راهنمای گشت و گذار و خرید در بازار تاریخی شهر قزوین
سوغاتی بخرید، معماری ببینید، بو بکشید، بشنوید، بنشینید و آرام بگیرید. همه اینها را می توانید در بازار قزوین عملاً صرف کنید. این بازار، مجموعه ای است که از دوره صفویه تا امروز سرپاست و عده ای حتی سابقه حیاتش را به قبل از صفوی ها و به دوره ای هزار ساله نسبت می دهند. اما اقبال از آن زمانی به بازار کوچک شهر قزوین رو کرد که شاه طهماسب اول، قزوین را به پایتختی برگزید، بازاری سرپوشیده که تا قرن ها، یکی از بازارهای پر رونق ایران نام گرفت. بازار قزوین روزگاری منبع فروش هر آن چیزی بود که می شد آن را خرید، اما کم کم با برآمدن بازارچه های سنتی ایران کم شده. با این حال، امروز هم هر چیزی را می توان از آن خرید؛ مخصوصاً اگر خریدار عمده باشید. می توانید هم انواع خوردنی و وسایل دستباف و دست ساز را از این بازار سوغات بیاورید و هم مجموعه کامل معماری از سراها گرفته تا راسته ها و تیمچه ها را ببینید.نکته
آداب بازارگردیساعات کار بازاری ها به رسم قدیم با اذان ظهر و مغرب تنظیم شده و اگر در ساعت اذان سری به بازار بزنید، بیشتر مغازه ها و حجره ها را بسته خواهید دید. به این ساعات، تعطیلی روز جمعه را هم اضافه کنید. حواستان هم باشد که در بازار قزوین خبری از تابلوهایی که محل راسته و تیمچه ها را نشان بدهد، نیست و باید پرسان پرسان راهتان را پیدا کنید.
چطور برسیم؟
شروع با سبزه میدانبازار قزوین، ورودی های بسیاری دارد، اما از سبزه میدان به راحتی می توانید پیاده به بازار برسید
- ورودی اصلی بازار قزوین، یعنی ورودی شمالی اش، در خیابان امام خمینی (ره) قرار دارد. سریع ترین راه این است که از هر جایی از شهر به« سبزه میدان» یا میدان شهدا برسید و از ضلع غربی سبزه میدان پیاده به سمت بازار راه بیفتد که 3، 2 دقیقه بیشتر راه نیست بازار قزوین به خاطر وسعت زیاد، چندین ورودی دارد. می توانید از ورودی مسجد النبی که در نزدیکی ورودی اصلی قرار دارد و به بازار مسگرها می رسد، شروع کنید یا از ورودی بازار در خیابان مولوی، خیابان شهید انصاری و پیغمبریه وارد بازار شوید. اما اگر نخستین باری است که وارد بازار قزوین می شوید، بهتر است از ورودی اصلی شروع کنید تا احتمال گم شدن را به صفر برسانید.
چه بخریم؟
از مس تا پرواز- از بازار قزوین تقریباً می توانید هر چیزی را بخرید که دلتان بخواهد.
- پارچه و طلا:
با وجود آنکه پاساژهای زیادی برای خرید پارچه و طلا در قزوین وجود دارد، اما هنوز هم بسیاری برای خرید این اجناس به بازار می آیند. بزازها در نقاط مختلفی از بازار قرار دارند و می توانید ترمه و انواع پارچه را از آنها بخرید و برای خرید طلا هم راهتان را به سمت راسته طلای زرگرها کج کنید.
- میوه:
بازار میوه فروش های قزوین هم در همین مجموعه قرار دارد و کمی پایین تر از ورودی اصلی، می توانید به آنجا برسید. میوه های تازه و خوشمزه و خوراکی های دیگر را به قیمت مناسب می توانید از بازار میوه فروشی ها بخرید.
- اجناس مسی:
بازار مسگرها در ضلع غربی مسجد نبی قرار دارد و اگر چه صدای چکش های هنرمند یکی از مهره های فلزی قدیمی را که قبلاً به جای امضا از آن استفاده می شد داشته باشید، سراغ پیرمردی بروید که در گوشه ای از بازار مسگرها نشسته. اسم و فامیلتان را که برایش بگویید، تا چرخی در بازار بزنید برایتان مهری می سازد.
- فرش و قالی:
راسته قیصریه با طاق های آجری و ارتفاع زیادش، راسته فرش فروشی های قزوین است. اگر نتوانستید از فرش و قالیچه های آنجا چیزی بخرید، نقش های زیبا را تماشا کنید. قیصریه 4 ورودی دارد که در شمالی اش به تیمچه« سرباز»، در جنوبی اش به تیمچه« سرپوشیده»، در شرقی اش به سرای « وزیر» و در غربی اش به«چهارسوق» می رسد.
بخشی از بازار، راسته پرنده فروش هاست بعضی کبوترهای اینجا حسابی گرانند و طوطی و مرغ عشق از پرنده های پرطرفدار این راسته اند. در همین راسته، آهنگرها هم مشغول کارند و صدای پتکشان با صدای پرنده ها قاتی می شود. از این صنعت مهم قدیمی احتمالاً فقط بتوانید عکاسی کنید.
- شیرینی و باقلوا:
اینجا خبری از شیرینی ها و باقلواهای سنتی معروف قزوین خبری نیست و اگر قصد خرید دارید، بهتر است بیرون از بازار و از شیرینی فروش های معروف در سبزه میدان آنها را تهیه کنید. اما اگر هوس یک لیوان چای داغ و یا یک نوشیدنی خنک کردید، حتماً سری به کافه« نگار السلطنه» در راسته وزیر بزنید و طعم انواع عرقیجات و نوشیدنی های گیاهی را در آن امتحان کنید. در ضمن، ورودی سرای وزیر از سمت خیابان امام( ره) می تواند شما را به نان زنجبیلی تازه و شیرمال یا به قول قزوینی ها «شیردار» برساند.
چه می بینیم؟
خرید همراه با تماشااز تماشای معماری بازار غافل نشوید؛ مجموعه «سعدالسلطنه» بعد از مرمت، در مواقع خاص قابل بازدید است. از دیدن سرای حاج رضا، سرای رضوی یا سرای شاه، سرای وزیر، تیمچه سرباز، تیمچه سرپوشیده و تیمچه حاج سید کاظم و به خصوص راسته وزیر غافل نشوید که یکی از ورودی هایش در خیابان امام(ره) و ورودی دیگرش پشت کوچه چراغ برق است.
منبع: نشریه سرزمین من، ش 14.
