دكتر محمدحسين صالحي سورمقي از خواص يک سبزي پرطرفدا مي‌گويد
كاهو يكي از پرمصرف‌ترين سبزي‌ها در ميان ايراني‌هاست؛ آن هم به شكل سالاد كاهو كه از بقيه سالادها متداول‌تر است. در سال گذشته در سراسر دنيا 5/23 ميليون تن كاهو برداشت شده كه 51 درصدش مربوط به چين، 25 درصدش مربوط به آمريكا، 5 درصدش مربوط به اسپانيا و باقي مربوط به ساير كشورها بوده است.
در مورد اين سبزي و خواصش با دكتر محمد حسين صالحي سورمقي، متخصص فارماكوگنوزي و استاد دانشكده داروسازي دانشگاه علوم پزشکي تهران گفت‌وگويي كرده‌ايم كه مي‌خوانيد.
آقاي دكتر! از خواص کاهو برايمان بگوييد؟
كاهو مثل تمام سبزيجات، مقاديري املاح و ويتامين دارد كه از مهم‌ترين آنها مي‌توان به پيش‌ساز ويتامينA يعني بتاكاروتن و اسيد فوليك اشاره كرد. همچنين كاهو حاوي مقداري ويتامينC، K، آهن، منيزيم و كلسيم است. مهم‌ترين خاصيتي كه به كاهو نسبت داده مي‌شود، خواب‌آور بودن آن است. در يونان قديم، مردم از كاهو به عنوان داروي خواب‌آور استفاده مي‌كردند. امروزه از نظر علمي اين موضوع به اثبات رسيده است. اين سبزي تركيباتي دارد كه باعث مي‌شود راحت‌تر بخوابيم و به همين دليل مصرف آن در آخرين وعده غذايي توصيه مي‌شود. حتي در برخي نقاط دنيا شيرابه كاهو را مي‌گيرند و غليظ مي‌كنند و اين شيرابه تلخ و قهوه‌اي را با نام ترياك كاهو مي‌فروشند. در مصر قديم، مردم معتقد بودند كه كاهو براي تقويت قواي جنسي هم مفيد است. اين سبزي آب زيادي دارد و يكي از سبزيجات كم‌كالري به حساب مي‌آيد.
كاهوهاي مختلفي در بازار هست؛ كاهوي پيچ، چيني، رسمي و... اينها تفاوتي با هم دارند؟
كاهوها 6 نوع مختلف‌اند كه هر يك به گونه‌اي مجددا تقسيم‌بندي مي‌شوند. خواص و مواد اين كاهوها نزديك به هم است و تفاوت چنداني با هم ندارند.
بيشتر ما علاقه زيادي به مغز كاهو داريم؛ در صورتي كه هميشه شنيده‌ايم برگهاي سبزتر مقوي‌ترند. چرا؟
برگ‌هايي كه سبز تيره هستند، هميشه باارزش‌ترند؛ زيرا عمر بيشتري دارند و در نتيجه مواد مغذي بيشتري در خود ذخيره مي‌کنند. در عوض، برگهاي روشن‌تر، جوان‌ترند و مواد مغذي‌‌شان كمتر است.
ساقه كاهو هم ارزش غذايي دارد؟
بله، ساق كاهو منبع فيبر است. برگهاي کاهو 96درصد آب و حدود يك درصد فيبر دارند در حالي كه ساقه كاهو، آب كمتر، فيبر و املاح بيشتري دارد. بنابراين، خوردن آن براي رفع يبوست و كاهش كلسترول خون توصيه مي‌شود.
كاهو نفاخ هم هست؟
بله؛ تمام سبزيجات خام، نفخ ايجاد مي‌كنند و البته پختن كاهو سبب كاهش اين عارضه‌اش مي‌شود. مصرف كاهو با مواد ضدنفخي نظير زيره، رازيانه و گشنيز هم مي‌تواند سبب كاهش نفخ اين سبزي شود.
پختن كاهو، ارزش غذايي آن را كم نمي‌كند؟
پختن سبب مي‌شود مقدار زيادي از اسيد فوليك کاهو از بين برود. اين ويتامين ارزشمند به حرارت حساس است و جوشاندن 4، 5 دقيقه‌اي كاهو سبب مي‌شود نيمي از آن از بين برود.
خوردن كاهو با سكنجبين چطور؟ روي نفاخي كاهو تاثير دارد؟
سكنجبين بر طبيعت سرد كاهو تاثير مي‌گذارد. سكنجبين به دليل گرم بودن، طبيعت سرد كاهو را خنثي مي‌كند. مصرف اين 2 با هم عادت بسيار خوبي است. از سوي ديگر، چون كاهو كم‌كالري است و سكنجبين كالري بالايي دارد، مصرف اين 2 با هم انرژي خوبي به مصرف‌كننده‌اش مي‌رساند.
زياد خوردن كاهو هم مي‌تواند مضر باشد؟
به هر حال، خوردن هر چيزي حد و اندازه‌اي دارد. زياده‌روي در خوردن هيچ خوراكي مفيدي توصيه نمي‌شود.
آيا كاهو خوردن منع مصرف هم دارد؟
در حد و اندازه‌هاي خوراكي، نه! اما اگر شخصي آخر شب خسته باشد و مقدار زيادي كاهو بخورد و بخواهد رانندگي هم بكند، احتمال خطر بالا مي‌رود.
روي برخي كاهوها لك‌هايي ديده مي‌شود كه اصطلاحا به آن زنگ‌زدگي مي‌گويند. اين لک‌ها را كه بيشتر روي آوند كاهو ديده مي‌شوند، بايد دور ريخت؟
گاهي انگل‌هايي به سبزيجات حمله مي‌كنند و سبب بروز بيماري‌هاي گياهي مي‌شوند. برخي از اين انگل‌ها براي ما انسان‌ها بي‌ضررند اما برخي مي‌توانند مشكل‌ساز شوند. بهتر است لك‌ها يا هر تغيير وضعيتي كه در سبزيجات ديده مي‌شود را جدا كرد و دور انداخت و مابقي قسمت‌ها را خورد.
كاهوي تلخ را هم مي‌توان مصرف كرد؟
يكي از تفاوت‌هاي بين كاهوها تلخ بودن بعضي‌هاست. ماده‌اي در كاهو وجود دارد كه وقتي درصد آن بالا مي‌رود، سبب تلخ شدن كاهو مي‌شود و وقتي درصد آن پايين‌تر باشد، تلخي كاهو مشخص نمي‌شود. اين ماده در تمامي كاهوها وجود دارد و مضر نيست. اتفاقا همين ماده تلخ تا حدي براي تقويت معده نيز خوب است و سبب ترشح آنزيم بيشتر و هضم بهتر غذا مي‌شود. پس يادتان باشد كه كاهوهاي تلخ خاصيت هضم‌كنندگي و تقويت كنندگي بيشتري براي عملكرد معده دارند.
بهترين روش شست‌وشوي كاهو چگونه است؟
كاهو اصولا برگهاي صافي دارد؛ اما نه خيلي صاف. شست‌وشوي سبزيجات برگ‌صاف، از آنجا كه به راحتي گل‌و‌لاي از روي آنها پاك مي‌شود، مشكل نيست. اما شست‌وشوي سبزيجات پيچ‌دار و ناصاف، بايد دقيق انجام شود. ابتدا بايد قسمت‌هاي آسيب‌ديده كاهو را دور بريزيم و برگ‌ها را جدا كنيم. بعد بايد برگهاي جداشده كاهو را در آب كمي بخيسانيم تا گل‌و‌لاي آنها خارج شود. بعد از شستن گل و لاي، در مرحله بعد، مواد ضدعفوني‌كننده را در آب مي‌ريزيم و كاهو را در آن مي‌شوييم.
منبع:www.salamat.com
