حتماً شما هم با بچه هاي لوس برخورد داشته ايد. بچه هايي که مدام بهانه مي گيرند، از هيچ چيز راضي نيستند، مدام اخم مي کنند و سرکوچک ترين چيزي جيغ و داد راه مي اندازند. آنها خود محور يکدنده اند و اگر همه چيز باب ميل شان نباشد، پدر و مادر را به ستوه مي آورند. اين بچه ها حاضر به همکاري با ديگر کودکان نيستند و نمي توانند با آنها سازگاري پيدا کنند و جالب اينجاست که پدر و مادرشان- انگار که از سرو صدا و بهانه گيري هاي آنها بترسند- هميشه مطابق ميل آنها رفتار مي کنند و هرچه مي خواهند، براي شان فراهم مي کنند و همين مساله اوضاع را بدتر مي کند. ولي، چه مي شود که کودکي لوس شده و کودکي ديگر درست رفتار مي کند و همه از او راضي اند؟ هيچ کودکي لوس متولد نمي شود و اين پدر و مادرها هستند که با رفتارشان آنها را لوس مي کنند. در واقع، اگر بخواهيم کودک لوسي را اصلاح کنيم، نخست بايد پدر و مادر وي رفتارشان را تغيير دهند.
به گفته کارشناسان وقتي شما با رفتارتان کودکي را لوس مي کنيد، بذر نارضايتي از محيط و ديگران را در دل او مي کاريد. چون او نسبت به همه حالتي طلبکارانه پيدا مي کند و همين باعث مي شود که به داشته هايش قانع نباشد و مدام چيزهايي بيشتر بخواهد. او در روابطش با ديگر کودکان هميشه حق به جانب است و همين رفتار او را از جمع کودکان دور مي کند. واقعيت ديگر اين است که يک کودک لوس به يک بزرگسال لوس تبديل مي شود و چنين کسي در جامعه و در روابطش با ديگران به مشکل برخواهد خورد.
نکته اين است که بسياري از والدين نمي دانند که با رفتارشان کودک شان را لوس مي کنند و فکر مي کنند که در قبال او بهترين رفتار را دارند. ولي، چطور مي توانيم بفهميم که داريم فرزندمان را لوس مي کنيم. در اينجا چند الگوي رفتاري نادرست را که سبب لوسي شدن فرزندان مي شودف مي خوانيد:
فرزندتان را مهم تر از هرچيزي مي دانيد
اينکه شما تامين خواسته هاي فرزندتان را بر همه چيز مقدم بداريد، به او مي فهماند که از همه مهم تر است و دنيا حول محور او گردش مي کند. اين باعث مي شود که او نتواند به خواست ها و نيازهاي ديگران توجهي کند. کودکان بايد مفهوم دريافت خدمت يا محبت در برابر انجام کاري براي ديگران را درک کنند. وقتي مدام ديگران به آنها خدمت مي کنند و آنها براي کسي کاري انجام ندهند، کمبود شخصيتي خواهند يافت.
به رفتارهاي خوب کودک تان بي توجه هستيد
بسياري از پدرها و مادرها از رفتارهاي خوب و درست فرزندان شان تمجيد نکرده و تنها رفتارهاي زشت را نکوهش مي کنند. ولي، اگر اين رويه را در پيش گيريد، کودک تان در نخواهد يافت که کدام رفتارش مثبت و قابل ستايش بوده است و نمي تواند آن رفتارها را تقويت کند.
به رفتارهاي منفي به گونه تصادفي پاداش مي دهيد
به گفته کارشناسان بسياري از والدين اشتباه مي کنند و نه تنها رفتار درست را ستايش نمي کنند بلکه به رفتار منفي پاداش مي دهند. بسيار ساده است اگر شما تنها وقتي او گريه و جيغ و فرياد مي کند و بهانه مي گيرد به او توجه کنيد، کودک تان درخواهد يافت که اين رفتارها ابزار بسيار خوبي براي جلب توجه است و مرتب اين کار را تکرار مي کند.
رفتارهاي او را راهنمايي نمي کنيد
اگر شما خطوط راهنمايي رفتارهاي او را مشخص نکرده و کار زشت را از کار درست برايش متمايز نکنيد، او نخواهد توانست درست رفتار کند و بي ادب و ناسپاس بار خواهد آمد. يادتان باشد کودک شما به خودي خود خوب را از بد تشخيص نمي دهد و اين وظيفه شماست که اين رفتارها را براي او مشخص کنيد.
قوانين درستي براي رفتارش وضع نکرده و آنها را اجرا نمي کنيد
بعضي از پدر و مادرها براي رفتار فرزندان شان قانون وضع نمي کنند و حد و مرزي براي او نمي شناسند؛ ولي عده اي ديگر اين قوانين را وضع مي کنند؛ اما اجرايشان نمي کنند اين زماني رخ مي دهد که شما به او دستور مي دهيد: «اين کار را نکن!» ولي براي اينکه مانع از انجام دادن آن شويد، کاري نمي کنيد و کودک تان آن کار را انجام مي دهد. اگر کودک شما بفهمد که قوانين وضع شده آنقدرها هم جدي نيست و مي تواند از آنها تخطي کند، ديگر به راحتي نمي توانيد او را به رعايت قوانين مجبور کنيد. براي مثال، اگر يک روز به او اجازه دهيد که مسواک نزده بخوابد و شب ديگر او را مجبور به مسواک زدن کنيد، او درخواهد يافت که قانون مسواک پيش از خواب آنقدرها هم جدي نيست.
بحث هايي به راه مي اندازيد که در آنها شکست مي خوريد
شما مي توانيد در برابر خواست کودک تان که پيش از ناهار شيريني مي خواهد، مقاومت کنيد و به او شيريني ندهيد؛ ولي، نمي توانيد او را مجبور کنيد که کلم بروکلي بخورد. او يا دهانش را باز نمي کند يا آن را تف مي کند و ضرر اين اتفاق بيش از يک کلم بروکلي حيف شده است. او با اين رويداد مي فهمد که مي تواند رو در روي شما بايستد و از انجام کارهايي که مي گوييد، سرباز زند.
او را مسؤول رفتارهايش نمي دانيد
اگر فرزندتان را مسؤول رفتارهاي اشتباهش ندانسته و او را مقصر ندانيد، او اينطور برداشت مي کند که هيچ وقت اشتباه نمي کند و کار خطايي انجام نمي دهد. به اين ترتيب، او مي فهمد که مي تواند از زير بار مسؤوليت نادرستش شانه خالي کند. با اين کار او ديگران را مقصر قلمداد مي کند.
به دلايل نادرست به او هديه مي دهيد
کارشناسان معتقدند آن چيزي که براي فرزندتان هديه مي خريد به اندازه علت خريد اين هديه اهميت ندارد. بسيار مهم است که براي علتي صحيح به فرزندتان هديه دهيد. براي مثال، اگر براي فرزندتان به اين علت که از دوچرخه قبلي اش خسته شده دوچرخه بدهيد، کار اشتباهي انجام داده ايد. بدتر از اين گونه هديه خريدن، وقتي است که به خاطر رهايي از احساس گناه برايش هديه مي خريد. براي مثال، اگر او به شما گفت: «تو بدترين مادر روي زمين هستي ...» زماني مناسب براي خريد کادو نيست. اگر اجازه دهيد بازيچه خواست و حرف کودکتان شويد، به او محبتي نکرده ايد. او به خواسته اش مي رسد؛ ولي، مي فهمد که چون با حرفش شما را با اين کار تهييج کرده، به خواسته اش رسيده است.
در مقابل بدخلقي هايش تسليم مي شويد
اين بدترين کاري است که مي توانيد انجام دهيد. اگر وقتي او بهانه مي گيرد و براي چيزي جيغ و داد راه مي اندازد، او را به خواسته اش برسانيد؛ به بدترين وجه به رفتار بدش پاداش داده ايد کودک به طور آگاهانه و با هوشياري اين را مي فهمد و در بقيه اوقات هم از همين حربه استفاده خواهد کرد، چون مي بيند شما در برابرش تسليم مي شويد.
خودتان مانند يک بچه لوس رفتار مي کنيد
بدانيد که رفتار شما با ديگران الگوي رفتار کودک تان با بقيه است، پس اگر مدام جلوي فرزندتان از ديگران عيب جويي کنيد، ايراد يا بهانه بگيريد؛ انتظار نداشته باشيد که فرزندتان اين کارها را نکند. يکي از بزرگترين مشکلات کودکان لوس اين است که آنها همه چيز را راحت به دست آورده اند و براي داشتن چيزي انتظار و زحمت نکشيده اند. آنها از روش هاي نادرست به خواسته شان مي رسند و اگر اين رفتار ادامه پيدا کند، در بزرگسالي در رابطه شان با افراد دچار مشکل مي شوند. شايد سال ها طول بکشد تا اين الگوهاي نادرست رفتاري اصلاح شود. در شماره آينده نشريه، به نکاتي پيرامون جلوگيري از لوس شدن کودکان خواهيم پرداخت.
منبع:دنياي سلامت شمار 48
