تهیه کننده: محیا هادیان
چه کار کنیم تا فرزندمان سلامت باشد؟
دقیقاً همان اندازه که برای ادب کردن کودک باید دقت و وسواس به خرج داد، در روزهای بارداری نیز باید به خوراک مادر توجه داشت تا مبادا در سلامت جسمی و روحی و حتی در چهره ی نوزاد او تأثیر منفی بگذارد. شوخی نیست؛ جان و سعادت مادر و بچه به خورد و خوراکی بستگی دارد که نباید با اشتباه و سهل انگاری به سادگی به خطر بیفتد. اگر می خواهید فرزندی سالم و صالح به دنیا بیاورید و نسل پاکی از خودتان به جا بگذارید، در خوردنی های دوران بارداری دقت کنید تا فرزندتان با سلامتی کامل به دنیا بیاید.
1- دورش را خط بکش!
به همان اندازه که درباره ی مصرف میوه در دوران بارداری باید دقت داشت، از بعضی میوه ها نیز باید پرهیز کرد. درست است که هر میوه ای خواصی دارد که برای بدن مادر و جنین مفید است اما بهتر است دور بعضی میوه ها را خط بکشید. درواقع با وجود اینکه خوردن میوه در هر شرایطی- به خصوص دوران بارداری- بسیار مفید است اما خوردن منظم انبه، آناناس و انگور با وجود سرشار بودن از ویتامین و مواد مغذی، در دوران بارداری توصیه نمی شود.
انگور
میوه ی خوبی برای خانم های باردار است اما مانند آناناس و انبه باید در خوردن آن دقت کرد. باید توجه داشت که انگور طبع بسیار گرمی دارد و لازم است که خانم باردار از مصرف آن در سه ماه آخر دوران بارداری صرف نظر کند.آب آناناس
آناناس میوه ی مغذی ای است اما مصرف زیاد آن به بدن مادر باردار آسیب می رساند. درواقع آب آناناس مسهل است و اگر خانم بارداری بیش از اندازه آب آناناس میل کند ممکن است مقدار زیادی از آب بدنش را از دست بدهد و با این کار، سلامت جنین خود را تهدید کند.انبه
میوه ی انبه اگرچه پر از ویتامین است اما لازم است که خانم های باردار در مصرف آن زیاده روی نکنند. نکته ای که درخصوص این میوه باید مورد توجه قرار بگیرد این است که ضرر خوردن انبه سبز و کال نسبت به میوه رسیده آن بیشتر است. بنابراین بهتر است خانم های باردار در صورت تمایل، انبه ای را برای خوردن انتخاب کنند که به اندازه کافی سالم و رسیده باشد.2- انواع خرما و خوش اخلاقی نوزاد
یکی از مهم ترین میوه هایی که خوردن آن به خانم های باردار توصیه شده خرماست. البته خرما به چند شکل از جمله رطب و خرمای سیاه در بازار موجود است که هرکدام خواصی دارند. در کتاب«بحارالانوار» از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده که آن حضرت فرموده اند: «زنان آبستن در آخرین ماه های بارداری خود خرما بخورند تا فرزندانشان خوش اخلاق و بردبار شوند.» خدا در آیات 25 و 26 سوره مریم خطاب به آن حضرت می فرماید: «شاخه درخت نخل را تکان بده تا برای تو رطب تازه فرو بریزد. از آن خرما بخور و آب بنوش تا چشمت به جمال فرزندت روشن شود». خدا در این آیات رطب را به عنوان بهترین و کامل ترین غذا برای زن باردار و زائو معرفی می کند. البته باید توجه داشت که رطب میوه درخت نخل است و قبل از اینکه به طور کامل به خرما تبدیل شود، به آن رطب گفته می شود. در تفسیر برهان به نقل از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نوشته شده: «نخستین چیزی که زن زائو باید تناول می کند رطب است». مردم به حضرت عرض کردند یا رسول الله! اگر زمان رطب نباشد چه کنیم؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: «هفت عدد خرمای مدینه به زائو بدهید و اگر نباشد، هفت عدد خرما از خرمای شهرهای خود؛ به این دلیل که خداوند متعال فرموده به عزت و جلال و عظمت و رفعت خود قسم، زائویی که در روز تولد فرزندش رطب میل کند اگر پسری آورد، آن فرزند حلیم (بردبار) شود و اگر دختر باشد او نیز حلیمه خواهد بود.»
در کتاب «خصال» شیخ صدوق از امام علی علیه السلام روایت است که فرموده اند: «بهترین غذای زن باردار خرمای تازه است و هیچ دارویی برای او بهتر از خرما نیست». دستورالعمل های متنوعی درباره شیوه مصرف خرما برای خانم های باردار وجود دارد اما بهترین سفارش این است که علاوه بر خوردن روزانه چند دانه خرما در روزهای بارداری، این دستورالعمل نیز رعایت شود:
ماه اول بارداری:
سفارش شده که زن باردار هر روز سوره مبارکه قدر را بر دو عدد خرما بخواند و آن را به صورت ناشتا میل کند.ماه نهم بارداری:
توصیه شده که زن باردار هرروز سوره مبارکه دهر را بر کمی شیر و خرما بخواند و آن را به صورت ناشتا میل کند. اهمیت مصرف روزانه خرما تا اندازه ای است که پیامبراکرم و حضرت امیر علیهم السلام فرموده اند: «زنان در موقع حمل و در حالت نفاس خرما بخورند چرا که فرزندانشان را باهوش و باحوصله می کند.»3-سیب شیرین از قلم نیفتد
سیب نیز از میوه هایی است که درباره ی آن سفارش زیادی شده. خوردن سیب موجب می شود احتمال تنگی نفس در دوران بارداری کمتر شود و احتمال ابتلای نوزاد به آسم کاهش یابد. همچنین در کتاب «بحارالانوار» به نقل از ائمه معصوم علیهم السلام توصیه شده که خوردن سیب را در چهار ماهه اول بارداری این گونه در برنامه غذایی خود قرار دهید:
ماه اول بارداری:
خانم باردار در روزهای پنجشنبه و جمعه سوره یس و صافات بخواند و به شکم خود بدمد. بعد کمی سیب شیرین بخورد. البته خوردن سیب در تمام روزهای اول بارداری مفید است.ماه دوم بارداری:
خوب است که مادر در ماه دوم بارداری خود هر هفته مقداری گوشت را همراه با کمی شیر و سیب شیرین میل کند.ماه سوم بارداری:
مادر در ماه سوم بارداری هر روز آیة الکرسی را بر یک عدد سیب بخواند و سیب را به صورت ناشتا بخورد.ماه چهارم بارداری:
خوردن سیب شیرین و عسل را در برنامه غذایی خود قرار دهد.علاوه بر این خوب است که خانم باردار در طول دوران بارداری خود 40 بار سوره مبارکه یوسف را تلاوت کرده، بر سیبی بدمد و آن را میل کند. این کار باعث زیبایی صورت و سیرت فرزند او خواهد شد.
4- فواید انار
سفارش های زیادی درباره ی خوردن انار در روزهای بارداری شده است. بر اساس روایت های اسلامی، بهترین زمان خوردن انار در ماه های پنجم، ششم و هشتم بارداری است. در کتاب «بحارالانوار» به نقل از امام صادق علیه السلام نوشته شده که زنان در ماه ششم بارداری خود هر روز بعد از تلاوت سوره ی مبارکه ی فتح، یک انار را به صورت ناشتا میل کنند. خوردن انار شیرین در روزهای جمعه ماه هشتم بارداری نیز توصیه شده. البته بهتر است که این کار به صورت ناشتا انجام شود. یعنی اولین خوراکی ای که زن باردار در روزهای جمعه ماه هشتم بارداری خود میل می کند انار باشد. جالب این است که خوردن انار در دوران بارداری توسط متخصصین علوم تغذیه نیز توصیه شده. زیرا انار نقش بسیار مهمی در تکامل ارگان ها و اندام های بدن جنین دارد و از تولد نوزاد نارس جلوگیری می کند. حتی اگر مادری انار خورده باشد و نوزادش زودتر از موعد مقرر به دنیا بیاید، آسیب مغزی کمتری در اثر کمبود اکسیژن و اختلالات مغزی می بیند و در نتیجه فلج مغزی از او دور خواهد بود.
5- «به» بخورید
یکی دیگر از مسائل مورد تأکید در احادیث و روایات اسلامی این است که زن باردار از انواع میوه ها و سبزیجات استفاده کند تا هم نشاط و شادابی خود را حفظ کند و هم این کار اثر مستقیمی بر فرزند او خواهد داشت. در میان تمامی روایات، به میوه «به» توجه خاصی شده. به عنوان مثال در حدیثی در کتاب «وسائل الشیعه» به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: «به زنان باردارتان «به» بدهید». در حدیث دیگری به نقل از آن حضرت آمده است: «بوی پیامبران، بوی «به» و بوی حورالعین، بوی گیاه خوشبوی آس و بوی فرشتگان بوی گل است و بوی دخترم فاطمه، بوی «به» و آس و گل است. خداوند هیچ پیامبر و وصی ای را برنینگیخت مگر آنکه او بوی «به» می داد. پس آن را بخورید و به زنان باردارتان بدهید تا فرزندانتان زیبا شوند.» امام صادق علیه السلام نیز درباره ی خاصیت میوه ی «به» فرموده اند: «هرکس یک میوه ی «به» را ناشتا بخورد، نطفه اش سالم و فرزندش زیبا می شود.» جالب این است که تحقیقات علمی ثابت کرده که «به» برای سلامت و آرامش خاطر انسان مفید است. به همین دلیل به خانم های باردار توصیه می شود که در رژیم غذایی خود این میوه ی مفید را فراموش نکنند. در روایتی از امام علی علیه السلام نیز نقل شده که فرموده اند: «خوردن «به» قلب ضعیف را قوی، معده را پاک، ترسو را شجاع و فرزند را زیبا می کند». البته بهتر است خانم باردار در ماه هفتم بارداری هر روز پس از خواندن سوره ی مبارکه ی یس، یک عدد «به» را ناشتا میل کند.
6- گلابی یادت نره
در طب اسلامی به خانم های باردار توصیه شده مصرف گلابی را هم در سبد میوه خود داشته باشند. در همین خصوص روایت است که امام صادق علیه السلام به پسری زیبا نظر کردند و فرمودند: «پدر این جوان باید گلابی خورده باشد». در روایت دیگری گفته شده که خوردن گلابی موجب طراوت فرزند و سلامت مادر می شود. در کتاب «بحارالانوار» به نقل از امام باقر علیه السلام آمده است: «به زنان باردار گلابی بدهید که فرزندان را نیکو و زیبا می کند.» همچنین آن حضرت تأکید فرموده اند: «به زنان باردار گلابی بدهید که اخلاق فرزندانتان را نیکو می کند.» براساس تحقیقات علم تغذیه ثابت شده که خوردن گلابی موجب قوت قلب، پاکی معده، صفا و تزکیه ی دل، شجاعت و زیبایی کودک می شود. همچنین گلابی قلب را جلا می دهد و دردهای درون بدن را به اذن خدا شفا می بخشد.
7-میوه های دیگر
در کنار میوه هایی مثل سیب، خرما و «به» که تأکید زیادی درباره ی مصرف آنها در دوران بارداری شده میوه های دیگری هم هست که خوردنشان در این دوران مفید است.
خربزه:
در کتاب «دررالکلم» به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده است: «هر زن آبستنی که خربزه بخورد بچه اش زیبا و خوش اخلاق می شود». از سوی دیگر توصیه شده که خانم باردار در ماه هفتم بارداری خود، بعد از هر غذا کمی خربزه بخورد و در این کار کوتاهی نکند اما قبل و بعد از آن آب نخورد.انجیر:
خوب است که مادر در ماه چهارم بارداری خود هر روز سوره ی مبارکه تین را بر دو عدد انجیر بخواند و آن را به صورت ناشتا بخورد.عناب:
خوردن عناب در ماه دوم بارداری بیشتر از ماه های دیگر بر جنین اثر می گذارد و در عین حال دردهای شکمی مادر را کم می کند. در همین خصوص در طب اسلامی توصیه شده که مادر در ماه دوم بارداری هر روز سوره ی مبارکه توحید را بر دو عدد عناب بخواند و آن را ناشتا میل کند.منبع مقاله :
نشریه همشهری آیه، شماره 14.
/ج
