پرسش :
در زيارت وارث منظور از «اشهد انک کنت نورا في الاصلاب الشامخه و الارحام المطهره» چيست؟
پاسخ :
يکي از زيارت هاي امام حسين ـ عليه السلام ـ زيارت وارث است. در فرازي از اين زيارت خطاب به آن حضرت است که زاير او چه از دور يا نزديک مي گويد: شهادت مي دهيم که شما نوري بوديد در صلب هاي بلند و ارحام پاک که پليدي هاي جاهليت شما را آلوده نکرده است.
اصل اين فراز اشاره به کلام پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ دارد که از اين حقيقت نوراني خبر داده و شيوه نورانيت و پاکي آن حضرت را در اصلاب طاهره و ارحام مطهره اين گونه بيان داشته است و فرمود: آن گاهي که خداوند نور من و علي و فاطمه و حسن و حسين ـ عليهم السلام ـ را خلق کرد، قبل از هفت هزار سال از خلقت دنيا بود اين که هر سال در این حديث چقدر است خدا مي داند. انس بن مالک مي گويد از حضرت سؤال کردم، چگونه بوديد يا رسول الله؟ فرمود: انوار بوديم که جلوي عرش به تسبيح و تقديس و حمد خداوند مشغول بوديم. گفتم به چه صورتي و مثالی؟ فرمود: به صورت نور. تا اين که خداوند اراده کرد که اين صورت نوري ما در صلب حضرت آدم قرار دهد. سپس به ترتيب زماني و در طی نسل ها و صلب ها ما را خارج کرد از صلب هاي پاک پدران و رحم هاي مطهره مادران، هيچ گونه آلودگي هاي شرک و ناپاکي هاي کفر آسيبي به ما نرسانده و ما را آلوده نکردند.
پس از ازدواج فاطمه با علي، آن دو نور، دو نور ديگر را به وجود آورد که وجود حسن و حسين (ع) باشد نور علي در حسن خاتمه يافته، امّا نور علي در حسين ادامه يافت.[1]
در يک بيان ديگر به روايت سلمان فارسي اين چنين آمده است که سلمان مي گويد: پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود: اي سلمان مي داني برجسته گان دوازده گانه که براي امامت بعد از من اختيار شده است کيانند؟ گفتم: خدا و رسولش بهتر مي داند. فرمود: اي سلمان، خداوند من را از نور خودش خلق کرد، سپس مرا خواند و من اجابت کردم. و از نور من علي را خلق کرد که او نيز اطاعت کرد، و از نور من و علي، فاطمه را خلق کرد که او نيز اطاعت امر پروردگار کرد. از من و علي و فاطمه، حسن و حسين را به وجود آورد که آنان نيز سر به فرمان اطاعت گذاشتند. خداوند ما پنج نفر را از نام هاي خود نامگذاري فرمود: خداوند محمود است، من محمد، خداوند عالي و اعلي هست، اين علي، خداوند فاطر و خالق جهان است آن فاطمه، پروردگاري که صاحب احسان است، آن حسن، خداوند محسن و نيکو است اين حسين، سپس از نور ما در نور حسين، نه امام را خلق کرد، آنان نيز مطيع پروردگارند، پيش از آن که آسمان روشن و زمين را پهن، آب، هوا، ملک، بشر و... خلق کند، ما نورهایي، در علم پروردگار بوديم که او را تسبيح، تحميد و تقديس مي کرديم.[2]
طبق اين روايت و رواياتي نظير آن «اصلاب شامخه و ارحام مطهره» در سلسله عترت طاهره اين گونه است که آنان همان انوار مقدسه هستند که خداوند منان آنان را بر اساس حکمت حکيمانه خويش، آن گونه که پاک بوده و پرتوي از نور خالق است، در ارحام پاک و صلب هاي پاک نقل داده تا بعد از ختم رسالت و نبوت، وارث عالم و آدم بوده و حافظ آيات و سنت هاي الهي باشند. امّا اين که هر يک از ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ وارث انبياي الهي اند، امّا چرا تنها در باره امام حسين ـ عليه السلام ـ چنين آمده است، يکي از بزرگان اين گونه مي گويد:
امام حسين ـ عليه السلام ـ که برگزيده وارث شده است، از آن جهت است که هدف انبياء حفظ دين و آثار الهي است. در موقعيتي که امام حسين ـ عليه السلام ـ قيام کرد، از يک طرف اسلام و آثار الهي او رو به نابودي بود، از طرف ديگر، آن حضرت تمام هستي خود را در پاي حفظ اسلام گذاشت، بدين ترتيب مجموع آثار و کمالات گذشته در يک جا جمع شده است؛ لذاست که از آن حضرت به عظمت ياد شده است و إلا همه ائمه ـ عليهم السلام ـ وارث بودند و همه از ارحام مطهره و اصلاب شامخه تحقق يافته اند.[3]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ وارث انبياء، محمد آصفي.
2ـ شرح زيارت وارث، محمد محمدي گيلاني.
3ـ ادب فنای مقربان، شرح زيارت جامعه کبيره، ج2، عبدالله جوادي آملي.
پی نوشتها:
[1]. مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، بيروت، داراحياء التراث العربي، ج5، ص8، باب 1، ح7.
[2]. همان، ص9، ح9.
[3]. جوادي آملي، عبدالله، ادب فناي مقربان، قم، نشر اسراء، ج2، ص95.
منبع: اندیشه قم
يکي از زيارت هاي امام حسين ـ عليه السلام ـ زيارت وارث است. در فرازي از اين زيارت خطاب به آن حضرت است که زاير او چه از دور يا نزديک مي گويد: شهادت مي دهيم که شما نوري بوديد در صلب هاي بلند و ارحام پاک که پليدي هاي جاهليت شما را آلوده نکرده است.
اصل اين فراز اشاره به کلام پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ دارد که از اين حقيقت نوراني خبر داده و شيوه نورانيت و پاکي آن حضرت را در اصلاب طاهره و ارحام مطهره اين گونه بيان داشته است و فرمود: آن گاهي که خداوند نور من و علي و فاطمه و حسن و حسين ـ عليهم السلام ـ را خلق کرد، قبل از هفت هزار سال از خلقت دنيا بود اين که هر سال در این حديث چقدر است خدا مي داند. انس بن مالک مي گويد از حضرت سؤال کردم، چگونه بوديد يا رسول الله؟ فرمود: انوار بوديم که جلوي عرش به تسبيح و تقديس و حمد خداوند مشغول بوديم. گفتم به چه صورتي و مثالی؟ فرمود: به صورت نور. تا اين که خداوند اراده کرد که اين صورت نوري ما در صلب حضرت آدم قرار دهد. سپس به ترتيب زماني و در طی نسل ها و صلب ها ما را خارج کرد از صلب هاي پاک پدران و رحم هاي مطهره مادران، هيچ گونه آلودگي هاي شرک و ناپاکي هاي کفر آسيبي به ما نرسانده و ما را آلوده نکردند.
پس از ازدواج فاطمه با علي، آن دو نور، دو نور ديگر را به وجود آورد که وجود حسن و حسين (ع) باشد نور علي در حسن خاتمه يافته، امّا نور علي در حسين ادامه يافت.[1]
در يک بيان ديگر به روايت سلمان فارسي اين چنين آمده است که سلمان مي گويد: پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود: اي سلمان مي داني برجسته گان دوازده گانه که براي امامت بعد از من اختيار شده است کيانند؟ گفتم: خدا و رسولش بهتر مي داند. فرمود: اي سلمان، خداوند من را از نور خودش خلق کرد، سپس مرا خواند و من اجابت کردم. و از نور من علي را خلق کرد که او نيز اطاعت کرد، و از نور من و علي، فاطمه را خلق کرد که او نيز اطاعت امر پروردگار کرد. از من و علي و فاطمه، حسن و حسين را به وجود آورد که آنان نيز سر به فرمان اطاعت گذاشتند. خداوند ما پنج نفر را از نام هاي خود نامگذاري فرمود: خداوند محمود است، من محمد، خداوند عالي و اعلي هست، اين علي، خداوند فاطر و خالق جهان است آن فاطمه، پروردگاري که صاحب احسان است، آن حسن، خداوند محسن و نيکو است اين حسين، سپس از نور ما در نور حسين، نه امام را خلق کرد، آنان نيز مطيع پروردگارند، پيش از آن که آسمان روشن و زمين را پهن، آب، هوا، ملک، بشر و... خلق کند، ما نورهایي، در علم پروردگار بوديم که او را تسبيح، تحميد و تقديس مي کرديم.[2]
طبق اين روايت و رواياتي نظير آن «اصلاب شامخه و ارحام مطهره» در سلسله عترت طاهره اين گونه است که آنان همان انوار مقدسه هستند که خداوند منان آنان را بر اساس حکمت حکيمانه خويش، آن گونه که پاک بوده و پرتوي از نور خالق است، در ارحام پاک و صلب هاي پاک نقل داده تا بعد از ختم رسالت و نبوت، وارث عالم و آدم بوده و حافظ آيات و سنت هاي الهي باشند. امّا اين که هر يک از ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ وارث انبياي الهي اند، امّا چرا تنها در باره امام حسين ـ عليه السلام ـ چنين آمده است، يکي از بزرگان اين گونه مي گويد:
امام حسين ـ عليه السلام ـ که برگزيده وارث شده است، از آن جهت است که هدف انبياء حفظ دين و آثار الهي است. در موقعيتي که امام حسين ـ عليه السلام ـ قيام کرد، از يک طرف اسلام و آثار الهي او رو به نابودي بود، از طرف ديگر، آن حضرت تمام هستي خود را در پاي حفظ اسلام گذاشت، بدين ترتيب مجموع آثار و کمالات گذشته در يک جا جمع شده است؛ لذاست که از آن حضرت به عظمت ياد شده است و إلا همه ائمه ـ عليهم السلام ـ وارث بودند و همه از ارحام مطهره و اصلاب شامخه تحقق يافته اند.[3]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ وارث انبياء، محمد آصفي.
2ـ شرح زيارت وارث، محمد محمدي گيلاني.
3ـ ادب فنای مقربان، شرح زيارت جامعه کبيره، ج2، عبدالله جوادي آملي.
پی نوشتها:
[1]. مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، بيروت، داراحياء التراث العربي، ج5، ص8، باب 1، ح7.
[2]. همان، ص9، ح9.
[3]. جوادي آملي، عبدالله، ادب فناي مقربان، قم، نشر اسراء، ج2، ص95.
منبع: اندیشه قم
