دکتر فربد فدایی، مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
هر فناوری به خودی خود نه خوب و نه بد است بلکه میتوان از آن استفاده صحیح یا برعکس استفاده نامناسب کرد. برای نمونه، نامهنگاری میتواند در خدمت دوستی و ایجاد مهر باشد یا برعکس نوشته پرخشم و کینهای باشد که فاصله میافکند. تلفن میتواند در خدمت اطلاعرسانی یا کسب خبر فوری و به عنوان یک کارکرد مفید مطرح باشد یا برعکس به صورت وسیلهای برای وقتگذرانی یا حتی ایجاد مزاحمت به کار رود. سینما میتواند نقش آموزشی داشته باشد یا برعکس برای بدآموزی به کار برود. رایانه و اینترنت نیز به عنوان فناوریهای نوین ارتباطی برای بهبود زندگی و تسریع در آموزش و پژوهش و تماس طبعا مفید است اما اگر به عنوان وسیله وقتگذرانی یا پراکندن اخبار نادرست یا القای موضوعات مخدوش استفاده شود مضر است.
در عین حال باید توجه داشت که در دنیای مجازی الکترونیک و اینترنت موضوع های پیچیده دیگری هم موجود است که به عنوان مشکل قابل طرح است، از جمله اعتیاد به اینترنت که ممکن است بخش عمدهای از اوقات شبانهروز کاربر را به خود اختصاص دهد و او را از زندگی واقعی دور کند و وی را از خواب و خوراک و تحرک بازدارد.
مانند هر اعتیاد دیگری، اعتیاد به اینترنت باعث میشود که فرد هر روز وقت بیشتری را نسبت به گذشته به آن اختصاص دهد، اولویت اول زندگی خود را جستوجو در اینترنت ببیند، اگر نتواند به کار با اینترنت بپردازد عصبی و بیقرار و پرخاشگر شود و به تدریج تحصیل، کار، زندگی خانوادگی و دوستیهای خود را در راه اینترنت کنار بگذارد و تبدیل به موجودی عاطل و باطل شود.
خطر دیگر وابستگی افراطی به رایانه و اینترنت این است که فرد را به تدریج با روابط و عواطف انسانی بیگانه میکند. این موضوع به ویژه در کودکان و نوجوانان صدق میکند که در برابر بازیهای کامپیوتری آسیبپذیرند و چنان محو این بازیها یا امکانات انحرافی موجود در اینترنت میشوند که از روابط انسانی غافل میشوند و قدرت تماس با انسانهای دیگر را از دست میدهند و به موجوداتی منزوی، گوشهگیر و پرخاشگر تبدیل میشوند. از آنجا که در این بازیهای کامپیوتری حمله و قتل اساس بازی را تشکیل میدهد این کودکان و نوجوانان حساسیت خویش را به این موضوعات از دست میدهند و پرخاشگری و جنایت برایشان امری عادی جلوه میکند که به سادگی قابل انجام یا قابل پذیرش است.
ریشه بسیاری از قتلهای دستهجمعی در مدرسهها و دانشگاههای جوامع صنعتی در این امر نهفته است. چاقی، دیابت، فشارخون همراه با اختلالات خواب که ناشی از عدم تحرک و فشار روانی است گریبانگیر بخش عمدهای از کاربران افراطی اینترنت میشود.
پژوهشهای اخیر نشان میدهد که جستوجوی اینترنتی موضوع های گوناگون منجر به یک ادراک منسجم و مفهوم از موضوع نمیشود بلکه مجموعهای از مطالب مجزا و ناهماهنگ در کنار یکدیگر قرار میگیرد که نمیتواند دید کلی فراگیر و علمی را به کاربران بدهد و در این مورد مطلقا با کتاب قابل مقایسه نیست. به این ترتیب ملاحظه میکنید که گرچه دنیای مجازی میتواند فواید انکارناشدنی داشته باشد اما کاربرد نابهجای آن با مخاطرات جبرانناپذیری همراه است. شاید فناوری نوین دیگری که همارز با اینترنت و رایانه مورد استفاده است بتواند به عنوان مصداقی برای این مدعی به کار رود، یعنی تلفن همراه. تلفن همراه نیز اگر به صورت یک وسیله ارتباطی و یک ابزار تماس فوری به کار رود بسیار مفید است اما اگر خود به صورت هدف درآید و بخش عمدهای از وقت فرد را به تماسهای کلامی یا پیامهای نوشتاری غیرضروری مصروف کند مضر و خطرناک میشود.
منبع : هفته نامه سلامت
هر فناوری به خودی خود نه خوب و نه بد است بلکه میتوان از آن استفاده صحیح یا برعکس استفاده نامناسب کرد. برای نمونه، نامهنگاری میتواند در خدمت دوستی و ایجاد مهر باشد یا برعکس نوشته پرخشم و کینهای باشد که فاصله میافکند. تلفن میتواند در خدمت اطلاعرسانی یا کسب خبر فوری و به عنوان یک کارکرد مفید مطرح باشد یا برعکس به صورت وسیلهای برای وقتگذرانی یا حتی ایجاد مزاحمت به کار رود. سینما میتواند نقش آموزشی داشته باشد یا برعکس برای بدآموزی به کار برود. رایانه و اینترنت نیز به عنوان فناوریهای نوین ارتباطی برای بهبود زندگی و تسریع در آموزش و پژوهش و تماس طبعا مفید است اما اگر به عنوان وسیله وقتگذرانی یا پراکندن اخبار نادرست یا القای موضوعات مخدوش استفاده شود مضر است.
در عین حال باید توجه داشت که در دنیای مجازی الکترونیک و اینترنت موضوع های پیچیده دیگری هم موجود است که به عنوان مشکل قابل طرح است، از جمله اعتیاد به اینترنت که ممکن است بخش عمدهای از اوقات شبانهروز کاربر را به خود اختصاص دهد و او را از زندگی واقعی دور کند و وی را از خواب و خوراک و تحرک بازدارد.
مانند هر اعتیاد دیگری، اعتیاد به اینترنت باعث میشود که فرد هر روز وقت بیشتری را نسبت به گذشته به آن اختصاص دهد، اولویت اول زندگی خود را جستوجو در اینترنت ببیند، اگر نتواند به کار با اینترنت بپردازد عصبی و بیقرار و پرخاشگر شود و به تدریج تحصیل، کار، زندگی خانوادگی و دوستیهای خود را در راه اینترنت کنار بگذارد و تبدیل به موجودی عاطل و باطل شود.
ریشه بسیاری از قتلهای دستهجمعی در مدرسهها و دانشگاههای جوامع صنعتی در این امر نهفته است. چاقی، دیابت، فشارخون همراه با اختلالات خواب که ناشی از عدم تحرک و فشار روانی است گریبانگیر بخش عمدهای از کاربران افراطی اینترنت میشود.
پژوهشهای اخیر نشان میدهد که جستوجوی اینترنتی موضوع های گوناگون منجر به یک ادراک منسجم و مفهوم از موضوع نمیشود بلکه مجموعهای از مطالب مجزا و ناهماهنگ در کنار یکدیگر قرار میگیرد که نمیتواند دید کلی فراگیر و علمی را به کاربران بدهد و در این مورد مطلقا با کتاب قابل مقایسه نیست. به این ترتیب ملاحظه میکنید که گرچه دنیای مجازی میتواند فواید انکارناشدنی داشته باشد اما کاربرد نابهجای آن با مخاطرات جبرانناپذیری همراه است. شاید فناوری نوین دیگری که همارز با اینترنت و رایانه مورد استفاده است بتواند به عنوان مصداقی برای این مدعی به کار رود، یعنی تلفن همراه. تلفن همراه نیز اگر به صورت یک وسیله ارتباطی و یک ابزار تماس فوری به کار رود بسیار مفید است اما اگر خود به صورت هدف درآید و بخش عمدهای از وقت فرد را به تماسهای کلامی یا پیامهای نوشتاری غیرضروری مصروف کند مضر و خطرناک میشود.
منبع : هفته نامه سلامت
/ج