۲۰ نکته طلایی برای مطالعه بهتر

با کمک این مطلب می توانید هر نوع مطالعه ای اعم از درسی، غیردرسی و... را بهینه و هدفمند انجام دهید. رشد، در زندگی به عاملی به نام آموختن مرتبط است و بهترین زمینه یادگیری هم بدون شک مطالعه است.

متاسفانه خیلی از خانم ها به خصوص خانم های خانه دار به دلیل درگیر شدن با زندگی روزمره از مطالعه فاصله گرفته اند و هر از چند گاهی هم که به سراغ مطالعه می آیند به دلیل آن که بازه زمانی زیادی از آخرین فعالیت جدی ذهنی شان گذشته، آمادگی لازم را برای درک مطالب ندارند.

بسیاری از آقایان هم به علت درگیری زیاد و خستگی جسمی و روحی ناشی از زندگی بازدهی خوبی در مطالعه ندارند برای همین بعد از مدتی دیگر سراغی از مطالعه نمی گیرند مگر خواندن اخبار روزنامه ها.

دانش آموزان و دانشجویان هم با مشابه چنین مشکلی مواجهند و در بعضی موارد تصور می کنند مطالعه زیاد و چندین و چندباره یک مبحث درسی، یعنی تضمین یادگیری بهتر و کسب نمره بالاتر. غافل از این که یادگیری با رعایت شیوه های صحیح مطالعه رابطه مستقیمی دارد.

یک مطالعه موثر، (درسی و غیردرسی) یعنی یادگیری مباحث و درک آن ها در کمترین زمان، در کنار باقی ماندن مطلب در حافظه.
 

توجه به ویژگی‌های فردی و درسی خودتان، مانند ساعات خواب و بیداری، غذا، استراحت، نقاط ضعف و قوت درسی و … کمک شایانی در شناخت شما از خود از نظر استعداد، توانایی‌ها و پشتکار و … می‌نماید. این مساله به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی آینده خودتان را بر پایه این شناخت استوار کرده و آن را واقع‌بینانه‌تر طرح‌ریزی کرده و اجرا کنید.

یک برنامه‌ریزی موفق و درست درسی، آن برنامه‌ریزی است که انعطاف پذیری و پویایی بالایی داشته باشد؛ به این ترتیب که اگر شما نتوانستید درسی را در زمان مشخص شده بخوانید یا مشکلی برایتان پیش آمد که چند روز از برنامه‌ریزی عقب افتادید، به راحتی بتوانید این مشکل را جبران کنید؛

مثلاً اگر به علت بروز یک مشکل، شما نتوانستید چهار ساعت را از یک روز برنامه‌ریزی شده خود درس بخوانید، و این چهار ساعت، شامل یک ساعت و نیم مطالعه عربی و دو ساعت شیمی می‌شد، شما باید در برنامه‌ریزی خود تمهیداتی داشته باشید که هم دروس سخت و هم آسان را در کنار یکدیگر آورده و ساعت استراحت را نیز برای خودتان در نظر بگیرید؛

مثلاً برای اینکه این مشکل را جبران کنید، نگاهی به برنامه آن روز یا روزهای دیگر همان هفته انداخته و به جای یک یا دو درسی که مباحث بیشتری از آن را خوانده‌اید یا آمادگی بیشتری در آن دارید، این دو درس یا یکی از آنها را لحاظ کنید.

۱- سعی کنید برای شروع، کتاب یامجله ای را که می خواهید بخوانید؛ ورق بزنید، عنوان فصل ها، تیتر مطالب، عناوین میانی مطلب (میان تیترها) و... را به همراه تصاویر و عکس نوشت ها مرور کنید تا بدانید چه چشم اندازی در این مطلب پیش رو دارید واهداف آموزشی و رفتاری مطلب چه خواهد بود؟

۲- وسایل لازم برای یادداشت برداری را کنار دستتان بگذارید، یادداشت برداری، علامت زدن، خلاصه نویسی و... به شما کمک می کند هم منبع مفیدی برای مرور مطلب داشته باشد هم ذهنتان حین مطالعه فعال بماند.

۳- حاشیه نویسی را فراموش نکنید تاموضع تان نسبت به مطلب برای همیشه باقی بماند و قابل رجوع باشد.

۴- کلمات کلیدی مطلب راهمان جا روی کتاب یا روی کاغذ دیگری بنویسید تا مطلب در ذهن شما طبقه بندی شود.

۵- زمان و مکان مناسبی را برای مطالعه انتخاب کنید تا مطالعه شما به راحتی دچار خلل و سکته نشود.

۶- حتما برای مطالعه برنامه ریزی داشته باشید تا قبل و بعد آن مشخص باشد و حتی اطرافیانتان هم از آن باخبر باشند.

۷- رختخواب جای مناسبی برای مطالعه نیست، مطالعه هم کاربرد قرص خواب آور را ندارد مطالعه لحظاتی قبل از خواب ماندگار نیست.

۸- قبل و بعد از صرف غذاهای پرچرب مطالعه نکنید.

۹- یک موضوع را بیش از یک ساعت نخوانید، سعی کنید بین فواصل مطالعه استراحت کنید و به ذهنتان امکان بایگانی داده ها را بدهید.

۱۰- دو مبحث مشابه درسی وغیردرسی را پشت سرهم نخوانید.

۱۱- خود رامعلمی فرض کنید که می خواهد همان مبحث را به دانش آموزی یاد بدهد؛ آن چه می خوانید را برای خودتان تشریح کنید.

۱۲- اولین و بهترین کار برای تمرکز داشتن این است که هیچ کار نکنید؛ اگر بخواهید مدام به خودتان بگویید تمرکز داشته باش روی گفتن این جمله تمرکز کرده اید تا یاد گرفتن مطلب .

۱۳- مطالعه از باب مفاعله است، اقدامی است دو طرفه، پس فعال باشید و نقش نویسنده را حس کنید.

۱۴- از خودتان سوال بپرسید و پاسخ بدهید.

۱۵- سبک خود را در مطالعه با تمام ابعادش کشف کنید. این که در شلوغی می توانید درس بخوانید، در سکوت، در هوای آزاد، نشسته یا...

۱۶- اطراف محل مطالعه را خلوت کنید تا تمرکزتان به هم نریزد.

۱۷- اگر پیش روی شما افقی از دور دست وجود داشته باشد بهتر است؛ چون برای یادگیری بهتر لازم است هر ازچندگاهی چشم ها را از کتاب بردارید و به نقطه ای نامعلوم نگاه کنید.

۱۸- سعی کنید درمکان مطالعه هوای آزاد جریان داشته باشد تا هوس چرت زدن و کسل شدن را نکنید.

۱۹- مطالعه جمعی لذت بیشتری دارد، به خصوص اگر راجع به موضوعات با دیگران بحث کنید.

۲۰- برای آن که موضوع در حافظه شما ماندگار شود هر از چند گاهی به خلاصه، حاشیه هاو... برای مرور بیشتر رجوع کنید. برای این کار لازم است کتاب مخصوص به خود را داشته باشید، استفاده از کتاب های دیگران که پر است از انواع علایم، حاشیه ها و خط کشی ها روند مطالعه و مرور مجدد شما را مختل می کند.

در پایان فراموش نکنید کتاب بهترین هدیه است و قبل از مطالعه خواندن دعای پیش از مطالعه بهترین کار- موفق باشید.

برای داشتن مطالعه ای فعال وپویانوشتن نکات مهم درحین خواندن ضروری است تابرای مرورمطالب،دوباره کتاب رانخوانده ودر زمانی کوتاه ازروی یادداشتهای خودمطالب رامرور کرد . یادداشت برداری ، بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت .

چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یک علت مهم فراموشی است.

فرض کنید که فردی، مطلبی را به طور دقیق مطالعه کرده است.

سوال: آیا کار تمام شده است؟  قطعاً خیر!

- چرا؟

- به این دلیل که جایگاه درک مطلب بعد از خواندن دقیق، بستری متزلزل و غیرقابل اعتماد است.

این جایگاه در بهترین شرایط، تنها قابلیت نگهداری مطالب خوانده شده، حفظ شده و درک شده را تا 2 روز دارد و پس از آن با یک افت سریع و تصاعدی، حذف مطالب آغاز می‌شود.
این جایگاه «حافظه کوتاه مدت» نام دارد؛ حافظه‌ای مهم، اما موقت که در مطالعه باید به عنوان یک واسطه به آن نگریسته شود. واسطه‌ای که وظیفه انتقال داده‌های ورودی از طریق مطالعه را به حافظه بلندمدت، به عهده دارد.

 

مکمل مطالعه دقیق هنر انتقال دادن مطالب خوانده شده به حافظه بلندمدت است. اساسی‌ترین راه در این زمینه نیز مرور است. 

درست است که با خواندن دقیق و یادگیری اصولی و درک عمیق، 90 درصد از راه مطالعه را می‌پیماییم؛ اما باید حواسمان باشد اگر 10 درصد باقی مانده مسیر تا مقصد نهایی را ادامه ندهیم، عملاً به هدف نرسیده‌ایم و کل تلاش انجام شده، بیهوده و ابتر می‌شود. به بیان ساده، بیشتر آنچه را که در زمان مطالعه به دست آورده‌ایم، به راحتی بر باد می‌رود.