چگونه از آسيب‌هاي ورزشي پيشگيري کنيم؟
نويسنده:دکتر پويا دانشور*
آسيب‌هاي ورزشي در مفاصل (به خصوص در رباط‌هاي مفصلي)، تاندون‌ها، عضلات و استخوان‌ها شايع و آسيب‌هاي ارگان‌هاي حياتي مثل آسيب‌هاي ناشي از ضربه به سر و ستون فقرات از اهميت و شيوع بيشتري برخوردارند.
در اين مقاله به مبحث پيشگيري از آسيب‌ها خواهم پرداخت و سعي مي‌كنم به سرفصل‌هاي آن اشاره کنم:
• يكي از عوامل مهم بروز آسيب‌هاي ورزشي عدم آمادگي بدني است كه مي‌تواند به صورت عدم آمادگي عمومي يعني عدم توانايي و قدرت كافي عضلات، عدم انعطاف‌پذيري مفاصل يا عدم تعادل عضلات يعني عدم تناسب توان عضلات يك سمت با سمت ديگر بدن و... بروز كند. شاه بيت آمادگي بدني مناسب براي ورزشكاران، بدن‌سازي مناسب درطول تمرينات پيش از فصل و پيش از مسابقات است. نگارنده بارها از زبان مربيان محترم شنيده است كه علت عدم موفقيت يا شكست تيم‌شان را آسيب‌ديدگي بعضي ياران كليدي بيان نموده‌اند كه به نظر من اين عذر بدتر از گناه است و اساسا يكي از وظايف اصلي كادر فني تأمين آمادگي بدني بازيكنان است كه نه تنها قابليت تكنيكي لازم براي آنها را فراهم آورد، بلكه مطابق مطالب پيشگفت از بروز آسيب‌هاي ورزشي هم پيشگيري نمايد.
• گرم كردن قبل از ورزش و سرد كرد در پايان آن نيز اهميت دارد. هر تمرين ورزشي 5 مرحله دارد: نرمش (5 دقيقه)؛ حركات كششي (5 تا 10 دقيقه)؛ گرم گردن مثلا با دويدن آرام (5 دقيقه)؛ فعاليت ياتمرين اصلي و سرد كردن و كشش انتهايي (10 دقيقه).
• استفاده ورزشكاران از تجهيزات ايمني مناسب مثل ساق بند فوتباليست‌ها، زانوبند واليباليست‌ها و كلاه مورتورسوارها و در مقابل، استفاده نکردن از وسايل سختي كه مي‌تواند براي ديگر بازيكنان خطرآفرين باشد؛ مثل دست بند يا گردن بند. در اين مورد داوران، مربيان و پزشكان مسابقات بايد توجه جدي را مبذول دارند. يكي از موارد مهم كه جا دارد در اين فرصت نيز به آن اشاره کنيم كفش مناسب ورزشي است كه در مبحثي جداگانه به آن اشاره خواهم كرد.
• اطمينان از شرايط سالم و ايمن محيط ورزش؛ مثلا وجود نداشتن اجسام سخت در كنار زمين.
• تعديل درجه حرارت‌هاي محيطي افراطي مثل گرما يا سرماي بيش از حد كه مي‌تواند موجب گرمازدگي يا سرمازدگي يا عوارض حاصله شود. درتابستان بايد ورزشكاران قبل، حين و بعد از مسابقه آب كافي بنوشند. درمورد پيشگيري از سرمازدگي زمستاني در شماره‌هاي قبل به‌طور مبسوط توضيح داده‌ايم.
• معاينات قبل از مسابقه كه اين روزها دراكثر مواقع حداقل استانداردهاي علمي آن رعايت نمي‌شود؛ مثلا ورزشكاران با بيماري‌هاي دريچه‌اي قلب مي‌توانند مستعد مرگ ناگهاني درحين ورزش باشند و ... در پايان به مطالعه‌اي اشاره مي‌کنم كه مشخص مي‌‌کند در صورت رعايت همين اصول ساده تا 80 درصد امكان پيشگيري از بروز آسيب‌هاي ورزشي وجود خواهد داشت.
در اين مقاله به مبحث پيشگيري از آسيب‌ها خواهم پرداخت و سعي مي‌كنم به سرفصل‌هاي آن اشاره کنم:
• يكي از عوامل مهم بروز آسيب‌هاي ورزشي عدم آمادگي بدني است كه مي‌تواند به صورت عدم آمادگي عمومي يعني عدم توانايي و قدرت كافي عضلات، عدم انعطاف‌پذيري مفاصل يا عدم تعادل عضلات يعني عدم تناسب توان عضلات يك سمت با سمت ديگر بدن و... بروز كند. شاه بيت آمادگي بدني مناسب براي ورزشكاران، بدن‌سازي مناسب درطول تمرينات پيش از فصل و پيش از مسابقات است. نگارنده بارها از زبان مربيان محترم شنيده است كه علت عدم موفقيت يا شكست تيم‌شان را آسيب‌ديدگي بعضي ياران كليدي بيان نموده‌اند كه به نظر من اين عذر بدتر از گناه است و اساسا يكي از وظايف اصلي كادر فني تأمين آمادگي بدني بازيكنان است كه نه تنها قابليت تكنيكي لازم براي آنها را فراهم آورد، بلكه مطابق مطالب پيشگفت از بروز آسيب‌هاي ورزشي هم پيشگيري نمايد.
• گرم كردن قبل از ورزش و سرد كرد در پايان آن نيز اهميت دارد. هر تمرين ورزشي 5 مرحله دارد: نرمش (5 دقيقه)؛ حركات كششي (5 تا 10 دقيقه)؛ گرم گردن مثلا با دويدن آرام (5 دقيقه)؛ فعاليت ياتمرين اصلي و سرد كردن و كشش انتهايي (10 دقيقه).
• استفاده ورزشكاران از تجهيزات ايمني مناسب مثل ساق بند فوتباليست‌ها، زانوبند واليباليست‌ها و كلاه مورتورسوارها و در مقابل، استفاده نکردن از وسايل سختي كه مي‌تواند براي ديگر بازيكنان خطرآفرين باشد؛ مثل دست بند يا گردن بند. در اين مورد داوران، مربيان و پزشكان مسابقات بايد توجه جدي را مبذول دارند. يكي از موارد مهم كه جا دارد در اين فرصت نيز به آن اشاره کنيم كفش مناسب ورزشي است كه در مبحثي جداگانه به آن اشاره خواهم كرد.
• اطمينان از شرايط سالم و ايمن محيط ورزش؛ مثلا وجود نداشتن اجسام سخت در كنار زمين.
• تعديل درجه حرارت‌هاي محيطي افراطي مثل گرما يا سرماي بيش از حد كه مي‌تواند موجب گرمازدگي يا سرمازدگي يا عوارض حاصله شود. درتابستان بايد ورزشكاران قبل، حين و بعد از مسابقه آب كافي بنوشند. درمورد پيشگيري از سرمازدگي زمستاني در شماره‌هاي قبل به‌طور مبسوط توضيح داده‌ايم.
• معاينات قبل از مسابقه كه اين روزها دراكثر مواقع حداقل استانداردهاي علمي آن رعايت نمي‌شود؛ مثلا ورزشكاران با بيماري‌هاي دريچه‌اي قلب مي‌توانند مستعد مرگ ناگهاني درحين ورزش باشند و ... در پايان به مطالعه‌اي اشاره مي‌کنم كه مشخص مي‌‌کند در صورت رعايت همين اصول ساده تا 80 درصد امكان پيشگيري از بروز آسيب‌هاي ورزشي وجود خواهد داشت.
پي نوشت ها :
* متخصص پزشکي ورزشي
منبع:www.salamat.com
