نویسنده: دکتر محمدرضا زرکش*
چه اسباب‌بازی‌ای برای فرزند ما خوب و مناسب است؟
1. شرط اصلی، جذاب و سرگرم‌کننده بودن اسباب‌بازی است.
2. اسباب‌بازی مناسب، براساس توانایی‌های جسمانی کودک انتخاب می‌شود و مثلا خرید یک عروسک سنگین برای یک شیرخوار 6 ماهه نه تنها کار نادرستی است بلکه می‌تواند آسیب جدی جسمانی به او بزند.
3. باید انتخاب براساس تکامل روانی و اجتماعی کودک باشد و خرید یک اسباب‌بازی دونفره در کودکی که هنوز نمی‌تواند از نظر تکاملی، تعامل و ارتباط با سایر کودکان را درک کند، انتخاب درستی نیست.
4. برای استفاده در جمع کودکان مناسب باشد یعنی اگر مثلا کودک اسباب‌بازی را همراه خود به مهدکودک می‌برد، برای سایر کودکان خطرآفرین نباشد.
5. اسباب‌بازی خوب از جنس خوب ساخته می‌شود و به هیچ‌وجه در آن اثری از مواد بازیافتی دیده نمی‌شود. بادوام و برای کودک ایمن است.
6. اسباب‌بازی باید مناسب سن کودک باشد.
7. اسباب‌بازی باید شاد و جذاب باشد.
8. اسباب‌بازی خوب باید بتواند حداقل یکی از 5 حیطه تکاملی حرکات درشت، حرکات ظریف، ارتباطات شخصی ـ اجتماعی و حل مساله را ارتقا بخشد.
9. اسباب‌بازی خوب باعث لذت کودک می‌شود و مانند وسیله کار افراد بزرگسال، باید بتواند ارتباط خوب و لذت‌بخشی با کودک برقرار کند.
به یاد داشته باشید که دنیا جعبه اسباب‌بازی‌هاست پس می‌توان در منزل نیز برای کودک اسباب‌بازی‌های خوبی یافت:
1) دنبال وسایلی با وزن‌های مختلف، جنس‌های متفاوت، بافت‌های گوناگون و تغییر‌پذیر با ابعاد و اشکال مختلف و رنگ و بوی جدید باشید. بیشتر اسباب‌بازی‌های اولیه کودکان از جنس پلاستیک‌های رنگی هستند و به همین دلیل کلید فلزی شما همراه با دسته چرمی آویزان به آن، برای او مهیج و بسیار جالب است. حتی بازی با روسری‌های رنگی نیز برای کودکان جذابیت خاصی دارد.
2) کودکان عموما ژنرالیست هستند و آنچه از یک شیء یاد بگیرند، به تمام اشیاء شبیه به آن بسط و گسترش می‌دهند. پس اگر به او یاد دادید که برای اولین بار روی کتاب مستعمل یا مجله‌ای خط‌خطی کند، بدانید که سایر کتاب‌ها و مجله‌ها هم در امان نخواهند بود و باید آنها را از دسترس وی دور نگه دارید یا اگر او از بطری دربسته‌ای لذت می‌برد، بدانید که ظرف حاوی قرص‌های مادربزرگ نیز برای او بسیار جالب و جذاب است.
1. شرط اصلی، جذاب و سرگرم‌کننده بودن اسباب‌بازی است.
2. اسباب‌بازی مناسب، براساس توانایی‌های جسمانی کودک انتخاب می‌شود و مثلا خرید یک عروسک سنگین برای یک شیرخوار 6 ماهه نه تنها کار نادرستی است بلکه می‌تواند آسیب جدی جسمانی به او بزند.
3. باید انتخاب براساس تکامل روانی و اجتماعی کودک باشد و خرید یک اسباب‌بازی دونفره در کودکی که هنوز نمی‌تواند از نظر تکاملی، تعامل و ارتباط با سایر کودکان را درک کند، انتخاب درستی نیست.
4. برای استفاده در جمع کودکان مناسب باشد یعنی اگر مثلا کودک اسباب‌بازی را همراه خود به مهدکودک می‌برد، برای سایر کودکان خطرآفرین نباشد.
5. اسباب‌بازی خوب از جنس خوب ساخته می‌شود و به هیچ‌وجه در آن اثری از مواد بازیافتی دیده نمی‌شود. بادوام و برای کودک ایمن است.
6. اسباب‌بازی باید مناسب سن کودک باشد.
7. اسباب‌بازی باید شاد و جذاب باشد.
8. اسباب‌بازی خوب باید بتواند حداقل یکی از 5 حیطه تکاملی حرکات درشت، حرکات ظریف، ارتباطات شخصی ـ اجتماعی و حل مساله را ارتقا بخشد.
9. اسباب‌بازی خوب باعث لذت کودک می‌شود و مانند وسیله کار افراد بزرگسال، باید بتواند ارتباط خوب و لذت‌بخشی با کودک برقرار کند.
به یاد داشته باشید که دنیا جعبه اسباب‌بازی‌هاست پس می‌توان در منزل نیز برای کودک اسباب‌بازی‌های خوبی یافت:
1) دنبال وسایلی با وزن‌های مختلف، جنس‌های متفاوت، بافت‌های گوناگون و تغییر‌پذیر با ابعاد و اشکال مختلف و رنگ و بوی جدید باشید. بیشتر اسباب‌بازی‌های اولیه کودکان از جنس پلاستیک‌های رنگی هستند و به همین دلیل کلید فلزی شما همراه با دسته چرمی آویزان به آن، برای او مهیج و بسیار جالب است. حتی بازی با روسری‌های رنگی نیز برای کودکان جذابیت خاصی دارد.
2) کودکان عموما ژنرالیست هستند و آنچه از یک شیء یاد بگیرند، به تمام اشیاء شبیه به آن بسط و گسترش می‌دهند. پس اگر به او یاد دادید که برای اولین بار روی کتاب مستعمل یا مجله‌ای خط‌خطی کند، بدانید که سایر کتاب‌ها و مجله‌ها هم در امان نخواهند بود و باید آنها را از دسترس وی دور نگه دارید یا اگر او از بطری دربسته‌ای لذت می‌برد، بدانید که ظرف حاوی قرص‌های مادربزرگ نیز برای او بسیار جالب و جذاب است.
پی‌نوشت‌ها:
* متخصص اطفال و کارشناس اداره سلامت نوزادان
منبع: هفته نامه سلامت/ج
