پرسش :
حکمت برتری حضرت معصومه نسبت به سایر امام زادگان چیست؟
پاسخ :
دختران امام موسي كاظم ـ عليه السلام ـ طبق نقل تاريخ عموماً فقيه، دانشمند، محدّث، پاكدامن، پارسا، پرهيزگار بودند؛ در ميان زنان مدينه به ترويج مباحث علمي و احاديث نبوي هم اشتغال داشتند[1].
در دوران حساس خفقان‌آور عباسي هر يك از دختران امام موسي كاظم ـ عليه السلام ـ بنا به توانايي و تكليف خويش مسئوليت‌هاي مهمي را ايفا كردند و به تشريع ديدگاه امامت و ولايت و روشن ساختن اذهان زنان پرداختند. نكته جالب اينكه دختران امام هر يك عالمه‌هايي بودند كه با نقل روايات مستند و احاديث معتبر در مورد فضايل امام علي ـ عليه السلام ـ و عاشورا و ... استمرار ولايت و معرفي امام زمان خويش ساعي و كوشا بودند.[2] در اين ميان حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ همچون اجداد طاهرينش با تأسي به حضرت زينب ـ سلام الله عليها ـ در مقابل تهديد و فشارهاي حكومت ظالم عليه خاندان اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ علاوه بر فعاليت‌هاي علمي و روايي و بيان احاديث پيرامون شيعه، غدير خم و ولايت و امامت، در حركتي سياسي ـ اجتماعي همراه برادران خويش به عرصه مبارزه وارد و هجرت را به عنوان عامل اعتراض به وضعيت موجود برمي‌گزيند.
حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ شخصيت ويژه‌اي داشتند و از جهت روحي، عاطفي و حركت سياسي ـ اجتماعي و ديني كاملاً به امام رضا ـ عليه السلام ـ وابسته بوده‌اند كه به نمونه‌هايي اشاره مي‌شود:
1 . حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ طبق روايات مورخين خواهر امام رضا ـ عليه السلام ـ و هر دو از يك مادر متولد شده‌اند[3] عشق و علاقة حضرت به امام رضا ـ عليه السلام ـ فقط از بعد عاطفي و شخصي نبود بلكه يك عشق و علاقه معنوي ميان امام و مأموم و رهبر و راهرو بود، دوري از امام و رهبر و مقتداي گرامي خود براي آن حضرت قابل تحمل نبود، به شوق ديدار آن حضرت راهي مرو شد.
2 . برتري و فضل حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ در ميان خاندان اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ كه به عنوان فاطمه كبري مشهور بوده است، نشان مي‌دهد كه آن حضرت در جمع خانواده خويش داراي شخصيت و اثرگذار بوده است كه در تاريخ ذكر شده است كه حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ فضايل بيشتري داشته است به جهت تأثير بر جمع خانواده و به عنوان اعتراض به عملكرد حكومت و عدم مشروعيت حاكمان وقت هجرت را برمي‌گزيند.
3 . حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ با درايت و كياستي كه داشت حركت سياسي امام رضا ـ عليه السلام ـ را مورد تجزيه و تحليل خود قرار داده و با توجه به آن خداحافظي خاصّ امام رضا ـ عليه السلام ـ كه در مدينه انجام دادند و با تحليل صحيح و با درك اوضاع و احوال دريافته بودند كه ديگر امام رضا ـ عليه السلام ـ را زيارت نخواهند كرد، لذا به عشق ياري و ديدار امام «و برادر بزرگوار خويش جانب خراسان را در پيش مي‌گيرند».[4]
4 . حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ علاوه بر اينكه خواهر امام معصوم و دختر امام معصوم و عمه امام معصوم و نواده امامام معصوم هستند به لحاظ تقوا و پاكدامني و لياقت و اطاعت از امام معصوم زمان خويش داراي شخصيت ممتازي بوده كه محوريت پيدا كرده و از جهات عديده مورد تأييد امامان معصوم قرار گرفته است تا جايي كه از سوي امام معصومه ملقب به معصومه شده چون به مقام عصمت اكتسابي نايل شد[5].
در نتيجه آن حضرت به لحاظ برخورداري از امتيازات ويژه فوق و تقوي الهي شخصيت برجسته‌اي داشته‌اند كه از طرف امامان درباره ايشان روايات زيادي آمده و امروزه شهر قم به خاطر شخصيت ايشان محوريت علمي و ديني پيدا كرده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.کریمه اهل بیت ؛علی اکبر مهدی پور.
2.قم وحرم حضرت معصومه ،محمد رضا حکیمی.
3. زندگانی حضرت معصومه،کریمی جهرمی.
پی نوشتها:
[1] . فرزندان چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ، حسن جلالي عزيزيان، تهران: مهربان، 1378، ص 162؛ و كتاب هجرت كريمه، فرزانه نيكو برش، ص 91.
[2] . زهرا آيت‌اللهي، زن، دين، سياست، تهران: شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، 1380، ص 218 تا ص 165 و كتاب هجرت كريمه، ص 92 ـ 91.
[3] . محمدبن جرير رستم طبري، تاريخ طبري، ص 309، حسن جلالي عزيزيان، همان، ص 161، هجرت كريمه، ص 93.
[4] . احمدبانپور، زندگي و كرامات حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ (بي‌جا): نشر الف، 1374، ص 34.
[5] . سایت اندیشه ؛مقاله امیر علی حسنلو درباره شخصیت حضرت معصومه .
منبع: اندیشه قم
دختران امام موسي كاظم ـ عليه السلام ـ طبق نقل تاريخ عموماً فقيه، دانشمند، محدّث، پاكدامن، پارسا، پرهيزگار بودند؛ در ميان زنان مدينه به ترويج مباحث علمي و احاديث نبوي هم اشتغال داشتند[1].
در دوران حساس خفقان‌آور عباسي هر يك از دختران امام موسي كاظم ـ عليه السلام ـ بنا به توانايي و تكليف خويش مسئوليت‌هاي مهمي را ايفا كردند و به تشريع ديدگاه امامت و ولايت و روشن ساختن اذهان زنان پرداختند. نكته جالب اينكه دختران امام هر يك عالمه‌هايي بودند كه با نقل روايات مستند و احاديث معتبر در مورد فضايل امام علي ـ عليه السلام ـ و عاشورا و ... استمرار ولايت و معرفي امام زمان خويش ساعي و كوشا بودند.[2] در اين ميان حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ همچون اجداد طاهرينش با تأسي به حضرت زينب ـ سلام الله عليها ـ در مقابل تهديد و فشارهاي حكومت ظالم عليه خاندان اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ علاوه بر فعاليت‌هاي علمي و روايي و بيان احاديث پيرامون شيعه، غدير خم و ولايت و امامت، در حركتي سياسي ـ اجتماعي همراه برادران خويش به عرصه مبارزه وارد و هجرت را به عنوان عامل اعتراض به وضعيت موجود برمي‌گزيند.
حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ شخصيت ويژه‌اي داشتند و از جهت روحي، عاطفي و حركت سياسي ـ اجتماعي و ديني كاملاً به امام رضا ـ عليه السلام ـ وابسته بوده‌اند كه به نمونه‌هايي اشاره مي‌شود:
1 . حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ طبق روايات مورخين خواهر امام رضا ـ عليه السلام ـ و هر دو از يك مادر متولد شده‌اند[3] عشق و علاقة حضرت به امام رضا ـ عليه السلام ـ فقط از بعد عاطفي و شخصي نبود بلكه يك عشق و علاقه معنوي ميان امام و مأموم و رهبر و راهرو بود، دوري از امام و رهبر و مقتداي گرامي خود براي آن حضرت قابل تحمل نبود، به شوق ديدار آن حضرت راهي مرو شد.
2 . برتري و فضل حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ در ميان خاندان اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ كه به عنوان فاطمه كبري مشهور بوده است، نشان مي‌دهد كه آن حضرت در جمع خانواده خويش داراي شخصيت و اثرگذار بوده است كه در تاريخ ذكر شده است كه حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ فضايل بيشتري داشته است به جهت تأثير بر جمع خانواده و به عنوان اعتراض به عملكرد حكومت و عدم مشروعيت حاكمان وقت هجرت را برمي‌گزيند.
3 . حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ با درايت و كياستي كه داشت حركت سياسي امام رضا ـ عليه السلام ـ را مورد تجزيه و تحليل خود قرار داده و با توجه به آن خداحافظي خاصّ امام رضا ـ عليه السلام ـ كه در مدينه انجام دادند و با تحليل صحيح و با درك اوضاع و احوال دريافته بودند كه ديگر امام رضا ـ عليه السلام ـ را زيارت نخواهند كرد، لذا به عشق ياري و ديدار امام «و برادر بزرگوار خويش جانب خراسان را در پيش مي‌گيرند».[4]
4 . حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ علاوه بر اينكه خواهر امام معصوم و دختر امام معصوم و عمه امام معصوم و نواده امامام معصوم هستند به لحاظ تقوا و پاكدامني و لياقت و اطاعت از امام معصوم زمان خويش داراي شخصيت ممتازي بوده كه محوريت پيدا كرده و از جهات عديده مورد تأييد امامان معصوم قرار گرفته است تا جايي كه از سوي امام معصومه ملقب به معصومه شده چون به مقام عصمت اكتسابي نايل شد[5].
در نتيجه آن حضرت به لحاظ برخورداري از امتيازات ويژه فوق و تقوي الهي شخصيت برجسته‌اي داشته‌اند كه از طرف امامان درباره ايشان روايات زيادي آمده و امروزه شهر قم به خاطر شخصيت ايشان محوريت علمي و ديني پيدا كرده است.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.کریمه اهل بیت ؛علی اکبر مهدی پور.
2.قم وحرم حضرت معصومه ،محمد رضا حکیمی.
3. زندگانی حضرت معصومه،کریمی جهرمی.
پی نوشتها:
[1] . فرزندان چهارده معصوم ـ عليهم السّلام ـ، حسن جلالي عزيزيان، تهران: مهربان، 1378، ص 162؛ و كتاب هجرت كريمه، فرزانه نيكو برش، ص 91.
[2] . زهرا آيت‌اللهي، زن، دين، سياست، تهران: شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، 1380، ص 218 تا ص 165 و كتاب هجرت كريمه، ص 92 ـ 91.
[3] . محمدبن جرير رستم طبري، تاريخ طبري، ص 309، حسن جلالي عزيزيان، همان، ص 161، هجرت كريمه، ص 93.
[4] . احمدبانپور، زندگي و كرامات حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ (بي‌جا): نشر الف، 1374، ص 34.
[5] . سایت اندیشه ؛مقاله امیر علی حسنلو درباره شخصیت حضرت معصومه .
منبع: اندیشه قم
