نویسنده: فرود حمیدیان
پس از جمع آوری شواهد و کسب اطمینان از روابط اینترنتی همسر و یا وابستگی فرزند به گیم یا اینترنت به جایی می رسیم که در گام اول برای حل مشکل، باید آن را مطرح کنیم. رعایت اصول زیر در این باره ضروری است (چنین اصولی برای سوء رفتارهایی مثل تماشای مفرط فوتبال از تلویزیون توسط همسر نیز به کار می آید!):
1. اهداف تان از صحبت را به دقت و پیشاپیش مشخص کنید. ابتدا برای خودتان دقیقاً تعیین کنید که در این باره از همسر و یا فرزندتان چه می خواهید. آیا از همسرتان می خواهید به رابطه ی اینترنتی اش پایان دهد؟ آیا از او می خواهید تا ساعات بیشتری را در کنار شما باشد؟ آیا می خواهید فرزندتان استفاده ی بیش از حدش را کنترل کند؟ یا از فرزندتان می خواهید که به جای استفاده ی زیاد از اینترنت روی درس ریاضی که نمره ی کمی از آن آورده تمرکز کند و وقت بگذارد. هدف صحبت باید روشن و مشخص و صریح باشد. از مطرح کردن گلایه های دیگر به طور همزمان پرهیز کنید.
2. زمان مناسب را برای مطرح کردن موضوع و نگرانی هایتان انتخاب کنید. بدترین زمان، وقتی است که او پشت کامپیوتر و در اینترنت یا مشغول گیم است. این بار نیز مانند هر صحبت و هر بحث دیگری، زمان مناسب باید مورد تأیید و توافق دو طرف و در وضعیتی به دور از دعوا و عصبانیت باشد.
3. نگرانی ها و خواسته های تان را درباره ی سوء مصرف و وابستگی او به اینترنت به طور مشخص و دقیق بیان نمایید. به او تفهیم کنید که رفتار افراطی و عادت شدید او چه تأثیری بر روحیه ی شما گذاشته. دقیقاً مشخص کنید که چه چیزی در عادت او بیشترین نگرانی، تأثیر و آسیب را به شما تحمیل کرده است. به همسرتان از احساس درد و رنجی که به خاطر دور افتادن از او در شما ایجاد شده بگویید یا از نبود ارتباط عاطفی و حتی زناشویی، تنهایی و دیگر احساسات خود، و یا مثلاً به فرزندتان بگویید که چقدر احساس نگرانی و دلشوره از بابت فراموش کردن وظایف تحصیلی اش در شما به وجود آمده است.
4. با همه ی ناراحتی و عصبانیتی که شاید دچارش هستید، تا نهایت امکان از سرزنش کردن پرهیز کنید. به جای شروع جملات تان با لفظ «تو»، که حالت تهاجم و حمله به کلام تان می دهد، از نگرانی های خود با او صحبت کنید. مثلاً: «من به عنوان همسرت وقتی که شب ها پشت کامپیوتری احساس تنهایی می کنم» و یا «من به عنوان مادرت احساس نگرانی می کنم که به تکالیف مدرسه ات کمتر توجه می کنی». پس اگر مثلاً بگویید: «تو هیچ وقت به من توجه نمی کنی و همیشه به اون کامپیوتر لعنتی چسبیده ای» و یا به فرزندتان بگویید: «به جای اون کامپیوتر برو به درس و مشقت برس»، عزیزان تان احساس می کنند که مورد حمله و پرخاش واقع شده اند و شروع به دفاع می کنند و چه دفاعی بدتر از انکار موضوع. به او فرصت تأمل و پذیرش مشکل را بدهید و از قضاوت کردن و حکم های کلی علیه او بپرهیزید.
5. با همدلی و دلسوزانه به او گوش کنید. وقتی که او پاسخ می دهد شما توقف کنید و با دقت و احترام شنونده باشید. هر چند مشکل است، اما برای درک بهتر احوالات فرزند نوجوان یا همسر، در لحظه ای که او صحبت می کند، فکر کردن به خود و خواسته های تان را متوقف کنید. فقط تظاهر به گوش کردن نکنید. شنیدن و گوش کردن، برخلاف تصور بسیاری، نشانه ی موافقت و تأیید کلام طرف مقابل و یا عدم تسلط و شکست ما نیست، بلکه نشانه ی این است که شما توانمندانه و با گشاده رویی، آمادگی حل مشکل را دارید، نه قصد اتهام زدن و سرکوب طرف مقابل را.
6. با این حال برای پاسخ های منفی و موضع گیری و انکار مشکل از جانب او نیز آماده باشید. به طور ایده آل، فرزند یا همسر شما به درد و رنج حاصل از عادت رفتاری اش به اینترنت در شما توجه خواهد کرد و نظر شما را خواهد پذیرفت و صحبت با شما به طور خیلی مثبت و سازنده و با توافق برای تغییرات عینی تمام خواهد شد. اما در مواجهه با وابستگی و اعتیاد به هر عادتی، معمولاً ایده آل ها محقق نخواهند شد. پاسخ های منفی، عدم همکاری، طفره و انکار بسیار شایع است. هر گونه طفره فرار و انکار موضوع، نشانه ی استرس همسر و یا فرزندتان از چیزی است، شاید با گوش کردن بیشتر و دقیق تر به منبع نگرانی و ترس او و همدلی کردن و اطمینان دادن در این باره به او، بتوانید بر انکار و فرار او غلبه کنید. کماکان روی نیازها و اهداف تان باقی بمانید و دلسرد نشوید، سعی نکنید با یک بار صحبت به نتیجه ی مطلوب و نهایی برسید که غالباً نیز چنین اتفاقی نمی افتد. اگر مصاحبه ی اول خوب پیش نمی رود، باب ادامه ی صحبت را باز بگذرید. تلاش کنید تا در وقت دیگری که مناسب است و آرامش بیشتری دارید با او توافق کنید.
7. راه های دیگر را در نظر بگیرید. اگر کوشش برای ارتباط و صحبتِ مؤثر به شکست انجامید، مأیوس نشوید و از راه دیگری اقدام کنید. نامه ای به فرزند یا همسرتان بنویسید و حتی برای او ایمیل بفرستید. وقتی که ایمیل می فرستید با زبان خود او به او پیام داده اید که شما کینه و خصومتی با اینترنت و کامپیوتر ندارید و فقط از او می خواهید که رفتارش را کنترل کند. در صورتی که او به تمام تلاش های تان پاسخ منفی داد می توانید به مشاور مراجعه کنید.
منبع مقاله :
حمیدیان، فرود، (1387)، اعتیاد به اینترنت و موبایل(بررسی عوارض وابستگی به اینترنت، موبایل و بازی های کامپیوتری)، تهران: نشر قطره، چاپ دوم
