آب خوردن را ساده نگيريد!
نويسنده:دکتر جواد فلاح، متخصص تغذيه ورزشي
اگر چه در فرهنگ عمومي ما هر کار ساده‌اي را به آساني آب خوردن مثال مي‌زنند اما واقعيت آن است که نوشيدن آب و تنظيم آن به خصوص در گروه‌هاي خاص مثل ورزشکاران و در شرايط محيطي ويژه (گرما و سرماي شديد، ارتفاعات) کار حساب‌شده‌اي است که بدون توجه به ظرايف آن امکان‌پذير نيست.
در اخبار مي‌شنويم که موج گرما در برخي کشورهاي اروپايي باعث مرگ صدها نفر شده است اما در درجه حرارتي به مراتب بالاتر از چنين آماري در کشور ما خبري نيست. سوال اين است که آيا واقعا ما در برابر گرما مقاومت بيشتري داريم يا اينکه در ثبت آمار مرگ‌و مير به موضوع کم‌آبي توجه کافي مبذول نمي‌گردد؟ فراموش نکنيد که با شروع فصل تابستان موضوع جايگزيني آب و الکتروليت‌هاي از دست رفته در خلال تعريق از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
مي‌دانيد که آب فراوان‌ترين ترکيب بدن است که نقش‌هاي متابوليکي بي‌شماري را به عهده دارد. کاهش منابع آب بدن به بازده ارگان‌هاي مختلف لطمه وارد مي‌کند. به عنوان مثال، با وجود حدود 40 ليتر آب در بدن يک فرد 70 کيلوگرمي از دست دادن کمتر از يک ليتر آب بدن مي‌تواند عملکرد فعاليت فيزيکي و ورزشي او را با افت قابل‌توجهي مواجه کند. از دست دادن مقادير بيشتر آب مي‌تواند به اختلالات جدي‌تر فيزيولوژي و درنهايت اغما و مرگ بينجامد.
تحمل بدن در مواجهه با تغيير درجه حرارت داراي دامنه بسيار محدودي (5/37 تا 8/39 درجه سانتي‌گراد) است و بدن بايد با مکانيزم‌هايي جلوي افزايش درجه حرارت بدن را بگيرد و تعريق يکي از اين مکانيزم‌هاست. عرق، علاوه بر آب، حاوي مقداري سديم، کلر و پتاسيم است و به اين علت بايد علاوه بر جايگزيني آب، املاح از دست رفته نيز جايگزين شوند. ميزان تعريق و محتويات عرق افراد در مواجهه با يک افزايش درجه حرارت يکسان، متفاوت است. به عبارت ديگر، عده‌اي بيش از ديگران عرق مي‌کنند و عرق نمکي‌تري دارند. پس اين افراد بايد در روزهاي تابستان برنامه حساب‌شده‌تري براي جايگزيني مايعات از دست رفته بدن‌شان داشته باشند.
نکته قابل توجه ديگر اهميت جبران مايعات در گروه‌هاي خاص نظير ورزشکاران است. در اين گروه بايد به خاطر داشت که ممکن است احساس تشنگي نتواند کارآيي کافي براي تنظيم نوشيدن مايعات داشته باشد. معمولا اين حس زماني فعال مي‌شود که شخص بين 1 تا 5/1 درصد وزن بدن‌اش مايع از دست داده باشد. توصيه به اين اشخاص نوشيدن آب با توجه به ميزان آب از دست رفته است. البته گاه افراد با محدوديت‌هاي خاصي در نوشيدن آب مواجه‌اند و مجبورند سرعت نوشيدن آب را با توجه به آن محدوديت‌ها تنظيم کنند. به عنوان مثال يک بازيکن فوتبال نمي‌تواند در زمان بازي زمين را براي رفتن به دست‌شويي ترک کند پس بايد با سرعتي آب بنوشد که مکانيسم‌هاي توليد ادرار بيش از حد فعال نشوند اما معمولا مصرف ميزان 500 تا 700 سي‌سي آب در ساعت، سرعت قابل قبولي در جبران مايعات به حساب مي‌آيد. به ياد داشته باشيم که اين ميزان آب بايد به صورت تدريجي ميل شود.
منبع: www.salamat.com
در اخبار مي‌شنويم که موج گرما در برخي کشورهاي اروپايي باعث مرگ صدها نفر شده است اما در درجه حرارتي به مراتب بالاتر از چنين آماري در کشور ما خبري نيست. سوال اين است که آيا واقعا ما در برابر گرما مقاومت بيشتري داريم يا اينکه در ثبت آمار مرگ‌و مير به موضوع کم‌آبي توجه کافي مبذول نمي‌گردد؟ فراموش نکنيد که با شروع فصل تابستان موضوع جايگزيني آب و الکتروليت‌هاي از دست رفته در خلال تعريق از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
مي‌دانيد که آب فراوان‌ترين ترکيب بدن است که نقش‌هاي متابوليکي بي‌شماري را به عهده دارد. کاهش منابع آب بدن به بازده ارگان‌هاي مختلف لطمه وارد مي‌کند. به عنوان مثال، با وجود حدود 40 ليتر آب در بدن يک فرد 70 کيلوگرمي از دست دادن کمتر از يک ليتر آب بدن مي‌تواند عملکرد فعاليت فيزيکي و ورزشي او را با افت قابل‌توجهي مواجه کند. از دست دادن مقادير بيشتر آب مي‌تواند به اختلالات جدي‌تر فيزيولوژي و درنهايت اغما و مرگ بينجامد.
تحمل بدن در مواجهه با تغيير درجه حرارت داراي دامنه بسيار محدودي (5/37 تا 8/39 درجه سانتي‌گراد) است و بدن بايد با مکانيزم‌هايي جلوي افزايش درجه حرارت بدن را بگيرد و تعريق يکي از اين مکانيزم‌هاست. عرق، علاوه بر آب، حاوي مقداري سديم، کلر و پتاسيم است و به اين علت بايد علاوه بر جايگزيني آب، املاح از دست رفته نيز جايگزين شوند. ميزان تعريق و محتويات عرق افراد در مواجهه با يک افزايش درجه حرارت يکسان، متفاوت است. به عبارت ديگر، عده‌اي بيش از ديگران عرق مي‌کنند و عرق نمکي‌تري دارند. پس اين افراد بايد در روزهاي تابستان برنامه حساب‌شده‌تري براي جايگزيني مايعات از دست رفته بدن‌شان داشته باشند.
نکته قابل توجه ديگر اهميت جبران مايعات در گروه‌هاي خاص نظير ورزشکاران است. در اين گروه بايد به خاطر داشت که ممکن است احساس تشنگي نتواند کارآيي کافي براي تنظيم نوشيدن مايعات داشته باشد. معمولا اين حس زماني فعال مي‌شود که شخص بين 1 تا 5/1 درصد وزن بدن‌اش مايع از دست داده باشد. توصيه به اين اشخاص نوشيدن آب با توجه به ميزان آب از دست رفته است. البته گاه افراد با محدوديت‌هاي خاصي در نوشيدن آب مواجه‌اند و مجبورند سرعت نوشيدن آب را با توجه به آن محدوديت‌ها تنظيم کنند. به عنوان مثال يک بازيکن فوتبال نمي‌تواند در زمان بازي زمين را براي رفتن به دست‌شويي ترک کند پس بايد با سرعتي آب بنوشد که مکانيسم‌هاي توليد ادرار بيش از حد فعال نشوند اما معمولا مصرف ميزان 500 تا 700 سي‌سي آب در ساعت، سرعت قابل قبولي در جبران مايعات به حساب مي‌آيد. به ياد داشته باشيم که اين ميزان آب بايد به صورت تدريجي ميل شود.
منبع: www.salamat.com
