چکاپ، بيمه سلامت

تمام آنچه مي‌خواستيد درباره چکاپ بدانيد
 

امروزه بسياري از بيماران بيش از هر دليل ديگري براي چکاپ به درمانگاه‌ها يا بيمارستان‌ها مي‌روند. هدف از اين چکاپ محافظت در برابر بيماري‌ها است.
با وجود اينکه بسياري از بيماران مي‌پندارند که يک رويه استاندارد براي چکاپ وجود دارد، بحث‌هاي زيادي در ميان کارشناسان در مورد اينکه چه آزمايش‌هايي، روي چه کساني و از چه هنگام و چندبار بايد انجام گيرد، در جريان بوده است. براي آشنايي با چکاپ، ضرورت‌ها و مفاهيم آن با ما همراه شويد.

چکاپ مفيد يا غير مفيد؟
 

اغلب بيماران در دو رده افراطي قرار مي‌گيرند: ‌آنهايي که اصلا مراقبت‌هاي روتين پزشکي را انجام نمي‌دهند و ديگر افرادي که در اين کار از جمله در آزمايش‌هاي غربالگري يا بيماريابي افراط مي‌کنند، حتي اگر به آن نياز نداشته باشند.
معاينات جسمي و آزمايش‌هاي دوره‌اي در چکاپ بايد به طور انفرادي بر مبناي سن، جنس، تاريخچه خانوادگي و عوامل خطرساز انتخاب شوند.
در واقع تنها آزمايش‌هاي روتيني که کميته اجرايي سرويس‌هاي پيشگيري آمريکا (USPSTF) براي چکاپ توصيه مي‌کند، براي فشار خون، کلسترول، سرطان روده بزرگ و سرطان گردن رحم است.
اين کميته اجرايي به دو دليل آزمايش‌هاي گسترده براي غربالگري بيماري‌هاي ديگر را توصيه نمي‌کند:
يا اينکه مشخص شده است که اين آزمايش‌ها امتياز خاص نسبت به ساير روش‌ها ندارند، يا اينکه در مورد اين آزمايش‌ها شواهد کافي براي ثابت‌کردن سودمندي آنها وجود ندارد( به عبارت ديگر اين آزمايش‌ها متوسط طول عمر يا کيفيت زندگي را بهبود نمي‌بخشند.)
کميته اجرايي سرويس‌هاي پيشگيري آمريکا (USPSTF) به درستي پزشکان را به خاطر صرف زمان پردازش‌ آزمايش‌هاي بيماريابي که ارزش‌شان مورد سوال است، به جاي آنکه اين زمان را صرف مشاوره با بيمار در مورد آثار زيانبار سيگار کشيدن، ورزش نکردن و ساير خطرات ناشي از شيوه زندگي غلط کنند، مورد انتقاد قرار مي‌دهد.
تنها آزمون‌هايي که اين کميته انجام آنها را براي چکاپ توصيه مي‌کند عبارتند از:
• چکاپ دوره‌اي براي فشار خون در همه بزرگسالان
• اندازه‌گيري کلسترول کل براي مردان بين سنين 35 و 56 و زنان بين 45 تا 65. البته فواصل زماني انجام اين آزمايش معين نشده است.
• بيماريابي يا غربالگري براي سرطان روده بزرگ و راست روده براي افراد بالاي 50 سال، به همراه آزمايش مدفوع از لحاظ وجود خون يا سيگموئيدوسکوپي کامل (اندوسکوپي بخش انتهايي روده بزرگ)
• ماموگرافي براي زنان بين 50 تا 69 سال، هر يک يا دو سال يک بار
• آزمايش پاپ اسمير براي بيماريابي سرطان گردن رحم در زنان فعال از لحاظ جنسي هر سه سال يک بار
• آزمايش بينايي براي کودکان پيش از ورود به مدرسه و براي سالمندان
• آزمايش‌ها براي افراد سالمند (يا افراد با شکايات خاص) براي ارزيابي نقصان شنوايي
• يک آزمايش ساده اما مفيد ديگر اندازه‌گيري فشار داخل چشمي براي بيماريابي گلوکوم يا آب سياه است که مي‌تواند باعث کوري شود.
گروهي ديگري از آزمايش‌ها نيز هستند که به‌طور معمول در چکاپ‌ها انجام مي‌شوند اما ارزش‌ آنها به اثبات نرسيده است:
• آزمايش روتين قند خون براي بيماريابي ديابت
• آزمايش ميزان هورمون‌هاي تيروييد در خون (براي غربالگري بيماري‌هاي تيروئيد)
• تراکم‌ سنجي استخوان در زنان يائسه براي غربالگري پوکي استخوان
• توجه داشته باشيد که حتي کارشناسان نيز در توصيه‌ها براي چکاپ با هم اختلاف‌نظر دارند. براي مثال در مورد اينکه ماموگرافي را در 40 سالگي بايد آغاز کرد يا 50 سالگي اختلاف‌نظر عمده‌اي وجود دارد. اختلاف‌نظر مشابهي در مورد اندازه‌گيري آنتي‌ژن اختصاصي پروستات (PSA) براي شناسايي سرطان پروستات وجود دارد.
کميته اجرايي معتقد است که پزشکان بايد در روند چکاپ زمان بيشتري را به گفتگو درباره رفتارهاي ناسالم بيمار اختصاص دهند. اگر پزشک بتواند بيمار را وادار نمايد که کشيدن سيگار را کنار بگذارد، کمک بسيار بيشتري به او کرده است تا اينکه صرفا مجموعه‌اي از آزمايش‌ها را براي او تجويز کند.

بنابراين سوال حياتي اين است که چگونه مي‌توان حداکثر منافع را از يک چکاپ پزشکي به دست آورد؟
 

به ياد داشته باشيد که لازم نيست که هر سال براي چکاپ مراجعه کنيد: افراد در دهه 20 و 30 زندگي که علامتي ندارند، مي‌توانند هر دو تا پنج سال يک بار تحت معاينه جسمي قرار بگيرند.
هنگامي که براي چکاپ دوره‌اي به پزشک مراجعه مي‌کنيد، همه سوابق پزشکي مربوط را با خود ببريد، از جمله سابقه پزشکي و خانوادگي تان و همه داروهايي که مصرف مي‌کنيد يا مي‌کرده‌ايد.
همچنين بايد به طور واضح در مورد جزييات سبک زندگي خود به دکترتان توضيح دهيد.
پزشکتان بايد در حين چکاپ با شما صحبت کند و به شما گوش کند زيرا پيشگيري از بيماري به همان اندازه شناسايي آن مهم است.
افرادي که علايم خاصي ندارند، نيازي به گرفتن راديوگرافي قفسه سينه، نوار قلب يا شمارش کامل گلبول‌هاي خون ندارند.اين باور که هر چه آزمايش‌هاي بيشتري انجام شود، نتيجه چکاپ دقيق‌‌تر است، درست نيست.
يک چکاپ با صرفه مي‌تواند بسيار ساده باشد و بايد شامل موارد زير باشد:
• يک معاينه جسمي، اندازه‌گيري قد، وزن، نبض و فشار خون؛ آزمايش خون براي کلسترول.
• براي زنان جدا از اين آزمايش‌ها بايد تست پاپ اسمير و غربالگري براي شناسايي سرطان پستان هم انجام شود.
پزشکي مدرن بالاخره درک کرده است که اقدامات ساده و معمول در حفظ سلامتي فرد بسيار موثرتر از آزمايش‌هاي پيچيده و اسکن‌هاي گران‌قيمت است بنابراين انجام آزمايش‌هاي غير ضروري در جريان چکاپ تنها هدر دادن پول است.

هرچند وقت يک بار بايد چکاپ پزشکي انجام داد ؟
 

انجمن پزشکي آمريکا توصيه مي‌کند که افراد هر پنج سال يک بار تا سن 40 سالگي و بعد از آن هر يک تا سه سال چکاپ انجام دهند.
به عنوان يک قاعده سرانگشتي براي افراد در دهه دوم زندگي دو معاينه در اين دوره، براي افراد در دهه سوم زندگي سه معاينه در اين دوره و براي افراد در دهه چهارم زندگي چهار معاينه در اين دوره لازم است.
براي افراد بالاي پنجاه سال معاينه پزشکي سالانه توصيه مي‌شود.
البته بهتر است هميشه نظر پزشکتان را درباره بهترين شيوه انجام چکاپ جويا شويد.

در جريان چکاپ چه کارهايي انجام مي‌شود؟
 

• تاريخچه کامل پزشکي و خانوادگي از شما گرفته مي‌شود.
• پزشک درباره چشم‌ها، گوش‌ها، بيني، گلو، ناحيه شکمي، بلع، اشتها، گوارش، گردش خون و ريه‌ها از شما سوال مي‌کند و آنها را معاينه خواهد کرد.
• نمونه ادراري براي بررسي وضع کليه‌ها؛ نمونه خون براي بررسي کلسترول خون و کمبود احتمالي آهن گرفته مي‌شود.
• پزشک ممکن است آزمايش‌هاي اضافي را بسته به سن، جنس، تاريخچه پزشک و خانوادگي شما درخواست کند.
• راديوگرافي قفسه سينه، نوار قلب، معاينه مقعدي و تست استرس قلب ممکن است انجام شود.
• بيماران جديد درباره تاريخچه پزشکي بستگان نزديک‌شان مورد سوال قرار مي‌گيرند. ممکن است سوالاتي درباره وضعيت اجتماعي و اقتصادي فرد نيز پرسيده شود.
• نکته مهم مشاوره گرفتن درباره تغييرات سبک زندگي است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که به بيماراني که براي چکاپ مراجعه مي‌کنند، کمتر در مواردي مانند ترک سيگار، ورزش، تغذيه و مانند اينها مشاوره داده مي‌شود.
تست‌هاي غربالگري يا بيماريابي عمده‌اي که در چکاپ‌ها انجام مي‌شوند

ملاحظات
 

هر چند وقت يک بار
چه کسي نياز دارد

آزمايش

افراد مبتلا به فشار خون بالا بايد تحت مراقبات پزشکي قرار داشته باشند. غربالگري دوره‌اي
هر دو سال يک بار براي افراد داراي فشار خون طبيعي همه بزرگسالان فشار خون
گروهي از کارشناسان غربالگري دراين مورد را تنها براي مردان 35 تا 65 سال و براي زنان 45 تا 65 سال توصيه مي‌کنند. دست کم يک بار در هر پنج‌سال اما در صورت بالا بودن کلسترول کل، پايين بودن اچ‌دي‌ال و يا داشتن عوامل خطرساز بيماري قلبي- عروقي با فواصل کمتر آزمايش انجام مي‌شود همه بزرگسالان اندازه‌گيري کلسترول
زناني که هرگز نتيجه غيرطبيعي نداشته‌اند مي‌توانند پس از 65 سالگي اين تست را متوقف کنند. احتمالا در صورتي که فرد داراي عوامل خطرسازي مانند سيگار کشيدن با روابط جنسي متعدد باشد، بايد فواصل آزمايش‌ها کمتر شود. از 18 سالگي به بعد يا زودتر اگر رابطه جنسي زودتر شروع شده باشد، هر سه سال يک بار شناسايي زودرس سرطان گردن رحم (پاپ اسمير)
در مورد انجام ماموگرافي در دهه 40 اختلاف‌نظر وجود دارد. هر سال همه زنان 50 ساله و بالاتر؛ زنان 40 تا 49 ساله‌ بر حسب داشتن عوامل خطرساز با نظر پزشک غربالگري سرطان پستان (معاينه پستان و ماموگرافي)
در مورد مفيد بودن آزمايش خون مخفي در مدفوع هنوز اختلاف‌نظر وجود دارد.
معاينه مقعد با انگشت هم ممکن است انجام شود. انجام سالانه آزمايش خون مخفي مدفوع؛ سيگموئيدوسکوپي هر سه تا 10 سال يک بار بر حسب
توصيه پزشک 50 ساله و بالاتر و افراد در سن پايين‌تر در صورت داشتن عوامل خطرساز غربالگري براي سرطان روده بزرگ و راست روده، آزمايش خون مخفي در مدفوع يا آندوسکوپي بخش سيگموئيد روده بزرگ
مفيد بودن آزمايش آنتي‌ژن اختصاصي پروستات براي غربالگري در همه مردان مورد اختلاف بوده است. بر حسب توصيه پزشک غربالگري روتين توصيه نمي‌شودو
اما در مردان بالاي 50 سال سياه‌پوست با سابقه خانوادگي سرطان پروستات توصيه مي‌شود.) غربالگري براي سرطان پروستات (آزمايش آنتي‌ژن اختصاصي پروستات و معاينه مقعد با انگشت براي ارزيابي‌اندازه پروستات)
در صورت بي‌علامت‌بودن نيازي به آزمايش نيست. بر حسب نظر پزشک افراد بالاي 60 سال به خصوص زنان، بر حسب نظر پزشک غربالگري بيماري تيروئيد
بسياري از متخصصان آن را توصيه مي‌کنند، غربالگري در سن 40 يا 50 آغاز مي‌شود. بر حسب توصيه چشم‌پزشک افراد در معرض خطر، افراد بالاي 65 سال، افراد بسيار نزديک‌‌بين يا ديابتي‌ها، سياه‌پوستان بالاي 40 سال، افراد داراي سابقه خانوادگي غربالگري براي گلوکوم يا آب سياه
اگر علايمي نداريد، ممکن است دليلي براي آزمايش نباشد. بر حسب توصيه متخصص همه بزرگسالان چکاپ دنداني
افراد بالاي 50 سال بيش از همه احتمال دارد نسبت به اين بيماري‌ها ايمني نداشته باشند. هر ده سال يک بار همه بزرگسالان واکسن يادآور ديفتري و کزاز
حتي افراد کمتر از 65 سال نيز مي‌توانند از واکسيناسيون آنفلوآنزا سود ببرند و بايد زدن واکسن را مورد نظر قرار دهند. هر سال در پاييز هر فرد 65 ساله يا بالاتر ، افراد دچار بيماري ريوي يا قلبي يا سرطان و ساير افراد در معرض خطر واکسن آنفلوآنزا
موثر در مقابل اغلب سويه‌هاي پنوموکوک، اثر آن 5 تا 10 سال طول مي‌کشد. دست کم يک بار هر فرد 65 ساله يا بالاتر و ديگراني که در معرض خطر بالاي عوارض هستند واکسن پنوموکوک
زدن واکسن نبايد در طول بارداري باشد يک بار همه زنان در سن بارداري واکسن سرخجه
همه نوزادان بايد واکسينه شوند. بر حسب توصيه متخصص همه نوجوانان و جوانان و بزرگسالان در معرض خطر واکسن هپاتيت B
منبع:www.salamat.com
/ع