زعفران، گياهي با ارزش غذايي، دارويي، آرايشي و بهداشتي

زعفران گياهي است که با نام علمي Crocus Sativus از خانواده زنبق (Iridaceae).
خواص درماني: برحسب آزمايش هايي که در اروپا انجام شده است،زعفران خاصيت کاهش چربي و کلسترول خون و افزايش نفوذ اکسيژن درپلاسما را در موش آزمايشگاهي از خود نشان داده است. در طب عوام نقاط مختلف جهان، زعفران به عنوان آرام بخش، ضد اسپاسم، اشتها آور و مقوي معده استفاده مي شود. در کشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش، درمان درد معده و شکم و آسم مصرف مي شود.
نگهداري: زعفران بايد دور از نور و رطوبت باشد، بهتر است نگهداري، زعفران در ظرف شيشه اي يا فلزي دربسته باشد و در حرارت معتدل نگهداري شود، با توجه به اينکه اسانس (مواد معطر) زعفران قابل تبخير شدن است، در صورت نگهداري نامناسب، به مرور زمان اسانس آن تبخير شده و از اثرات دارويي و طعم و مزه و زعفران کاسته مي شود و مرغوبيت آن از دست مي رود. چون مواد معطر گياهي يعني اسانس در حالت پودر شده، بسيار سريع تر از پودر نشده آن تبخير مي شود، بهتر است زعفران را تا موقع مصرف پودر نکنيم و يا در صورت پودر کردن آن را در ظرف بسته نگهداري نماييم.
تقلبات: مهم ترين تقلبي که به عنوان زعفران صورت مي گيرد گل رنگ مي باشد که شباهتي به زعفران دارد و مي تواند ايجاد رنگ زرد کند. زعفران به ويژه به صورت پودر، با تقلبات بيشتري مي تواند همراه باشد.
سميت: با آزمايشاتي که به عمل آمده مصرف حداکثر 1/5 گرم در روز براي يک فرد بالغ بلامانع است، ولي بايد سعي کرد که براي جلوگيري از عوارض و مشکلات بعدي، کمتر از اين مقدار مصرف شود و از زياده روي در مصرف آن خودداري شود.
تحقيقات جديد: يکي از مواد موجود در زعفران که مقادير زياد آن باعث سميت مي شود، ماده اي به نام Safranal است که جزو مواد اصلي زعفران است. با تحقيقات جديدي که اينجانب و همکاران در دانشکده داروسازي تهران روي زعفران انجام داده ايم، مي توان گفت که سميت زعفران ايراني در مقادير زياد، کمتر از انواع غير ايراني است که اين موضوع هنوز براي مجامع علمي و استفاده کنندگان در جهان گزارش نشده و تازگي دارد.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100