مَحرم کيست؟

مسائل باطنيه ولايت فقط با مَحرم شدن با اهل بيت عليهم السلام ادراک مي شود. شخصي ممکن است از علوم ظاهريه در حد بالايي بهره مند شود؛ ولي هنوز هم محرم اسرار اهل بيت عليهم السلام نيست: «حديث عشق در دفتر نباشد».
کساني که خداوند آنان را به هدايت خاصه مي رساند، به مقام محرميت مي رسند. و اين محرميت، مراتب دارد. شيخ مفيد مي نويسد: شاگردان قابل توجه حضرت صادق عليه السلام چهار هزار نفر بوده اند. در ميان اين ها عده معدودي با امام عليه السلام هم راز و هم سرّ بوده اند و بقيه هر کدام به تناسب مرتبه خويش بهره مي برده اند. امام عليه السلام با همه آن ها به يک نحو و يکسان سخن نمي فرموده اند.
به طور کلي اصحاب و شاگردان ائمه عليهم السلام بعضي نسبت به مسائل باطنيه ولايت، مَحرم بوده و بسياري نيز نامحرم بوده اند. يکي از اولياء خدا که خدمتش رسيده ام و از کساني که قطعاً بارها خدمت امام زمان عجل الله تعالي فرجه مشرف شده است مي فرمود:«اصحاب حضرت سيدالشهداء عليه السلام همه انتخاب شده بودند».
يعني آهن رباي ولايت، آن کساني را که جوهره پاک داشته باشند و عائق و مانع هم نداشته باشند، به سوي خود جذب مي کند.
حبيب بن مظاهر از سيد الشهداء عليه السلام سوال مي کند: شما قبل از اين که به لباس بشريت بياييد، کجا بوديد؟!
فرمودند:ما اشباح نور بوديم در اطراف عرش خدا؛ ما تسبيح گفتيم، سپس ملائکه ياد گرفتند؛ ما تهليل گفتيم؛ ملائکه ياد گرفتند.
هميشه سوال ميزان معرفت افراد را نشان مي دهد. در زيارت جامعه مي خوانيم:«خلقکم الله انوارا، فجعلکم بعرشه محدقين*خداوند شما(اهل بيت)را انواري آفريد، پس شما را چنان قرار داد که پيوسته گرداگرد عرش او دور بزنيد و احاطه کنيد». اين ها حقايق بسيار غامض و لطيف و عميقي است!
اسباب مَحرميت چيست؟! سبب عمده محرميت، عمل به وظيفه است. هرچه بيشتر عمل به وظيفه کني، بيشتر محرم مي شوي؛ خدا سينه ات را باز مي کند. خداوند تضمين نموده و فرموده است:«ويزيد الله الذين اهتدوا هدي»*و خداوند بر هدايت کساني که راه يافته اند، مي افزايد».(1)
به همين جهت امامان، مراقب محرمان خود بوده اند که مبادا لکه اي و غباري به آنان برسد و صدمه اي ببينند! من يک موقعي با خود حديث نفس مي کردم و گفتم: شايد خداوند روز قيامت به فضلش مرا ببخشد و چون اکرم الاکرمين است، خطاهاي مرا ناديده بگيرد و مرا به بهشت ببرد، چون او ارحم الراحمين است و از پدر و مادر مهربان تر است؛ اما مقامات چه؟ درجات عاليه چه مي شود؟! جوار و حشر با امامان چه مي شود؟! مقامات عاليه بهشت بايد در اين جا ساخته شود؛ استعداد و لياقت بايد در اينجا به فعليت برسد!
در روايت داريم که: مراتب بهشت، به حسب مراتب عقول مي باشد. رسول خدا صلي الله عليه و آله در ضمن حديثي مي فرمايد:« و انما يرتفع العباد غدا في الدرجات و ينالون الزلفي من ربهم علي قدر عقولهم * همانا فرداي قيامت، بندگان به اندازه عقل هاي خود به درجات دست يافته و به مقام قرب پروردگارشان مي رسند».(2)
برخورد معصومين عليه السلام با افراد و طبابت روحاني آنان، بستگي به حالات اشخاص و نيازها و کمبودهاي خاص هر يک بوده است؛ لذا دواهاي افراد متفاوت است. شخصي آمد خدمت رسول خدا صلي الله عليه وآله و عرض کرد: مرا در قيامت شفاعت کنيد تا به بهشت بروم!
فرمود: ضمانت مي کنم، ولي تو هم مرا کمک کن با طول دادن سجده هايت! گويا دواي درد او رفع نقيصه او، با اين عمل بوده است.
حضرت اميرالمومنين عليه السلام مي فرمايد: اعينوني بورع و اجتهاد و عفه و سداد. « ياري کنيد مرا با پرهيزکاري و سعي و کوشش و عفت ورزي و حياء و درستکاري».(3)
هر کس در هر موقعيت و مرحله اي که هست، بايد سعي در انجام دادن وظيفه عبوديت و بندگي به نحو احسن داشته باشد. راه ترقي جز اين چيزي نيست.

پي نوشت ها :
 

1- سوره مريم آيه 76
2- تحف العقول ص 54
3- ارشاد القلوب ج2 ص 214
منبع: کتاب نکته ها از گفته ها
 

منبع: نشريه نسيم وحي شماره 28