نویسنده: رامین خدا بخشی
آیا فشارهای عصبی می توانند منجر به سرطان شوند؟
یکی از مهمترین موضوعاتی که همیشه ذهن بشر را به خود معطوف داشته، رابطه ی جسم و روان است. در واقع انسان موجودی سایکوسوماتیک است. سایکو به معنای روان، و سوماتیک به معنای جسم؛ یعنی انسان موجودی روان- تنی است.همان طور که جسم انسان بر روانش تأثیر می گذارد، روان او نیز روی جسمش تأثیر متقابل دارد. برای مثال، آیا ترشی دوست دارید؟ آیا می توانید به مزه ی آن بیندیشید؟ ببینید چه قدر خوشمزه است؟! حالا ببینید با شنیدن نام ترشی چگونه بزاق دهان تان ترشح شد، بدون این که هیچ ترشی ای خورده باشید! این تأثیر ذهن بر جسم است، یا وقتی که معده تان دچار مشکل شده و دکتر آزمایش های مختلفی برای تان تجویز کرده، تا گرفتن نتایج آزمایش، ذهن تان پریشان است و انواع افکار منفی را نشخوار می کنید و نگران می شوید؛ این تأثیر جسم بر روان است.
از جمله بیماری های جسمانی ای که مردم به نقش فشارهای روانی در آن اهمیت زیادی می دهند، بیماری سرطان است. پر واضح است که فشارهای عصبی، سیستم غدد درون ریز بدن ( هورمون ها) را فعال می کنند که این خود باعث تغییر در سیستم ایمنی بدن می شود؛ سیستمی که از بدن در برابر عفونت ها و بیماری ها محافظت می کند.
در سال های اخیر توجه زیادی به رابطه ی استرس و سرطان شده است. بعضی از تحقیقات نشان داده اند بیمارانی که از سرطان رنج می برند به طور معنی داری درسال های قبل از تشخیص سرطان، از وقایع استرس زای شدید و از دست دادن ها در زندگی خود آزار دیده اند.
پژوهش های بین المللی، تا سال 2009، از تأثیر عوامل استرس زا نظیر مرگ همسر، طلاق، بیماری افسردگی، اضطراب، خشم و امتحانات مهم نظیر کنکور، بر سیستمی ایمنی بدن گزارش داده اند، با این وجود بسیاری از سرطان ها در دراز مدت رشد می یابند ( از 3 تا 30 سال) و تنها هنگامی تشخیص داده می شوند که تأثیرات مشهودی بر بدن انسان می گذارند.
این حقیقت در واقع ارتباط میان مرگ نزدیکان و ایجاد سرطان در انسان را به چالش می کشد و آن را زیر سؤال می برد.
به علاوه، هنوز شواهد علمی معتبری دال بر وجود رابطه ی علت و معلولی میان استرس و رشد سرطان ارائه نشده است. به عبارت دیگر اگر چه ناملایمات زندگی می توانند منجر به ایجاد انواع تنش های درونی، اضطراب، افسردگی و ده ها فشار دیگر شوند، ولی این بدین معنا نیست که فشارهای روانی مستقیماً منجر به ایجاد سرطان می شوند. از این رو، دانشمندان معتقدند که پژوهش های زیادی باید صورت پذیرد تا بتوان رابطه ی میان استرس و تغییر شکل سلول سالم به سلول سرطانی را توضیح داد.
آیا سرطان می تواند منجر به فشارهای عصبی شود؟
در تأثیر فشارهای عصبی بر ایجاد سرطان شک و تردید وجود دارد، ولی به طور قطع و یقین می توان به تأثیرات مخرب سرطان در ایجاد بحران ها و بیماری های روحی حکم داد.وقتی از بیماری سرطانِ خود به طور ضمنی مطلع می شوید، این تشخیص نه تنها شما، بلکه خانواده و دوستان تان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. در این زمان ممکن است احساس ترس، سرگشتگی، خشم، کرختی و منگی سراپای شما را فرا گیرد و از خود بپرسید که چگونه یک تغییر ناخواسته به نام سرطان توانسته تمام زندگی تان را دستخوش دگرگونی کند. شاید نتوانید به حرف های دیگران گوش کنید، نفهمید که
چه می گویند یا نتوانید چیزهایی را که در این دوران شنیده اید، به خاطر آورید. این حالت ها زمانی بیش تر خود را نشان می دهند که از سوی پزشک به شما گفته شود که «سرطان» دارید. در این حالت اگر احساس کنید که مغزتان به یک باره متوقف شده، خیلی غیر عادی نخواهد بود. پس از آن که به عنوان یک فرد مبتلا به سرطان تشخیص داده شدید، ممکن است دچار شُک شوید و افکار منفی، بدخوابی، احساس گناه، غم، افسردگی و خشم به سراغ تان آیند. هر کس ممکن است به همه یا تعدادی از این علایم مبتلا شود و با روش های خاصِ خود با آن ها مقابله کند.
هفته های اول تشخیص، دورانی دشوار به حساب می آید، برای مثال، وقتی منزل هستید ممکن است برای فکر کردن، غذا خوردن و خوابیدن دچار مشکلاتی شوید، ولی این احساسات و آشفتگی ها در بسیاری از موارد بدون هیچ درمانی بهبود می یابند.
منبع مقاله :
خدابخشی، رامین، (1388)، سرطان و بحران های روانی: سرطان زنگ بیداری، تهران، نشرقطره، چاپ اول
