ريه ها به اندام ها و سلول ها ايفا مي کنند. احساس ضعف و تنگي نفس، دو علامت مهم در افراد مبتلا به «آنمي» هستند که باعث خستگي مزمن مي شوند. کم خوني هاي ناشي از قرار گرفتن تحت عمل جراحي، خونريزي هاي داخلي، فقر مواد غذايي به ويژه کمبود آهن، ابتلا به بعضي بيماري ها مانند آرتريت روماتوييد، سرطان و نارسايي هاي کليه از علل مهم ابتلا به کم خوني و خستگي هاي مزمن ناشي از آن هستند. احساس ضعف شديد، برخوردار نبودن از خواب آرام و بدون استرس، کاهش تمرکز، نفس تنگي، افزايش ضربان قلب، درد سينه و سردرد از علايم بيماري آنمي در افراد است که در طول روز از انرژي لازم براي انجام فعاليت هاي روزانه برخوردار نيستند.
2-ديابت
گلوکز موجود در خون که به قند خون نيز معروف است. يکي ازعوامل توليد انرژي در افراد به شمار مي رود. آمارها نشان مي دهد، خستگي هاي مزمن و بهره مند نبودن از انرژي کافي در طول روز يکي از نشانه هاي ابتلا به ديابت نوع دوم است.
تشنگي، تکرر ادرار، گرسنگي، کاهش وزن، تشديد احتمال ابتلا به عفونت هاي قارچي و اختلال در بينايي از ديگر علايم افراد مبتلا به ديابت نوع دوم و انجام آزمايش « گلوکز پلاسما» و قرار گرفتن تحت نظر پزشک از راهکارهاي درمان خستگي هاي مزمن در افراد مبتلا به ديابت نوع دوم است.
3-تيروئيد
عملکرد صحيح غده ي تيروئيد، نقش مهمي در کنترل سرعت متابوليسم بدن دارد. افزايش ترشح هورمون تيروييد که اختلال پرکاري تيروييد ناميده مي شود، سرعت متابوليسم را افزايش داده و کاهش ترشح هورمون ها منجر به کم شدن سرعت متابوليسم مي شود.
خستگي ماهيچه ها، کمبود انرژي و احساس ضعف از نخستين علايم ابتلا به پرکاري تيروييد در افراد است. افراد مبتلا به اين بيماري در مراحل ابتدايي اين اختلال، در طول روزاحساس ضعف و خستگي کرده و پس از يک پياده روي کوتاه، کوهنوردي يا دوچرخه سواري دچار ضعف و خستگي شديد مي شوند.
اختلال در تمرکز، خستگي هاي مزمن، دردهاي ماهيچه اي پس از انجام فعاليت هاي سبک، احساس سرما در آب و هواي گرم، افزايش وزن، يبوست و کم آبي از علايم کم کاري تيروييد است که بيشتر در زنان و پس از پنجاه سالگي شايع است.
4-افسردگي
کاهش شديد انرژي و احساس ضعف و خستگي مزمن يکي از علايم مهم در بيماران مبتلا به افسردگي در مراحل اوليه ي بيماري است. تغيير درالگوهاي غذايي و عادات خوب، اختلال در تمرکز و حافظه همراه با احساس خستگي شديد نتيجه ي اضطراب، نااميدي و بدبيني در افراد مبتلا به افسردگي است.
به عقيده ي محققان در صورتي که علايمي نظيرابتلا به خستگي شديد، خواب زياد يا کم، اضطراب، کاهش اشتها و وزن يا افزايش آن. از دست دادن انگيزه ي کافي براي انجام کارهاي روزانه، احساس گناه و نااميدي و مقاومت بدن در برابر درمان هاي دارويي بيماري هايي نظير اختلالات گوارشي، سردرد و کمردرد بيش ازدو هفته به طول بينجامد، مراجعه به پزشک ضروري است.
5-آرتريت روماتوييد
رماتيسم مفصلي يک بيماري خود ايمن و مزمن است که در اين بيماري به دلايل نامعلوم، سيستم ايمني بدن فرد به سلول هاي داخلي کپسول مفصلي حمله ور مي شود. کاهش انرژي، احساس خستگي شديد، کاهش اشتها و درد مفاصل از علايم اوليه ي اين بيماري است.
مطابق با تحقيقات انجام گرفته، احتمال ابتلا به اختلال عملکرد غده ي تيروئيد و کم خوني که باعث خستگي مي شوند در افراد مبتلا به آرتريت روماتوييد بيش از سايرين گزارش شده است. احساس تورم، درد و خستگي مفاصل به ويژه هنگام صبح، درگيري مفاصل مچ دست و انگشتان، درد و خشکي صبحگاهي که معمولاً يک ساعت به طول مي انجامد و ضعف و خستگي و تب از جمله علايم اين بيماري است.
6- آپنه انسدادي
بسياري از افراد مبتلا به آپنه ي انسدادي پس از برخاستن از خواب احساس ضعف و خستگي داشته واين علايم در طول روز نيز همراه آن ها است. نفس تنگي يا قطع کوتاه مدت تنفس هنگام خواب مهم ترين عامل ابتلا به اين اختلال است. در اين بيماران مجاري تنفسي به مدت دو تا سه ثانيه بسته شده و تنفس امکان پذير نيست. همين مساله سبب مي شود مغز به طورناخودآگاه خود را از خواب بيدار کند که نتيجه ي آن احساس خستگي در طول روز است. در فرد مبتلا به آپنه انسدادي قطع تنفس ممکن است تا صد بار در شب اتفاق افتد. خروپف و افزايش فشارخون از جمله عوامل ديگر براي تشخيص زودهنگام اين اختلال است و مصرف دارو و پرهيز از پرخوري از راهکارهاي بهبود بيماري به شمار مي رود.
7-سندرم خستگي مزمن
سندرم خستگي مزمن يکي از اختلالات شايع در چند دهه ي اخير به شمار مي رود. خستگي شديد، احساس ضعف، ناتواني در برقرارکردن تمرکز، گلودرد، احساس درد و تورم در رشته هاي لنفي، دردهاي ماهيچه اي، دردهايي که از يک مفصل به مفاصل ديگر منتقل مي شوند، سردرد، احساس ضعف پس از برخاستن از خواب. احساس درد پس از انجام حرکات ورزشي که بيشتر از بيست و چهار ساعت به طول بينجامد، خشکي دهان، سرگيجه، سرفه هاي مزمن، درد سينه،حساسيت به مواد غذايي و درد در ناحيه ي فک از جمله علايم ابتلا به سندرم خستگي مزمن است.
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره110.
/ج
