روغنكاري

1) علم روانکاری
 

روانکاری علم تسهیل حرکت نسبی سطوح در تماس با یکدیگر می باشدو روانکار ماده ای است که بمنظور کاهش اصطکاک بین دو سطحی که نسبت به هم دارای حرکت هستند قرار می گیرد. تعاریف فوق الذکر مربوط به روغنهایی می شود که عملکرد آنها صرفاً کاهش اصطکاک می باشد و چنین تعریفی ریشه در پیشینه تاریخ علم روانکاری دارد یعنی از آنجایی که که نخستین عملکرد روغن روانکاری در کاهش اصطکاک بوده این عنوان برای این علم در نظر گرفته شده است ولی امروزه با تعریف کاربردهای جدید برای آن ، این نام بازگو کننده تمام وظایف آن نمی باشد.
وظایفی که امروزه برای روغنها در نظر گرفته می شود با توجه به نوع آنها متفاوت می باشد. بعنوان مثال یک روغن هیدرولیک علاوه بر رونکاری وظیفه انتقال انرژی ، انتقال حرارت ، آب بندی و... را نیز به عهده دارد. بطور کلی وظایف عمده رونکار ها عبارتند از:

الف-وظیفه اصلی
 

1)کنترل کاهش اصطکاک و سایش.

ب-وظایف دیگر
 

1)ممانعت از رنگ زدگی و خوردگی سطوح فلزات .
2)انتقال حرارت .
3)انتقال انرژی هیدرولیکی .
4)معلق نگه داشتن مواد زائد و جلوگیری از رسو ب آنها بر روی قطعات سیستم.
5)آب بندی سیستم.
6)خفیف نمودن ضربانت ناگهانی .
چنانچه روغنهای روانکار به طرز صحیح مصرف شوند و برای هر سیستمی روغن مناسب با آن بکار گرفته شود . نتایج سودمند عدیده ای حاصل می گردد که اعم آن بشرح ذیل می باشد:

الف) نتایج اولیه
 

1. تاخیر در سایش
2. کنترل دمای قطعات
3. کاهش توان مورد نیاز

ب)نتایج ثانویه (توجیه اقتصادی)
 

1. افزایش عمر مفید قطعات تحت تاثیر نیروی اصطکاک.
2. کاهش قیمت تمام شده در اثر کار کرد بیشتر ماشین آلات خط تولید.
3. کاهش نیروی انسانی ، تعمیرات وهزینه تعویض قطعات.
4. کاهش هزینه های مصروفه جهت تامین توان مورد نیاز.

2)تقسیم بندی روانکارها
 

بطو کلی روانکارها به چهار دسته کلی تقسیم می شوند:

روانکارهای گازی
 

در مواقعی که درجه حرارت فوق العاده بالا (800درجه سانتیگراد و بالاتر ) یا پائین (حدود 200- درجه سانتیگراد) است.
روانکارهای گازی بکار میروند.همچنین رونکاری در بعضی از انواع دمنده ( Blowers )
بوسیله گازی که دمیده شده انجام می گیرد که در نتیجه از آلودگی گاز دمیده شده بوسیله روانکار، جلوگیری می شود.

روانکارهای جامد
 

روانکارهای جامد برای حل مسایل روانکاری تحت شرایط معمول و خاص بکار می روند
بعنوان مثال در راکتور هسته ای روانکارها در برابر انرژی تشعشی زیاد باید مقاوم باشند یا در بعضی از موارد لازم است که روانکار تحت شرایط خلاء فراریت کم داشته باشد. در این قبیل موارد از روانکار های جامد استفاده می شود.یکی از بهترین روانکار های جامد گرافیت است. که ا ز لحاظ شیمیایی خیلی پایدار و در مقابل اشعه رادیو اکتیو بی تفاوت است. از این روانکار در درجه حرارت بالا نیز استفاده می شود زیرا حتی در اثر سوختن دی اکسید کربن تولید می کند که بدون اینکه ذرات در محل باقی بگذرد از محیط روانکاری خارج می شود.

روانکاری نیمه جامد (گریس )
 

گریس محصول نیمه مایع تا تقریباً جامدی است که از متفرق کردن یک عامل سفت کننده در روانکار مایع بدست می آید. در مواقعی که نیاز است روان کننده در وضعیت اولیه در یک مکانیزم باقی بماند خصوصاً در محلی که امکان روانکاری مجدد محدود باشد یا از نظر اقتصادی غیر قابل توجیه باشد از انواع گریس ها جهت روانکاری استفاده می شود.

روانکارهای مایع
 

روانکارهای مایع خود به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
الف)روغنهای سنتتیک ب)روغنهای معدنی
هر دو نوع روغنهای فوق الذکر به نوعی از نفت خام مشتق می شوند با این تفاوت که روغنهای سینتتیک از انجام یکسری واکنشهای دقیق و کنترل شده بر روی محصولات مختلف پتروشیمی تولید می شوند و در نتیجه دارای کارایی و قیمت تمام شده بالایی می باشند ولی روغنهای معدنی از انجام یکسری عملیات تفکیک بر روی نفت خام و حداکثر یک واکنش شیمیایی کنترل شده حاصل می گردند و بنابراین دارای قیمت کمتری نسبت به روغنهای سنتیک می باشند. اما از آنجایی که در طیف وسیعی از مصارف روانکارهای مایع ، روغنهای معدنی با قیمت کمتر قابل مصرف می باشند تولید این نوع روانکارها در سطح دنیا بسیار بالاتر از روغنهای سنتتیک می باشد و در ایران نیز عمدتاً روغنهای معدنی تولید می شوند

3)روغن

تعاریف و اصطلاحات:
 

قبل از آنکه وارد بحث طبقه بندی انواع روغنهای روانکار گردیم لازم است با برخی از تعاریف آشنا شویم.

گرانروی
 

مقاومت یک سیال در مقابل جاری شدن گرانروی نام دارد.

شاخص گرانروی
 

تغییرات گرانروی نسبت به درجه حرارت را شاخص گرانروی گویند که با عدد بدون بعدی مشخص می گردد و هر چه این عدد بزرگتر باشد گرانروی روغن نسبت به درجه حرارت تغییرات کمتری خواهد داشت .

نقطه اشتعال
 

کمترین درجه حرارتی است که در آن به اندازه کافی روغن به بخار تبدیل شده و با هوا مخلوطی قابل اشتعال بسازد که در اثر آتش زدن در یک لحظه آتش بگیرد و خاموش شود .

نقطه احتراق
 

کمترین درجه حرارتی است که درآن روغن آنقدر بخار تولید می کند که در اثر آتش زدن آتش بگیرد و احتراق ادامه پیدا کند.

نقطه ریزش
 

کمترین دمایی که روغن می تواند در آن جاری باشد .

نقطه ابری شدن
 

دمایی که روغن در آن دما به دلیل بوجود آمدن میکروکریستالها کدر می شود .

نقطه آنیلین
 

پائین ترین دمایی که در آن دما حجم مساوی از روغن و آنیلین یک محلول شفاف و یکنواخت تشکیل دهند .
4) طبقه بندی انواع روغن های روانکار
روغن ها بر حسب دو پارامتر طبقه بندی می گردند :
1. گرانروی یا ویسکوزیته (طبقه بندی کمی ) ( نام )
2. سطح کارایی یا سطح کیفیت (طبقه بندی کیفی )( نام خانوادگی )

گرانروی
 

گرانروی عبارتست از مقاومت یک سیال در مقابل جاری شدن .
گرانروی بر دو نوع است :

گرانروی مطلق
 

گرانروی سینماتیک ( حرکتی)
 

در مورد روانکارها و روغن ها گرانروی سینماتیک مد نظر قرار می گیرد که واحد معمول آن سنتی استوک با علامت اختصاری cSt می باشد .
بطور کلی گرانروی بصورت عدد در جلوی نام روغن های مختلف ذکر می شود .
کامل هیدرولیک 68: متوسط ویسکوزیته این روغن در 68 cSt,40°c می باشد .
کامل هیدرولیک 100: متوسط ویسکوزیته این روغن در 68 cSt,40°c می باشد .

سطح کیفیت
 

سطح کیفیت مشخص کننده نوع روغن وسیستمی که این روغن در آن بکار برده می شود می باشد .
سطوح کیفیت یا بصورت حروف لاتین نظیر سطح کیفیت CD,CE,SE,SG و یا ترکیب حروف و اعداد مانند MIL-L-2104D&CCMC,GL می باشد .
عموما" شرکت های تولید کننده روغن از ذکر سطح کیفیت در نام روغن خودداری می کنند و نام های تجارتی خاصی را برای محصولات خود در نظر می گیرند که با مراجعه به مشخصات روغن مورد نظر که از طرف شرکت سازنده ارائه میشود می توان سطح کیفیت را که جزء این مشخصات است بدست آورد .
به عنوان مثال روغن موتور کامل (با گرانروی های مختلف)دارای سطح کیفیت APl SC/CC می باشد که در مشخصات مربوطه وهمچنین روی ظروف بسته بندی
آن ذکر شده است .
1-5) طبقه بندی انواع روغن های موتور

گرانروی
 

انجمن مهندسین خودروی آمریکا با علامت اختصاری SAE جدولی را برای طبقه بندی روغن های موتور بر اساس درجه گرانروی آنها پیشنهاد کرده اند که مورد قبول تمامی تولید کنندگان و مصرف کنندگان روغن موتور در سطح جهان می باشد وامروزه بعنوان مرجع در خصوص گرانروی روغن های موتور توسط تمامی دست اندرکاران مورد استناد قرار می گیرد .

SAE J300 Viscosity Grades Engine Oils
High Shear Viscosity (cP) at 150 °c Min. and 100 s Min.                 Kinematic Viscosity (cSt)at 100°c Max.                                           KinematicViscosity (cSt)at 100 °c Max.                         LowTempereture(C)
Pumping Viscosity cP MAX.
With no Yeild Stress       LowTempereture(C)
Cranking Viscosity cP Max.       SAE
Viscosity
Grades
-           -           3.8                                                           60000at-40                 3250at-30                        0w
-           -           3.8                                                           60000at-35                 3500at-25                        5w
-           -           4.1                                                           60000at-30                 3500at-20                        10w
-           -           5.6                                                           60000at-25                 3500at-15                        15w
-           -           5.6                                                           60000at-20                 4500at-10                        20w
-           -           9.3                                                           60000at-15                 6000at-5                               25w
206                 <9.3     5.6       -           -                                                                       20
206      <16.3   9.3       -           -                                                                             30
2.9(0w-40,5w-40 and10w-40 grades)            <16.3   12.5     -           -                                                                                     40
3.7(5w-40,20w-40 and25w-40,40 grades)     <16.3   12.5     -           -                                                                       40
3.7                     <21.9       16.3     -           -                                                           50
3.7                     <26.1       21.9     -           -                                                           50

All valusare critical specifications as diffined by ASTM d3244
1 cp=1mpa,s ,1Cst=1 mm s
:Notes
ASTM D5293
astm d4684

Note the persenve of any yield stress detectable by this method constitutes afailure regardless od viscosity
ASTM D 445
ASTM D 4683, CEC L-36-A-90 ASTM D 47771

روغن موتور از لحاظ گرانروی به دو دسته کلی تک درجه ای (mono Grade ) مانند روغن 30 ،40،50 و چند درجه ای یا چهار فصل (Multi Grade) مانند روغن های 10 w30,15w40,20w50 تقسیم می شوند .
این نوع از روغن ها به علت داشتن مواد افزودنی خاص ، در سرما (هنگام استارت موتور) مثل سبک ( مثلاً 10 w یا SAE 20W ) هستند یعنی موتور به راحتی روشن می شود و روغن به سرعت به تمام قسمت های موتور می رسد و روغنکاری قطعات رابخوبی انجام می دهد و با گرم شدن موتور گرانروی روغن 40 تا 50می رسد لذا در گرما لایه روغن بین قطعات باقی می ماند و بخوبی آنها را از یکدیگر جدا می کند .
از آنجایی که 80 درصد ساییدگی قطعات متحرک موتور در مرحله استارت رخ می دهد لذا روانکاری قطعات در این مرحله که معمولاً موتور سرد است حائز اهمیت بوده و ضروری است از روغن های چند درجه ای که در سرما دارای گرانروی پائین هستند استفاده شود .

سطح کیفیت
 

انجمن نفت امریکا با علامت اختصاری API روغن موتور را بر اساس سطح کیفیت در دو گروه بنزینی و دیزلی طبقه بندی نموده است. روغن های مخصوص خودروهای بنزینی از پائین ترین سطح کیفیتی یعنی SA شروع می شود و هر چه کیفیت بالاتر می رود حرف دوم از A به ترتیب حروف الفبای لاتین جلومی رود که امروزه اخرین و بالاترین سطح کیفیت SM می باشد .
روغن مخصوص خودروهای دیزلی از پائین ترین سطح کیفیت یعنی CA شروع می شود و هر چه کیفیت بالاتر می رود حرف دوم از A به تریب حروف الفبای لاتین جلوتر می رود که امروزه اخرین و بالاترین سطح کیفیت CH4 می باشد .
( کیفیت بالاتر → کیفیت پائین تر )
SA-SB-SC-SD-SE-SF-SG-SH-SJ-SL-SM : روغن های بنزینی
CA-CB-CC-CD-CE-CF4-CG-CH4-CI4 : روغن های دیزلی
علاوه بر API سایر موسسات از جمله ارتش آمریکا با علامت اختصاری MIL –L و سازندگان خودرو کشور های بازار مشترک اروپا با علامت اختصاری CCMC که اخیراً با علامت اختصاری ACEA جایگزین شده است ،در مورد طبقه بندی کیفی روغن های موتور استاندارد هایی تعریف نموده اند که جهت مقایسه آنها دو جدول ذیل ارائه می گردد .
طبقه بندی API برای روغن موتور (چهار زمانه )
API معادل MIL- توصیف خلاصه در مورد ترکیبات
SA ----------- روغن پایه
SB ---------- SA + مواد ضد خوردگی + ضد اکسیداسیون
SC ---------- +SB ،مواد ضد زنگ +ضد سائیدگی + پاک کنندگی
SD ---------- مشابه SC, دارای مقدار بیشتری از مواد افزودنی
SE MIL-L-46152A مشابه SD دارای مقدار بیشتری از مواد افزودنی
SF MIL-L46152B,C مشابه SE ، اما دارای مواد ضد کسیداسیون و ضد سائیدگی
SG MIL-L46152D,E مشابه SF با دارا بودن کیفیتی برتر از آن با مقدار بیشتری از مواد افزودنی
SH ----------- مشابه SG با دارا بودن کیفیتی که آزمون های آزمایشگاهی متعددی شامل آزمون NOAK فراریت و قابلیت فیلتر شدن را جواب می دهد.
SJ --------------- مشخصات مشابه SH با دارابودن کیفیتی برتر که ازمونهای Gelatin index ,homogeneity/ miscibility را جواب می دهد.

طبقه بندی انواع روغن های دنده خودرو
 

انجمن مهندسین خودروی آمریکا ( SAE ) بر اساس جدول زیر روغن های دنده خودرو را از لحاظ درجات گرانروی طبقه بندی نموده اند.

Axle and manual transmission lubricant viscosity classfication
250                 140      90                                85w               80w     75w                     70w               SAE Classification
41.0     24.0     13.5     11.0                                     7.0       4.1       4.1                                           Min
(cSt)          Viscosity
@100°C
NO Req           41.0     24.0     No Requirement                                                                max
(cSt)         
No Requirement          -12       -26       -40                                                             -55                     Viscosity of 150000cp max .temp°C
No Requirement                               Channel point
min. °C
No Requirement                               Flash point
min. °C
85w140                                   80w-90            75w                                   MIL-L-2105E
Specification
24        13.5     4.1                                         Min
(cSt)          Viscosity
@100°C
<41.0   24.0                 ------               max
(cSt)         
-12       -26       -40                                           Viscosity of 150000cp max .temp°C
-20                     -35                     -45                     Channel point
min. °C
180      165      150                                    Flash point
min. °C

(cSt) مخفف واحد گرانروی یعنی centi stockes است .

سطح کیفیت
 

انجمن نفت آمریکا (API) روغن های دنده خودرو را براساس سطح کیفیت آنها طبق جدول زیر طبقه بندی نموده است :
علامت طبقه بندی معادل در طبقه بندی ارتش امریکا (MIL-L) ماهیت یا مورد مصرف
GL-1
روغ دنده سیستم های دستی (مارپیچی ) روغن پایه بدون ماده افزودنی کاهش دهنده اثرات فشار برای شرایط سبک. GL-2
دارای کیفیتی برتر از GL-1 با ماده افزودنی ضد سائیدگی GL-3
دارای کیفیتی برتر از GL-2 با مقدار کمی ماده افزودنی کاهش دهنده اثرات فشار برای شرایط متوسط
GL-4 MIL-L-2105 متناسب برایجعبه دنده های (گیربکس های ) بسیاری از خودروها
GL-5 MIL-L-2105 C,D مناسب برای دیفرانسیل ها و دنده های هیپوئید و برخی از جعبه دنده های خودکار
GL-6 روغن دنده های ویژه ( نوعی خاص از دنده های هیپوئید.)

طبقه بندی روغن های صنعتی
 

گرانروی
 

سازمان بین الملل استاندارد با علامت اختصاری ISO روغن های صنعتی را بر اساس گرانروی آنها طبق جدول زیر طبقه بندی نموده است . در این طبقه بندی محدوده گرانروی هر ردیف بر اساس تفاوت 10% نسبت به میانگین گرانروی آن ردیف تعریف شده است .

ISO Viscosity Grade Conversions
Saybolt viscosity
SUS
100°f (37.8 °c)                                       ASTM
Saybolt
VISCOSITY
Number                                   Kinematic
Viscosity limits cSt 40°c
(104°f)                                           Mid-point
Kinemtic
viscosity                               ISO
Viscosity Grade
MAX   Min                  MAX   Min                                                                                             
35.5               34.0     32                              2.42               1.98               2.2                     2
38.2               36.5               36                         3.52               2.88               3.2                     3
42.7               39.9     40                              5.06               4.14               4.6                     5
50.3               45.7     50                              7.48               6.12               6.8                     7
62.8               55.5               60        11.0                           9.00     10                              10
83                         72        75                                    16.5     13.5     15                                      15
115                 96                         105                 24.2               19.8     22                              22
164      135      150                                    35.2               28.8     32                              32
234                 191      215                          50.6               41.4     46                              46
345                 280                 315                 74.8               61.2     68                              68
500                 410                 465                 110                 90.0     100                        100
750                 615                 700      165      135      150                                              150
1110    900      1000                          242                 198      220                          220
1600          1310    1500                352                 288      320                          320
2300          1880          2150          506                 414      460                          460
3400          2800          3150          748                 612      680                          680
5000          4100          4650          1100    900      1000                          1000
7500          6100          7000          1650          1350    1500                1500

سطح کیفیت
 

به دلیل تعدد زیاد روغن های صنعتی و به تبع تنوع آن سطح کیفیت آنها برای هر محصول در هنگام معرفی و ارائه مشخصات آن سطوح کیفیت مربوطه ذکر خواهد شد و در اینجا فقط به ارائه جدول ذیل جهت آگاهی از انواع سطوح کیفیت روغن های صنعتی بسنده می شود . بدیهی است چنانچه خوانندگان محترم تمایل به آگاهی از جزئیات هر یک از سطوح کیفیت را داشته باشند شرکت روانکاران صنعت در راستای استراتژی توسعه دانش فنی روانکاری آماده هر گونه همکاری خواهد بود .

کاربرد و سطوح کیفیت                         دسته بندی روانسازی صنعتی
توربین بخار        51515   ASTM 7220 B DIN
M-L-17331 H,BC 489                                       Turbine Oils
روغن دنده های صنعتی                     DIN5157 pt3
(French steel) FT 158
US Steel224 , AGMA 250-04
Cincinati Milacron P35,P59,P63                             Industrial gear Oils
روغن های هیدرولیک            afnor NEF 48603,DIN 5152pt I&ll
MAN n 689 H-LPD.DENISON HF-O
Cincinati Milacron p68 ,p69,p70
Mil-H-24459 ,mil-l-17672D          Hydraulic Oils
ویژه انواع ماشین ابزار با سطوحکیفیت روغن های دنده روغنی ، هیدرولیک و بستر کشویی ها                         Machine Tool Oils
روغن های سیستم غلطکی و کشویی
Cincinatati Milacron P47 ,P50
Fernch steel FT172               Slidway Oils
روغن های برش active مخصوص فلزات غیر رنگی
روغن های برش inactive مخصوص فلزات رنگین                                   Neat Cutting Fluids
روغن های امولوسیون شونده مخصوص عملیات تراشکاری       Soluble Cutting Fluids
مخصوص کشش انواع ورق و مفتول                 Drawing Lubricants
روانسازی عملیات نورد فلزات                                           Rolling Lubricants
روغن های عایق الکتریکی BS148
مخصوص دنده ترانسفور مرو کلیدهای فشار قوی       IEC296                                       Transformer &Switch Gear Oils
روغن های عایق الکتریکی کابل فشار قوی IEC465                         Cable Oils
روغن های کمپرسور های برودتی
DIN 51503BS,2626&6412
DIN 8960,ISO6743          Refrigation Oils
روغن کمپرسور هوا                                           Comperessor Oils
روغن انتقال حرارت                                           Heat Transfer Oils
روغن های گردشی عملیات حرارتی فلزات                               Heat Teatment Oils
روغن های گردشی DIN 5152 pt,1&Denison HFl                                           Circulating Oils

کاربرد صحیح روغن های موتور
 

در این بخش ابتدا به نحوه صحیح کاربرد روغن های موتور در ایران ، سپس با مشخصات روغن های جدید تر و مطابقت آنها با استاندارد های EURO می پردازیم .

1. فشار روغن ودلایل تغییرات آن
 

نکته قابل توجه در مورد فشار روغن این است که مقدار آن باید همواره حول حوش میزان مجاز تعیین شده توسط سازنده خودرو باشد و افزایش و کاهش فشار نسبت به مقدار مجاز قطعاً مشکلاتی را برای موتور ایجاد خواهد کرد . برای درک عمیق و تجسم بهتر می توان به مقایسه بین موتور اتومبیل و بدن انسان پرداخت . همان طور که می دانیم افزایش یا کاهش فشار خون در بدن بعنوان بیماری تلقی می شود و تحت درمان قرار می گیرد . بهمین ترتیب افزایش یا کاهش فشار روغن نسبت به مقدار مجاز نیز نشانه اشکال در سیستم روانکاری یا روغن می باشد .
بنابراین تصوری نادرست خواهد بود اگر بالا بودن فشار روغن بعنوان مزیتی برای روغن تلقی گردد. حال آنکه متاسفانه اکثر مصرف کنندگان روغن ، مخصوصاً رانندگانی که با خودروهای مجهز به عقربه فشار سنج روغن سفر می کنند مایلند عقربه فشار سنج روی اعداد بالاتر از حد نرمال بایستد . در همین ارتباط و در تائید مطلب ، ذکر این نکته ضروری است که که بنا به گفته یکی از مسئولین شرکت مرسدس بنز با آنکه فشار نرمال برای تعدادی از خودروهای بنز کمی پیش از Bar 2.5 ذکرشده است ولی اکثررانندگان شار bar 3.0-3.5 رافشار مطلوب می دانندوحتی فشار های کمتر از bar 3.5 موتور را معیوب ارزیابی کرده ونسبت به تعمیر آن اقدام می نمایند .
همچنین در زمان خرید و فروش این نوع خودرو ها فشار روغن معیاری برای تعین وضعیت موتور بوده و فروشندگان نیز برای پوشاندن عیوب مکانیکی که ممکن است خودرو دچار آن باشد با استفاده از روغن های با ویسکوزیته بالایا موادی موسوم به STP فشار روغن را بالاتر از حد نرمال نگه داشته و خریداران را در مورد سلامت موتور خودرو مجاب می کند .

عوامل موثر در فشار روغن
 

تغییرات فشار روغن می تواند ناشی از عوامل مکانیکی روغنی باشد که هر یک بصورت جداگانه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد .

1-1 عوامل روغنی :
 

تغییرات شیمیایی و فیزیکی روغن مصرفی می تواند فشار روغن موتور را تحت تاثیر قرارداده و باعث افزایش و کاهش آن گردد .
1. اکسیداسیون و نیتراسیون .
2. آلودگی ذرات فلزی و گردو خاک .
3. آلودگی با ضد یخ .
4. انتخاب غلط روغن .
5. رقیق شدن با سوخت .
6. شکستن مولوکولها .v.l.l
7. سطح پائین روغن درون کارتر .

2-1 عوامل مکانیکی
 

1. عیوب فشار سنج ، سیستم ارسال پیام ، عقربه یا لامپ اخطار .
2. اشکالات پمپ روغن .
3. عیوب شیر اطمینان .
4. شل بودن اتصالات پمپ .
5. لقی بیش از اندازه یاتاقانها .
6. عدم کار کرد درست کولر روغن .

2) کاهش میزان روغن موتور و علل آن
 

کم کردن روغن از آن دسته مسائلی است که معمولاً کارشناسان و مصرف کنندگان نسبت به آن اختلاف نظر دارند بدین معنی که از نظر کارشناسان برای مصرف و کم شدن روغن موتور نه تنها منعی وجود ندارد بلکه با توجه به شرایط طراحی و ساخت اجزاءموتور الزامی می باشد و هرچه خودروها از نظر توان و قدرت پیشرفت می کنند بدلیل سخت شدن شرایط کاری و بالا رفتن دمای موتور مصرف روغن از نظر توان و قدرت پیشرفت پیدا می کند و از طرف دیگر مصرف کنندگان کاهش میزان روغن موتور را نقیصه ای برای آن می دانند و روغنی را مطلوب ارزیابی می کنند که در هنگام کار از میزان آن کاسته نگردد و در این مورد به توصیه سازندگان خودروها در مورد حدود مجاز کاهش روغن برای آن خودرو خاص نیز توجهی ندارند.به عنوان مثال شرکت مرسدس بنز برای مدل های
450 SEL-450SE-350SE-280SEL-280S-
کاهش روغن به میزان 1.5 تا 2.5 لیتر در هر 1000 کیلومتر را مجاز دانسته و لی اغلب مصرف کنندگان این میزان کاهش را دلیلی بر عدم مرغوبیت روغن دانسته و اقدام به تعویض کامل روغن می کنند حال آنکه کاهش کاملاً طبیعی است و می توان با اضافه نمودن روغنی از همان نوع وبه همان مقدار آن را برطرف نمود .

1-2 - عوامل معمول کاهش روغن موتور
 

بطور کلی برای کم کردن روغن موتور سه علت را می توان بر شمرد :
1. معمولاً ده تا بیست درصد روغن خروجی از طریق کارتر جداره سیلندر می سوزد و از موتور خارج می شود، این مقدار کاهش حدود mm3/round 0.06 می باشد. که با در نظر گرفتن دور موتور 400RPM و سرعت صد کیلومتر در ساعت، حدود CM3 150 روغن در هر 1000 کیلومتر خارج می گردد .
2. در موتور های احتراق داخلی به دلیل بالا بودن دمای سیستم ، مقداری از روغن موجود درون کارتر تبخیر شده .
به هر صورت مجموع کاهش مجاز روغن در 1000 کیلومتر حدود 2/1 لیتر می باشد که در بعضی از خودرو ها به دلیل شرایط کاری سخت تر این میزان حتی ممکن است به 5/2 لیتر در هر 1000کیلومتر نیز برسد .به هر شکل می باید این میزان کاهش با سرریز نمودن روغنی از همان نوع توصیه شده توسط سازنده و موجود درون کارتر، جبران گردد .

2-2- عوامل غیر معمول کاهش روغن
 

علاه بر عوامل معمول کاهش روغن در بعضی از مواقع به دلیل پاره ای اشکالات میزان کم شدن روغن موتور افزایش می یابد. که باید با دقت به آن توجه کرد و در جهت رفع آن اقدام کرد .
1. سطح روغن از محدوده مجاز بالاتر است در این حال باید روغن را تا زیر حد مجاز بالایی تخلیه نمود .
2. روغن با ویسکوزیته نامناسب و کمتر از توصیه سازنده خودرو انتخاب شده است ،روغن باید تخلیه شود و روغن مناسب جایگزین گردد .
3. دمای روغن از حد نرمال بالاتر رفته است باید اشکالات مکانیکی را مورد توجه قرار داد .
4. روغن از طریق آب بندها ی میل سوپاپ و میل لنگ به بیرون نشت می کند اشکالات آب بندها باید بر طرف گردد .
5. رینگ پیستون دچار سائیدگی یا چسبندگی شده اند، رینگ ها و پیستون ها باید تعمیر یا تعویض شوند .
6. گاید و ساق سوپاپ ها دچار چسبندگی شده اند، در اینصورت قطعات باید تعویض شوند .
7. آب بند ی و سوپاپ ها در حالت بسته دچار اشکال است . باید سوپاپ ها و نشیمنگاه آنها را مورد برسی و توجه قرار داد .
8. ویسکوزیته روغن بایدمطابق توصیه سازنده خوردو انتخاب شده است . ولی به دلیل محدوده وسیع طول هیدروکربورهای موجود در روغن ، هیدروکربورهای کوتاه تر سبک تر و سریعاً تبخیر می شوند و میزان روغن ها کاهش می یابد .
استفاده از آزمایشات روغن در جهت شناسایی وضعیت موتور و تعیین کیلومتر کارکرد مفید روغن
همانطور که در ابتدای مطلب آمده است سیستم روانکاری و روغن موتور شباهت بسیاری به دستگاه گردش خون داردبه همان ترتیبیکه با آزمایشات خون می توان به بسیاری از معایب دستگاه گردش خون پی برد با مطالعه نتایج حاصل از آزمایشات روغن نیز می توان از وضعیت و سلامت سیستم روانکاری مطلع گردید این آزمایشات عبارتند از :
1. تعیین میزان و نوع فلزات موجود در روغن .
2. تعیین تغییرات ویسکوزیته روغن در حال کار .
تفاوت بین مقدار ویسکوزیته روغن کارکرده و روغن تازه، نشان دهنده وقوع تغییراتی در روغن می باشد که این تغییرات می تواند ناشی از تحولات شیمیایی و فیزیکی روغن باشد . از مهمترین تحولات شیمیایی می توان اکسیداسیون و از تغییرات فیزیکی ، آلودگی با براده های فلزی و گرد و غبار ، اختلاط با سوخت و اختلاط با روغن سبک تر را نام برد .
1. اکسیداسیون روغن .
2. نیتراسیون روغن .
3. آلودگی روغن با ذرات فلزی و گرد غبار .
4. اختلاط روغن با سوخت .
5. اختلاط با روغن سبک تر .

3-3 آزمایشات دیگر
 

1. ظاهر ، بو .
2. تست آب .
تست Blotter spot
3. نقطه اشتعال Flash Point.
4. مواد حل نشدنی در پنتان و تولوئن .
5. تست TAN و TBN.

4-3 تعیین کیلومتر کارکرد مفید روغن موتور
 

برای تخمین زمان تعویض روغن موتور باید پارامتر های زیادی را مورد توجه قرار گیرد. برای اینمنظور لازم است در حین کار در فواصل مشخص از روغن نمونه های مختلف گرفته شود و در هر مرحله آزمایشات متعددی از جمله : ویسکوزیته ، تست آب ، Blotter Spot ، FlashPoint مواد حل نشدنی در پنتان و تولوئن TBN و TAN ، انجام شود و نتایج حاصل با مقادیر مجاز و همچنین نتایج حاصل ازمراحل قبل مقایسه گرددو نهایتاً کیلومتر کارکردمفیدآن روغن خاص در همان نوع خودرو تعیین گردد.بنابراین با توجه به شرایط محیطی و نحوه رانندگی ، نوع خودرو و نوع روغن و کیلومتر های کار کرد مفید ، متفاو ت خواهند بود و یک شرکت روغن ساز قطعاً نمی تواند و نمی باید برای روغن های تولیدی خودکیلومتر کارکرد مشخصی تعیین نماید و این سازندگان خودرو هستند که با توجه به طراحی موتور ،سطح کیفیت روغن مناسب آنرا مشخص نموده و با در نظر گرفتن سخت ترین شرایط کاری کیلومتر کارکرد مفید آنرا تعیین می نمایند.بنابراین مصرف کنندگان باید هنگام خرید روغن به سطح کیفیت توصیه شده توسط سازنده خودرو (و نوشته شده بر روی ظرف روغن ) توجه نموده و روغن مناسب را خریداری نمایند و در عین حال کیلومتر کارکرد مفید تعیین شده توسط سازنده خودرو را رعایت نمایند .

عوامل موثر در تغییر طراحی موتور :
 

1.E.P.A .
2. استفاده کنندگان از موتور دیزل .
قوانین آژانس حفاظت از محیط زیست
Environmental Protection Agency (EPA) و دیگر ارگان های دولتی حفاظت از محیط زیست در سراسر جهان ، مبنی بر کم کردن آلاینده های مضر موتور و درخواست استفاده کنندگان موتور دیزل (تجهیزات سنگین و کامیون ها) مبنی بر نیازبه موتور هایی با قدرت (H.P) بالاتر سبب گردید تا سازندگان خودرو تغییراتی را در طراحی موتور بدهند .
تغییر در طراحی موتور و نتایج آن
در موتور های جدید ،رینگ بالایی پیستون بالاتر از نوع مشابه در موتور های قدیمی می باشد.نتایج این تغییر در طراحی

موتور دیزل عبارتند از :
 

1. آلودگی کمتر
2. کارائی بالاتر : بعلت آنکه حجم شکاف بین رینگ بالایی و بالای پیستون ودیواره آستری سیلندر کاهش می یابد ضریب تراکم بالا رفته و این امر سبب می گردد فضای مرده در محفظه احتراق کم شده و کارائی سوخت را بهبود بخشیده و آلودگی را تقلیل می دهد .

علل تغییر در روغن موتور های دیزلی
 

تکنولوژی روغن موتور های دیزلی به کیفیت آن تنها به یک دلیل تغییر می کند و آن تغییردر طراحی موتور است . بالاتر قرار گرفتن رینگ پیستون باعث تراشیده شدن دوده بیشتری (که ناشی از احتراق ناقص سوخت است) از جدارهآستری دیواره سیلندر و انتقال آن به داخل محفظه میل لنگ می گردد .
از سویی موتور های دیزلی امروزی روغن کمتری می سوزانند و نهایتاً مقدار روغن برای سرریز کردن نیز کمتر گردیده و این امر موجب می گردد که دوده ورودی به روغن به سرعت فزونی یابد، لذا پراکنده سازی دوده در روغن در مقایسه با روغن های قدیمی می بایست بیشتر باشد .
عدم توجه به دوده مورد بحث موجب مشکلات ذیل می شود
( عوارض ناشی از عدم توجه به دوده وارده به روغن )
1. گرفتگی و انسداد فیلتر روغن .
2. تشکیل لجن .
3. رشد سریع ویسکوزیته .

خرابی یاتاقان ها .
 

قرار گرفتن رینگ پیستون در محدوده بالاتر ، درجه حرارت رینگ را افزایش می دهد. در طراحی جدید موتورهای دیزلی ، درجه حرارت شیار رینگ بالایی 38 درجه سانتی گراد بالاتر از موتور های قبلی است . سمت بالایی پیستون به علت نزدیکی به محفظه احتراق داغتر از قسمت پائین تر آن می باشد عدم استفاده از روغن مناسب باعث ایجاد رسوباتی در شیار رینگ وروی سطح محل استقرار رینگ می گردد. این امر موجب می گردد که پیستون بخوبی خاصیت آب بندی کردن محفظه احتراق را نداشته باشد .
این رسوبات در هر بار تعویض مرتب انباشته می گردد.سرانجام در اثر فرار گاز از پشت پیستون زیاد شده که سایش (بوش) سیلندر را بهمراه خواهد داشت .
مشکلات ناشی از تغییردر طراحی موتور
1. افزایش میزان دوده در روغن .
2. افزایش درجه حرارت رینگ .
لذا بمنظور فائق آمدن و غلبه کردن بر مشکلات مزبور باید از روغنی استفاده شود که قابلیت حمل دوده بیشتر و تحمل درجه حرارت بالاتر را داشته باشد و بتواند عمر بهینه موتور را حفظ نماید .
مزایای یک روغن دیزلی با استاندارد API CF4:
1. خاصیت پراکنده سازی بالاتر برای کنترل مقدار دوده و کاهش تغییرات در گرفتگی فیلتر در بزرگراه ها و جاده های معمولی (تغییرات گرفتگی فیلتر به علت تغییرات سرعت می باشد ).
2. کاهش سایش محفظه سیلندر بوسیله حداقل کردن رسوبات روی رینگ که در موتورهای با عمر بالا اتفاق می ا فتند .
3. کاهش مصرف روغن تا 40 درصد در مقایسه با روغن مونوگرید مانند SAE30 .
کارائی API CF4 : مهمترین شرط کارائی روغن ها ی با سطح استاندارد CF4 یکی مصرف پائین روغن و دیگری کاهش تشکیل رسوب می باشد مصرف پائین روغن به کاهش آلودگی کمک می کند. کاهش رسوب در محفظه رینگ و شیارهای رینگ حفظ ساختار بوش های سیلندر را سبب شده که نتیجه آن حفظ کنترل روغن وبهبود عمر موتور می باشد .

روغن موتور SHPD :
 

SHPD : Super High Performance Diesel
روغن موتور SHPD یک روغن موتور دیزلی پیشرفته با کیفیت بسیار عالی برای استفاده در موتور های توربوشارژ قدرت بالا است . SHPD یک روانکار برجسته برای حمل و نقل های جاده ای است این روغن موتور در واحد های قدرت ساختمانی صنعتی نیز بکار میرود.این روغن موتور برای موتورهای توربوشاژ non intercooled
وعملکرد خاموش و روشن در بزرگراه ها تحت دشوارترین شرایط بکار می رود .
خواص روغن موتور دیزلی :SHPD
1- دارای فرمولاسیون پیشرفته از مرسدس بنز 3/288 و ولو VDS2 می باشد .
2- قابلیت حرارتی بالا باعث جلوگیری از رینگ چسباندن می شود .
3- دارابودن مقاومت ضدپولیش کاری عالی جهت حفظ بورینگ ها در موتور های دیزلی توربو شارژ قدرت بالا .
4- به علت مولتی گرید بودن و دارا بودن مقاومت برشی خوب باعث استارت آسان محافظت در مقابل سایش شده و همچنین باعث کنترل مصرف روغن در موتور می شود .

ویژگی ها :
 

شیار های سیلندر موتورهای دیزل توربو شارژ مدرن ممکن است به علت کارکرد زیاد از بین رفته و میزان مصرف روغن افزایش یابد که در نتیجه راندمان موتور افت می کند تا نقطه ای که برنامه تعمیرات الزامی می گردد .
روغن موتور نوع SHPD بوسیله سازندگان موتور برای حفاظت در مقابل آسیب های ناشی از صیقلی شدن سیلندر توصیه شده است روغن موتور SHPD در مقابل استاندارد های شناخته شده صنعتی خودرو از قبیل تست پولیش فوردتورنادو ، دایلمر بنز MAN QC13-107 و 364 A نتایج بسیار عالی می دهد .
خصوصیات فیزیکی یک نمونه روغن SHPD عبارتند از :

گرید ویسکوزیته SAE	15w40
دانسیته در 15 °C(kg/lit)	./887
ویسکوزیته سینما تیک در °C cSt40	104
ویسکوزیته سینما تیک در °C cSt100	14.3
شاخص گرانروی	138
نقطه اشتعال به روش بسته °C	215
نقطه ریزش °C	-26
درصد خاکستر سولفاته wt%	1.9
T.B.N عدد قلیائیت    mgKOH/gr	13

نکات ایمنی و بهداشتی روغن های موتور :
 

1- مضرات روغن
 

- تماس با پوست :تماس مکرر روغن ها باعث خشکی پوست می گردد .
- تماس باچشم: تماس روغن با چشم ها باعث صدمات زود گذر قرنیه چشم می شود .
- بلعیدن : سبب معده درد و ایجاد حالت تهوع می گردد ، در صورت تنفس و ورود روغن به شش ها التهاب شدید ریوی ایجاد می گردد .
- مه روغن : سبب آسیب رسیدن به شش ها و راههای تنفسی می گردد .

2- کمکهای اولیه :
 

- بلع:از وارد کردن مصدوم به حالت تهوع خودداری کرده و از طریق بینی چیزی خورانده نشود،سریعاً مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید .
- پوست : لبایس های آلوده را خارج کرده و پوست را با آب و صابون شستشو دهید . بطور کلی باید تماس با پوست را به حداقل ممکن رساند که برای اینکار می توان از دستکش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی که نئو پرن و نیتریل و پلی اتیلن یا PVC می باشد استفاده کنید .
- چشم : در صورت تماس روغن با چشم ها به مدت 15 دقیقه با آب شستشو دهید .
- تنفس :استنشاق بخارات به میزان کم مشکلی ایجاد نمی کندولی اگر بخارات ایجاد شده ناشی از محصولات داغ باشد بسرعت بایستی از منبع تراوش جلوگیری شود و سریعاً بایستی از گاز اکسیژن و دستگاههای تنفسی استفاده نمود .
- کمک های اولیه در هنگام آتش سوزی: در هنگام آتش سوزی از کف های مقاوم در برابر الکل ، مواد شیمیایی خشک ماسه و دولومیت و co2 استفاده شود از آب به شکل اسپری استفاده گردد تا از انتشار آتش جلوگیری شده و بخارات را پراکنده سازد و همین طور بایستی از تجهیزات تنفسی و پوشش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده نمود .

3- محافظت های روغن :
 

- از ظروف محتوی روغن مجدداً استفاده نکنید و دریچه را هنگام مصرف بسته نگه دارید و دور از جرقه اشتعال باز نگهداری شود .
- از سیستم تهویه خوب و مناسب استفاده گردد تا تنفس بخارات روغن حتی الامکان جلوگیری شود .
- ظروف محتوی روغن را از زمانیکه بی مصرف است کاملاً بسته نگه داشته و دور از اسیدها و اکسید کننده های قوی نگهداری نمایید .
- از چکه کردن روغن وتماس با پوست و چشم حتی الامکان جلوگیری کرده و حتماً در محل کار قسمتی راجهت شستشوی چشم ها در نظر بگیرید .
- جمع آوری چکه ها و قطره های روغن و برگرداندن آن به ظرف نگهداری روغن و شستشوی کافی نقاط آلوده شده با آب و مواد شوینده ضروری است .
جدول 1
استاندارد گازهای خروجی برای ماشین های مسافربری بر حسب g/km

TIRE

YEAR

CO

HC

HC+NOX

NOX

PM

موتورهای دیزلی

جدول2
استاندارد گازهای خروجی برای ماشین های مسافربری بر حسب g/km

موتورهای دیزلی
 

N1,Class

N1,classll
1305-

N1,class

 

بهبود کیفی سوخت

الف : بنزینی

 

ب : دیزلی

میزان گازهای خروجی بر حسب استاندارد :EURO

گریس
 

معتبر ترین تعریف از گریس را می توان اینگونه بیان نمود :
گریس محصول نیمه مایع تا جامد است که از متفرق شدن یک عامل سفت کننده در یک مایع روان کننده حاصل می شود. این تعریف حاکی از آن است که گریس یک مایع روان کننده است که به میزان مشخص سفت شده و دارای خواصی است که روغن روان کننده به تنهایی فاقد آن است .

1) مزایای گریس نسبت به روغن
 

1. با استفاده از گریس دفعات روانکاری کمتر می شود .
2. راحتی استفاده و بکار گیری گریس .
3. منتفی شدن چکه و نشتی روانساز .
4. امکان استفاده از سیستم آب بندی ساده تر در ماشین آلات .
5. چسبندگی خوب به قطعات .
6. راندمان بالاتر در شرایط دما و فشار بالا .
7. طراحی ساده تر دستگاه هایی که با گریس روانکاری می شوند .

2) معایب گریس نسبت به روغن
 

1. گریس ها نمی توانند دستگاهها را خنک کنند .
2. روغن ها راحت تر به قطعات و مجاری دستگاهها راه پیدا می کنند .
3. کارگر کمتری برای تعویض روغن و سرویس مورد نیاز است .
4. نگهداری و بسته بندی گریس ها با مسایل بیشتری توام است .
تنوع روغن و ماده سفت کننده باعث شده انواع مختلف گریس با کارآیی های گوناگون ساخته و عرضه شوند. بطور کلی گریس را می توان براساس نوع روغن بکار گرفته در آن به دو دسته معدنی و سینتتیک تقسیم بندی نمود .

1- روغن های معدنی :
 

که از برش های خاص نفت در پالایشگاه های سراسر دنیا پالایش و بر اساس نوع پایه نفت خام به دو گروه پارافینی و نفتنیکی تقسیم می شوند که هر یک ویژگی های خاص خود را درگریس القاء می کنند .

2- روغن های سنتزی :
 

که برای شرایط ویژه در درجه های حرارت بالای 300 c استفاده می شوند. البته این روغن ها اغلب گران قیمت هستند. مجدداً هر دسته را می توان بر اساس نوع سفت کننده به دو گروه تقسیم نمود. یک گروه صابون های سدیم ،لیتیوم، کلسیم ،آلومینیوم و ... و گروه ترکیبات غیر صابونی نظیرخاک های فعال شده بنتونیت ، یا پلیمر های خاص .
بطور کلی برای انتخاب گریس مناسب باید به نکات ذیل توجه نمود :
1. توجه به شرایط و فشار کار در ماشین الات و انتخاب گریسی که بتواند از عهده روانسازی برآید .
2. گریس بتواند جلوی زنگ زدگی و خوردگی قطعات را بگیرد .
3. گریس بتواند در درجه حرارت های مختلف رفتار مناسبی ارائه دهد و تغییرات شدید ویسکوزیته نداشته باشد .
4. گریس با ترکیبات لاستیک های ( الاستومرها) و اشرها و عایق های آب بندی seal)) سازگاری داشته و آنها را فاسد نکند.
5. انتخاب با توجه به امکان گریس کاری مجدد و عمر گریس صورت پذیرد .

3) تعاریف و اصطلاحات
 

اصطلاحاتی که در بررسی گریس ها بکار می رود بشرح ذیل است :

نفوذ پذیری و گرید Penetration &Consistency
 

نفوذپذیری معیاری نسبی از قوام وسفت بودن گریس است .
به همین دلیل قوام گریس حین کارکردن به دلیل خرد شدن الیاف به تدریج از بین می رود و گریس نرم و بعبارتی نفوذپذیری آن زیاد می شود. این آزمون اغلب پس از وارد کردن فشار و نیروی برش (shear) به گریس ،انجام می شود و نتیجه با عنوان نفوذپذیری پس از کار خوانده می شود. این آزمون برای تقسیم بندی گریس ها از حالت نیمه مایع تا جامد بکار می رود .

NLGI	نفوذ پس از کار	حالت فیزیکی	نحوه استفاده از گریس
000	445-475	مایع	به کمک سیستم های پمپ کننده مرکزی
00	400-430	نیمه مایع	به کمک سیستم های پمپ کننده مرکزی
0	355-385	نیمه مایع	به کمک سیستم های پمپ کننده مرکزی
1	310-340	ژلاتینی	به کمک تلمبه گریس با سیستم های پمپ کننده مرکزی
2	265-295	ژلاتینی	به کمک تلمبه گریس با سیستم های پمپ کننده مرکزی
3	220-250	ژلاتینی	به کمک تلمبه گریس
4	175-205	نیمه جامد	به کمک تلمبه گریس
5	130-160	نیمه جامد	مستقیماً بصورت جامد در ابعاد مشخص مورد استفاده قرار می گیرد .
6	85-115	جامد	مستقیماً بصورت جامد در ابعاد مشخص مورد استفاده قرار می گیرد .

نقطه قطره ای شدن Drop-point
 

نمایانگر درجه حرارتی است که الیاف گریس بتدریج ذوب شده و گریس حالت ژلاتینی و نیمه جامد خود را از دست داده و در شرایط خاص آزمایشگاهی از روزنه دستگاه مربوط بصورت قطره جاری می شود .

بافت texture
 

گریس ها بر اساس طول و ضخامت الیاف آنها به چند دسته کره ای (Buttery) نرم (soft) الیافی کوتاه (short-fibrous) و الیافی بلند (long –fibrous) ،ریش ریش (string) تقسیم می شوند که هر یک کاربرد ویژه خود را دارد .

رنگ color
 

رنگ گریس ناشی از رنگ روغن بکار رفته در آن و یا در بعضی موارد پر کننده ویژه می باشد و به هر حال به کیفیت محصول ارتباط ندارد. گفتنی است که برخی از تولید کنندگان با اضافه نمودن رنگ های ویژه، منظور خاصی را برای کاربردهای ویژه القاء می کنند .

پر کننده filler
 

پر کننده ها موادی هستند از گروه روانسازهای جامد با اندازهای خیلی ریز (با مش بالا) که در برخی از گریس ها برای ایجاد کاربردهای ویژه بکار می روند .

عمر سرویس service life
 

طول عمرموثر گریس و فواصل زمانی که بایستی نسبت به تعویض گریس در شرایط ویژه دمایی اقدام نمود .

مقاومت مکانیکی در دمای محیط
 

Resistance to Softening at Room Temperature
 

این ازمایش تا حدود زیادی مبین عمر گریس در درجه حرارت های معمولی بوده و میزان مقاومت در حفظ ساختار ژلاتینی را نشان می دهد .

مقاومت در برابر آب Water Resistance
 

مقاومت گریس ها در مواردی که با آب تماس پیدا کنند متفاوت است. برخی در برابر آب مقاوم نبوده و در حضور آب متلاشی و تشکیل امولسیون می دهندو لذا در این شرایط بایستی سریعاً نسبت به تعویض آنها اقدام نمود.بر عکس ،دسته دیگری از گریس ها مقاومت عالی در برابر آب از خود نشان داده و در پمپ های آب و سایر محیط های مرطوب استعمال میگردند .

حدکثر دمای عملیاتی مجاز در دستگاه (درجه سانتی گراد )
 

Max.Continuous Usable Temperature
 

بیشترین درجه حرارتی است که می توان گریس را بطور مداوم در آن بکار گرفت بدون آنکه خواص خود را از دست بدهد .

قابلیت حفظ ساختار در مقابل گرم وسرد شدن متوالی
 

Reversibility Respect to Temperature Flactuations
 

میزان برگشت پذیری گریس به حالت ژلاتینی اولیه خود نسبت به تغییرات درجه حرارت و ذوب و انجماد (ژلاتینی شدن) مکرر است .
برخی از گریس ها بویژه گریس کلسیم (کاپ) با بالا رفتن دمای عملیاتی دستگاه و نزدیک شدن به نقطه ذوب گریس متلاشی و از هم می پاشند و حتی با خنک شدن دستگاه حالت ژلاتینی اولیه خود را بدست نمی آورند و بصورت دو فاز روغن و ذرات معلق صابون در می آیند .
در این شرایط بایستی بی درنگ اقدام به تعویض گریس نمود. اصطلاحاً چنین گریس هایی را برگشت ناپذیر می خوانند و بر عکس گریس هایی که مجدداًحالت ژلاتینی خود را بدست می آورند، برگشت پذیر می نامند .

قابلیت پمپ شدن در سیستم های مرکزی pumpability
 

اگر گریس در دمای پائین خیلی چسبنده وسفت شود، سیستم هایی که بصورت مرکزی گریس را به ماشین آلات پمپ می کنند با مشکل مواجه می شوند .

مقاومت فشار مکانیکی Resistance to Extreme Pressure (E.P.)
 

با افزایش بار،گریس خود را از بین قطعات فلزی کنار کشیده و اجازه می دهد دو قطعه فلزی با هم تماس پیدا کنند . این مسئله توام با جوش خوردگی های موقت وجدا شدن های متوالی باعث فرسایش شدید قطعات می گردد .
لذا از مواد افزودنی خاص برای افزایش مقاومت گریس در برابر فشار استفاده می شود تا با تشکیل لایه های مقاوم جلوی فرسایش را بگیرد . 2- جدول شرایط کارکرد
جدول زیر شرایط گوناگون کار و چگونگی اتنخاب گریس مناسب را نشان می دهد .

شرایط کار گریس مناسب
 

اصطکاک گریس های با نفوذپذیری 1یا 2 در صورت امکان با روغن پایه سینتتیک با گانروی کم.
صدای پائین هنگام چرخیدن گریس های ویژه همراه با ساختار خاص و خلوص بالا.
یاتاقان با محور مایل یا عمودی گریس های چسبنده با درجه نفوذ پذیری 2و3
روانکاری دراز مدت گریس های دارای پایداری ساختمان و اغلب بر اساس روغن پایه سینتتیک و دارای نفوذپذیری 2 و 3 هستند. دمای کارکرد گریس باید بسیار بالاتر از دمای سیستم باشد.
دمای بالا گریسی که کمترین مواد باقیمانده را از خود تولید کند.

دمای پائین	گریس با روغن پایه دارای دامنه باریک هیدروکربنی و نفوذپدیری 1یا 2 در صورت امکان با روغن پایه سینتتیک .
محیط دارای گرد و غبار	گریس سفت نفوذ پذیری 3 .
میعان آب	گریس امولسیون شونده .
پاشش آب	گریس دفع آب .
محیط از بین برنده (خورنده)	گریس با پایداری خوب در برابر محیط و حفاظت خوب در برابر خورندگی .
ارتعاش وتنش ضربه ای	گریس لیتیوم EP دار با نفوذپذیری 2، فاصله روانکاری مجدد زیاد در صورت امکان مواد افزودنی جامد ،همیشه سفت همراه با الیاف کوتاه .
حلقه خارجی یاتاقان می چرخد حلقه داخل ثابت است.	گریس با نفوذ پذیری 3و4 همراه با مقادیر بیشتری از مواد سفت کننده
خلاء	گریس های استاندارد یاتاقان های غلطشی که فشارهای در حد پائین حدود 10mbar را تحمل می کنند .

 

انواع گریس های روانکار

همانطوریکه ذکر شد گرچه گریس ها دارای انواع گوناگون هستند اما انواع اصلی آنها را با ذکر خصوصیات اساسی می توان در جدول زیر طبقه بندی نمود :

  

ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت : sarvandihos