پرسش :

منظور از «معراج» پيامبراکرم(ص) چيست و در قرآن و حديث، چگونه به مسأله معراج پيامبر پرداخته شده است؟

پاسخ :
مشهور و معروف در ميان دانشمندان اسلام اين است كه پيامبر(ص) به هنگامي كه در مكه بود در يك شب از مسجد الحرام به مسجد الاقصي در بيت المقدس به قدرت پروردگار آمد، و از آنجا به آسمانها صعود كرد، و آثار عظمت خدا را در پهنه آسمان مشاهده نمود و همانشب به مكه بازگشت. و نيز مشهور و معروف آنست كه اين سير زميني و آسماني را با جسم و روح توأماً انجام داد. ولي از آنجا كه اين يك موضوع فوقþالعاده شگرفي است، جمعي به توجيه آن پرداخته و آنرا به معراج روحاني تفسير كردهþاند كه چيزي شبيه يك خواب يا مكاشفه روحي خواهد بود، اما اين موضوع كاملاً با ظواهر قرآن مخالف است، چرا كه ظاهر قرآن به مسأله جسماني بودن گواهي ميþدهد. در دو سوره از سورهþهاي قرآن به مسأله معراج اشاره شده است سوره اسراء كه تنها بخش اول اين سفر را بيان ميþكند (يعني سير از مكه و مسجد الحرام به مسجد اقصي و بيت المقدس). سوره نجم از آيه 13 تا 18 قسمت دوم معراج، يعني سير آسماني آمده است، آنجا ميþفرمايد خلاصه مفاد اين شش آيه چنين است كه «پيامبر(ص) براي دومين بار فرشته وحي جبرئيل را به صورت اصلي مشاهده و ملاقات كرد» (مرتبه اول در آغاز نزول وحي در كوه حرا بود). اين ملاقات در نزد بهشت جاويدان صورت گرفت. پيغمبر(ص) در مشاهده اين منظره دچار خطا و اشتباه نشد. آيات و نشانه‎هاي بزرگي از عظمت خدا مشاهده كرد. اين آيات كه به گفته اكثر مفسران از معراج سخن ميþگويد نيز نشان ميþدهد كه اين حادثه در بيداري اتفاق افتاده است، مخصوصاً جمله (چشم پيامبر دچار خطا و انحراف و طغيان نشد) گواه ديگر بر اين موضوع است. از نظر حديث، روايات بسيار زيادي در زمينه مسأله معراج در كتب معروف اسلامي نقل شد كه بسياري از علماي اسلام تواتر يا شهرت آن را تصديق كردهþاند. (رجوع كنيد به تفسير نمونه 12/12)
قصه هاي قرآن، حضرت آيت الله العظمی مكارم شيرازي
www.payambarazam.ir