8 چکاپ سالمندي

آشنايي با رايج‌ترين ويزيت‌هاي طبي مورد نياز پس از 45 سالگي
 

بسياري از سالمندان بر اين باورند که مرحله ميانسالي آخرين دوره از دوران زندگي سالم است و با رسيدن به سالمندي، ديگر هيچ راهي براي سالم زندگي کردن وجود ندارد اما اين، باور صحيحي نيست؛ چرا که بسياري از سالمندان با اصلاح شيوه زندگي و پيشگيري از بروز بيماري‌هاي وخيم، ساليان سال، سالم زندگي مي‌کنند و از زندگي لذت مي‌برند. در عين حال، اگرچه در مقابل روند پيري نمي‌توان ايستاد اما مي‌توان سلامت جسمي را به گونه‌اي حفظ کرد که در سالمندي دچار مشکلات شديد نشد.
پزشکان توصيه مي‌کنند در سنين ميانسالي و سالمندي هر چند وقت يک‌بار به پزشک مراجعه کنيد و اجازه بدهيد پزشک شما با توجه به وضعيت بدني‌ و سوابق خانوادگي‌تان سلامت شما را تحت کنترل قرار دهد. در اينجا برخي از مواردي را که بايد پس از 45 سالگي براي تحت نظر گرفتن آنها به پزشک مراجعه کنيد، با هم مرور مي‌کنيم:

ويزيت فوق‌تخصص غدد
 

آيا مي‌دانستيد ابتلا به ديابت يا به کارگيري درمان‌هاي نادرست در مواجهه با آن مي‌تواند سبب بروز بيماري‌هاي قلبي‌‌عروقي و مشکلات کليوي شود؟ با نزديک شدن به سن 45 سالگي، به ويژه اگر دچار اضافه‌ وزن هستيد يا سابقه خانوادگي ابتلا به ديابت داريد، بايد به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنيد و آزمايش قندخون بدهيد. از طرفي نبايد فراموش کنيد که براي انجام اين آزمايش بايد صبح ناشتا باشيد.

ويزيت متخصص قلب‌‌ و عروق
 

تحقيقات پژوهشگران نشان مي‌دهد که با کنترل فشار خون مي‌توانيد خطر ابتلا به سکته مغزي را تا 40 درصد و خطر ابتلا به حمله قلبي را تا 16 درصد کاهش دهيد. از طرفي، فشارخون بالا مي‌تواند از دلايل ابتلا به آلزايمر در سنين سالمندي باشد و به همين دليل است که پزشکان توصيه مي‌کنند از 50 سالگي هر 6 ماه يک‌بار به پزشک مراجعه کنيد. البته اين نکته را هم فراموش نکنيد که دو نفر از هر 10 نفر پس از 50 سالگي به فشارخون مبتلا مي‌شوند و با پيشگيري و حتي تشخيص بيماري در مراحل اوليه مي‌توانيد روند درمان را سريع‌تر کنيد و ريسک عوارض را کاهش دهيد. افزايش ميزان کلسترول بد (LDL) و تري‌گليسيريد مي‌تواند براي سلامت قلب‌ و عروق خطرآفرين باشد. پس از 70 سالگي، به ويژه اگر دچار مشکلات جسمي هستيد هر سال يک‌بار به متخصص قلب و عروق مراجعه کنيد. زيرا با يک آزمايش خون ساده ميزان کلسترول خون شما مشخص مي‌شود و در صورت بالا بودن چربي خون، رژيم غذايي و توصيه‌هاي لازم براي کنترل آن به شما داده مي‌شود. اگر هم نياز به مصرف دارو داشته باشيد، پزشک معالج داروي لازم را به شما تجويز مي‌کند. از طرفي، پس از 70 سالگي گرفتن نوارقلب به ويژه اگر مي‌خواهيد فعاليت بدني سنگين مانند ورزش انجام دهيد يا دچار ناراحتي‌هايي مانند ديابت، فشارخون، کلسترول بالا و اضافه وزن هستيد يا سيگار مي‌کشيد، ضروري است. براي بررسي کامل‌تر فعاليت قلب، گاهي از دستگاه‌هاي اکوکارديوگرافي يا آنژيوگرافي استفاده مي‌‌شود.

ويزيت متخصص گوش‌، حلق وبيني و مراجعه به شنوايي‌سنجي
 

از 50 سالگي به بعد بايد هر دو سال يک‌بار و پس از 65 سالگي هر سال يک‌بار به مراکز شنوايي‌سنجي مراجعه کنيد. پزشک متخصص با گرفتن يک نوار شنوايي ميزان قدرت شنوايي شما را بر حسب امواج متعدد صدا مي‌سنجد و در صورت نياز براي‌تان سمعک تجويز مي‌کند.

ويزيت متخصص داخلي و فوق‌تخصص بيماري‌هاي تنفسي
 

اين آزمايش براي بررسي ميزان سلامت ريه‌ها و اثبات وجود يا نبود سرطان ضروري است. در صورتي که شما فرد سالمي هستيد هر سه سال يک‌بار و در صورتي که ناراحتي تنفسي داريد هر سال بايد به پزشک مراجعه کنيد. اين آزمايش به ويژه براي کساني که بيش از 20 سال است سيگار مي‌کشند ضروري است. در آزمايش سنجش ظرفيت تنفس، شما ‌بايد در يک دستگاه کوچک با فشار زياد بدميد و سپس در صورت لزوم از ريه شما راديوگرافي مي‌شود و در صورت تشخيص هر مشکلي به پزشک متخصص آسم و آلرژي ارجاع داده مي‌شويد.

ويزيت روماتولوژيست
 

يکي از مشکلاتي که اغلب سالمندان از آن رنج مي‌برند درد مفاصل است. شايع‌ترين نوع اين ناراحتي‌ها، تحليل مفاصل است كه با بروز اين مشکل مفاصل دردناك مي‌شود و اجازه حرکت و راه رفتن را از افراد سالمند سلب مي‌کند. در خلال حركت كردن، انتهاي استخوان‌ها به طور طبيعي توسط غضروف‌ها و مايع لغزنده اطراف محافظت مي‌شود که با افزايش سن، استخوان‌ها شكننده و مفاصل بي‌شكل و دردناك شده و حركت مشكل مي‌شود. در حال حاضر رژيم غذايي، غذا يا مكمل‌هاي ويژه‌اي براي پيشگيري، درمان و رهايي از تحليل مفاصل شناخته نشده است. در عين حال، ارتباط شناخته شده‌اي نيز بين تحليل مفاصل و اضافه وزن وجود دارد. كاهش وزن براي افرادي كه اضافه وزن دارند و دچار مشكل مذكور هستند، مساله مهمي ‌است، چرا كه مفاصل براي تحمل وزن بالا تحت فشار و تحريك هستند. نوع ديگر التهاب مفاصل، روماتيسم مفصلي است كه ارتباط نزديكي با رژيم غذايي دارد. در اين بيماري سيستم ايمني به اشتباه به پوشش استخوان‌ها حمله مي‌كند. عملكرد سيستم ايمني به تغذيه كافي بستگي دارد و رژيم ناكافي ممكن است، اين نوع التهاب مفاصل را به همراه داشته باشد. اين احتمال وجود دارد كه در برخي افراد، مواد غذايي مشخصي بتواند سيستم ايمني را به اين حمله تحريك كند. مصرف شير و لبنيات، روماتيسم‌مفصلي را در برخي افراد تشديد مي‌كند. اسيدهاي چرب امگا3، نظيرEPA (اسيد‌ايكوزاپنتانوئيك) كه در ماهي يافت مي‌شود، سبب تخفيف عوارض اين بيماري مي‌شود. البته پوکي استخوان نيز از بيماري‌هاي شايع دوران سالمندي است كه استخوان‌ها به دليل كاهش ميزان املاح، شكننده مي‌شوند. اين بيماري كه تحليل استخوان بزرگسالان نيز ناميده مي‌شود. تاكنون عوامل متعددي مانند كمبود ‌دريافت كلسيم، دريافت بيش از حد يا كم پروتئين، بي‌حركتي، مؤنث بودن، يائسگي، افزايش سن، كمي‌وزن، نژاد، ژنتيك و وجود سابقه خانوادگي اين بيماري، مصرف داروهايي مانند كورتون‌ها و ابتلا به بيماري‌هاي كليوي، كبدي، ديابت، روماتيسم مفصلي و... را به‌عنوان زمينه‌ساز اين بيماري نام برده‌اند. از طرفي، براي پيشگيري از اين بيماري كه ناتواني، كاهش قد و شكستگي‌هاي استخواني را به دنبال دارد، افزايش تحرك و فعاليت و مصرف رژيم حاوي مقادير كافي پروتئين و كلسيم توصيه مي‌شود. با توجه به موارد گفته شده، سالمندان بايد به منظور پيشگيري يا تشخيص زودرس بيماري‌هاي مرتبط با مفاصل سالي يک‌بار به يک روماتولوژيست مراجعه کنند و تحت معاينات دقيق قرار بگيرند.

ويزيت اورولوژيست
 

آنچه که در دوران جنيني تشکيل شده و پس از تولد وجود دارد شامل کليه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجاري ادرار است. علي‌القاعده با افزايش سن تغيير محسوسي در اين دستگاه نمي‌بينيم، به‌جز اينکه بگوييم در آقايان غده پروستات که در مسير خروج مثانه قرار گرفته، به تدريج از سن 40 سالگي به بعد شروع به رشد مي‌کند. اين تغيير سبب مي‌شود که پس از 50 تا 55 سالگي، انسدادي به صورت کامل يا ناکامل در مسير خروج ادرار پيش بيايد و قطر ادرار و فشار آن کم شود. فرد براي دفع ادرار نياز به فشار بيشتري دارد و يا پس از ادرار کردن حس مي‌کند که مقداري از آن باقي مانده است. بنابراين 90 درصد آقايان نياز به يک مداخله پزشکي پيدا مي‌کنند که اين عامل انسدادي را که پروستات است برطرف کنند. اما در خانم‌ها مشکلي که ايجاد مي‌شود به سبب شلي عضلات کف لگن است که به دو علت تغييرات هورموني و بارداري و زايمان ايجاد مي‌شود. شلي عضلات کف لگن سبب مي‌شود مثانه افتادگي پيدا کند و در نتيجه سبب حس عدم تخليه کامل ادرار و تکرر ادرار مي‌شود که ميزان عفونت در خانم‌ها را بالا مي‌برد و درنهايت و به تدريج به دليل اينکه وضعيت زاويه ميان مثانه و مجراي خروجي ادرار از حالت عادي خارج شده موجب بي‌اختياري ادرار به هنگام عطسه و سرفه مي‌شود. اگر اين مشکل درمان نشود دفع ادرار از مجرا را به همراه دارد که البته با روش‌هاي متعدد جراحي مي‌توان اين وضعيت را اصلاح کرد. بنابراين سالمندان بايد حداقل سالي يک‌بار به اورولوژيست مراجعه کنند و از نظر مشکلات کليوي و مجاري ادرار مورد آزمايش قرار بگيرند.

ويزيت چشم‌پزشک
 

پس از 45 سالگي پيشنهاد مي‌شود حتما سالي يک‌بار به چشم‌پزشک مراجعه کنيد. پزشکان با انجام يک تست بينايي نزديک و دور و گرفتن فشار چشم، شما را از ضعف بينايي‌تان آگاه کرده و در صورت لزوم براي شما عينک يا دارو تجويز مي‌کنند. نکته حايز اهميت اين است که در صورت بي‌توجهي به اين موضوع شما ممکن است به مرور زمان دچار ضعف بينايي، کم‌بيني، نابينايي يا مشکلاتي مانند آب مرواريد و گلوکوم (آب سياه) شويد. در عين حال، از ديگر مشکلات شايع دوران سالمندي، مساله خشکي چشم و پيرچشمي است بنابراين سالمندان بايد به صورت منظم و دوره‌اي به چشم‌پزشک مراجعه کنند تا قوام چشم‌شان را بسنجند. البته بايد تاکيد کرد که پيرچشمي فقط شامل نمره عينک نيست بلکه همه اعضاي چشم را درگير مي‌کند و بايد بدانيد که نمي‌توان از بروز بيماري‌ پيرچشمي پيشگيري کرد اما با اقدامات خاص مي‌توان از چشم‌ها و بينايي محافظت کرد.

ويزيت دندانپزشک
 

همه سالمندان بايد بدانند که سلامت دندان‌ها با سلامت قلب در ارتباط است بنابراين لازم است همه افراد سالمند هر 6 ماه يک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنند تا اگر دندان‌هاي طبيعي دارند از سلامت آنها مطمئن شوند و اگر هم دندان‌هاي‌شان مصنوعي است مورد چکاپ قرار گيرند تا وضعيت دندان‌ها در شرايط مطلوبي باشد.
منبع: www.salamat.com