مشاغل و حرفه‌ها بخش مهمی از زندگی ما هستند. همراه با ایجاد یک منبع درآمد، مشاغل به ما کمک می‌کنند تا خواسته‌های شخصی خود را برآورده کنیم، شبکه‌های اجتماعی شکل دهیم و به جامعه خدمت نماییم.
استرس شغلی یک واکنش طبیعی و فیزیولوژیک به شرایط کاری است که می‌تواند برای کارمندان مختلف ایجاد شود. این استرس می‌تواند از مسئولیت های بالای کاری، فشار زیاد، تحریم، ارتباط با همکاران و سرپرستان و یا نارضایتی از شرایط کاری ناشی شود.
این استرس باعث می‌شود که کارمندان تحت فشار قرار بگیرند و می‌تواند به مشکلاتی مانند افزایش خستگی، افزایش احتمال بروز بیماری ها، کاهش تمرکز و توانایی های شغلی، و در نهایت کاهش رضایت شغلی و عملکرد کاری برسد. به همین دلیل، مدیریت استرس شغلی برای حفظ سلامت و عملکرد بهتر کارمندان بسیار مهم است.
استرس در کار
حتی «شغل‌های رویایی» هم دارای لحظه‌هایی پراسترس، انتظارات کاری و سایر مسئولیت‌ها می‌باشند. برای برخی افراد، استرس محرکی است که انجام بعضی کارها را حتمی می‌سازد.
به هرحال، استرس محیط کاری می‌تواند براحتی زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است بطور مداوم در مورد یک پروژه خاص نگران باشید، از رفتار نادرست یک همکار یا سرپرست (مدیر گروه) احساس ناخوشایندی داشته باشید یا آگاهانه و به امید کسب یک ترفیع، بیش از حد توانتان کاری را بپذیرید.
چنانچه شغل‌تان را در رأس همه امور خود قرار دهید، روابط شخصی‌تان تحت تأثیر قرار گرفته و با فشارهای کاری ادغام می‌شود. از کار برکنار شدن، تغییرات مدیریتی و سازمانی می‌تواند امنیت شغلی فرد را آشفته سازد.
مطالعه یک محقق نروژی نشان داده است که تنها شایعه‌ای در مورد تعطیلی کارخانه باعث افزایش فشارخون و تپش قلب کارگران شد. تحقیقات انجام گرفته در آمریکا دال براین است که صدمات و آسیب‌های محیط کاری در سازمان‌هایی که به سمت خصوصی شدن پیش می‌روند، افزایش یافته است.
من احساس ناخوشایندی از محیط کارم دارم، ولی چاره‌ای ندارم
ناکامی شدید، بی‌علاقگی به شغل، اوقات تلخی دایمی، گوشه و کنایه زدن، بهانه‌گیری و مخالفت از عمده‌ترین شاخص‌های فشار عصبی در محل کار هستند. این علایم می‌توانند در روابط شخصی و همچنین در روابط با دیگران آنچنان شما را دچار مشکل کنند که حتی وضعیت معیشت و سلامت شما را نیز در خطر بیندازند.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زندگی، کشمکش میان کار و خانواده است. تلاش شما این است که برای هر دو سنگ تمام بگذارید و گاهی اوقات به نظر می‌رسد قضیه، دوطرفه می‌لنگد.
با خانواده خود صحبت کنید
سعی کنید برای حل چنین کشمکش‌هایی زیاد از خانواده هزینه کنید. اگر فرزندانی دارید، از ابراز احساسات خود به آنها واهمه نداشته باشید. وقتی آنها مطمئن باشند که علت زیاد خانه نبودن شما به دلیل بی‌علاقگی به آنها نیست بلکه به این دلیل است که گاهی مجبور به چنین کاری هستید، راحت‌تر مسایل را می‌پذیرند و با آن کنار میآیندهمچنین از فرزندان خود راجع به احساسات‌شان سوال کنید. گفتگو راجع به شرایط پیش آمده به حل مشکل کمک شایانی خواهد کرد. در اینجا به چند راه برای مسلط شدن و کنترل چالش‌های موجود در محل کارتان اشاره می‌کنیم.
این راه‌ها را به یاد بسپارید و هر روز تمرین کنید. پس از گذشت مدتی به راحتی می‌توانید در محل کارتان حاضر شوید و بدون هیچ ناراحتی به خانه بازگردید.
1- تعادل را رعایت کنید
2- خوش‌برخورد باشید
3- مرخصی‌هایتان را نگذارید برای روز مبادا
تلویزیون را خاموش کنید و از سکوت اطراف‌تان لذت ببرید. شما می‌توانید این کارها را در روزهای کاری و استراحت‌های کوتاه هم انجام دهید.
4- از مشاجره پرهیز کنید
از دعوا و مشاجره با دیگران بپرهیزید. هر وقت کسی با شما مخالفت می‌کند با او بحث نکنید. به اعصاب خود مسلط باشید و بر سر مسایل جزیی خون‌تان را کثیف نکنید. یک نکته دیگر را نیز در ذهن داشته باشید که حد و مرز خود را مشخص کنید و در صورت لزوم خیلی محکم اما دوستانه بگویید «نه».
5- هدفدار حرکت کنید
6- یک راه فرار درست کنید
7- کمک بخواهید
برای بهبود این نوع از استرس شغلی چه باید کرد؟
برخی نشانه‌های استرس مرتبط با ترس عبارتند از اضطراب یا آشفتگی. به گزارش متخصصان مرکز اضطراب، این مورد را می‌توان مستقیما به خطر یا احتمال خطر، عصبی بودن، یا حس وحشت یا دلهره مرتبط دانست. هر چه از رخ دادن چیزی بیشتر بترسید، استرس‌تان بیشتر خواهد شد.فعال باشید و درباره نگرانی‌های کاری‌تان با رئیس‌تان صحبت کنید، همچنین، خودتان را برای جستجوی شغلی آماده کنید، به این ترتیب می‌توانید برخی ترس‌های‌تان را کم کنید. با عوامل استرس‌زای‌تان مقابله کنید تا کنترل شرایط را مجددا به‌دست بگیرید.
بهترین روش برای رهایی از پیامدهای منفی استرس کدام است؟
برای رهایی از پیامدهای منفی ای که استرس و تنش های شغلی ایجاد می کند، بهترین روش تنظیم یک برنامه منظم کاری همراه با استراحت است. کارهای خود را اولویت بندی کنید. معمولاً این شیوه موفق ترین، موثرترین و رضایت بخش ترین روش برای انجام دادن کارها است. برای سازماندهی امور همچنین کارهای زیادی می توانید انجام دهید مثل اینکه در زمان پاسخگویی به تلفن فقط همان کار را انجام دهید.زمانی را برای فکر کردن به نحوه برخورد با مسائل اختصاص دهید و شیوه عمل خود را مشخص کنید.
مثلاً اینکه صبح ها کدام یک از کارها را انجام دهید و عصر به سراغ نامه ها بروید یا ابتدا کارتان را با خواندن نامه ها شروع کنید.در هر موقعیتی که هستید استراحت را فراموش نکنید حتی اگر به میزان پنج دقیقه در مدت زمان صرف ناهار باشد.قرار ملاقات های روزانه را در دفتر یادداشت کنید و اگر نمی توانید در یک روز به چندین نفر پاسخگو باشید برای روابط خود حد و حدود تعیین کنید.
اطلاعات مربوط به ساعات ملاقات، زمان های اوج کاری، امور شغلی و خانگی را بنویسید. با این روش از نوشتن یادداشت ها بر روی تکه کاغذها که ممکن است گم شوند خلاص شده و همه چیز در یک جا قرار می گیرد.
در صورت مواجهه با موقعیت هایی که حالت روحی شما را دگرگون می کند و باعث عصبانی شدن شما می شود به جای داد و قال راه انداختن روش های آرام سازی ذهنی را پیش گیرید.
خودتان را ریلکس کنید و آرامش را دریافت کنید
روش های ریلکسیشن مثل تنفس عمیق کمک بزرگی در کاهش عصبانیت به شما می کنند. همان طور که پشت میز نشسته اید روی صندلی لم دهید، چشمانتان را ببندید، تمام ماهیچه های خود را به حالت آرمیدگی درآورید. این کار را از پاها شروع کنید و ادامه دهید تا تمام ماهیچه هایتان به آرمیدگی برسند.آن گاه از راه بینی نفس بکشید و به تنفس خود توجه کنید و هنگام بازدم بگویید یک. دوباره نفس بکشید و هنگام بازدم بگویید یک. این کار را ۲۰ دقیقه ادامه دهید. سعی کنید فقط صدای نفس کشیدنتان را بشنوید.
نویسنده: بخشی از این متن توسط دکتر مجتبی جوان‌بختی تهیه شده است
منبع: بخش مشاوره پرتال فرهنگی راسخون با نظارت مدیر هیئت تحریریه
