پرسش :
اولین میوه‌ای که حضرت آدم(ع) در روی زمین خوردند چه بود؟
پاسخ :
داستان سکنای حضرت آدم و حوا در بهشت و چرایی اخراج آنان از بهشت در قرآن کریم بیان شده است
اما این‌که آنان پس از خارج شدن از بهشت در کجای زمین فرود آمدند و چه می‌خوردند و چگونه زندگی می‌کردند از چیزهایی است که در قرآن کریم سخنی از آن به میان نیامده است. با توجه به این‌که تاریخ و تاریخ‌نگاری نیز نمی‌تواند در این مورد کمکی به ما نماید تنها منبع و مرجع مورد اعتماد ما روایات وارده از سوی معصومان(ع) است که با استناد به سه روایت پاسخ سؤال مورد نظر روشن خواهد شد.
در روایاتی از امام صادق(ع) نقل شده است:
1. «پس از آن‌که آدم و حوا نسبت به دستور پروردگار کوتاهی کردند و از آن میوه ممنوعه خوردند پروردگار متعال فرمود: از كنار من فرود آیید و كسى كه معصيت مرا نمايد نبايد همسايه من در بهشت باشد، از این‌رو؛ آنان را از بهشت بیرون نمود و بر روی زمین جای داد و از نظر زندگى و خوراک آنها را به خودشان واگذاشت».[1]
2. «وقتى كه آدم به زمين نازل شد با خود صد و بيست شاخه و نهال درخت آورد، چهل تا از آنها ميوه‌اى داشتند كه هم داخلش و هم خارجش قابل خوردن بود و چهل تا از آنها داخلش خوردنى و خارجش دور افكندنى بود و چهل تاى ديگر؛ بيرون آن خوردنى و داخلش دور افكندى بود و همچنين او خورجينى به همراه داشت كه در آن دانه و بذر همه گياهان وجود داشت».[2]
3. «همانا آدم(ع) وقتى كه از بهشت نزول يافت ميل فراوانى به ميوه‌هاى بهشتى پيدا كرد، پس خداوند دو نهال انگور برايش نازل فرمود و او آنها را كاشت و وقتى كه برگ و بر دادند و ميوه‌هايشان رسيد، ابليس آمد و گرداگرد آن نهال‌ها ديوارى كشيد، آدم گفت: اى نفرين شده، اينها متعلق به تو نيست، چرا به اين عمل مبادرت ورزيدى؟ ابليس گفت: اينها متعلّق به من است، آدم گفت: دروغ گفتى و امر به مشاجره منجر شد، آن‌وقت آنها توافق كردند كه روح القدس را ميان خود حَكَم قرار دهند و آن‌گاه آدم ماجرا را براى آن ملک مقرّب بازگو كرد، روح القدس ابتدا شعله‌ای از آتش برگرفت و آن‌را به سوى دو نهال پرتاب كرد شاخه‌هاى آنها آتش گرفت تا آن‌جا كه آدم و ابليس هر دو گمان كردند كه چيزى از آن باقى نمانده و همه آنها سوخته است، امّا آتش به امر خدا دو سوّم از آن دو درخت را سوزانيد و يک سوّم آن باقى ماند آن وقت روح القدس گفت: آن مقدارى كه سوخت سهم ابليس بود و آنچه باقى مانده سهم آدم است».[3]
از مجموع این روایات به‌دست می‌آید که امرار معاش حضرت آدم و حوا بر روی زمین از چیزهایی بود که می‌بایستی آنان شخصاً عهده‌دار آن باشند، اما بحث میوه‌های مورد استفاده آنان در روایت دوم و سوم بیان شده و برای رسیدن به جواب باید این دو روایت را با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار دهیم.
با توجه به روایت دوم، که می‌گوید: شاخه‌هایی که حضرت آدم با خود از بهشت آورده بود دارای میوه بودند، نمی‌توان آن میوه‌ها را میوه‌های زمینی به حساب آورد هر چند پس از آمدن به زمین آنها را خورده باشد. البته حتی اگر آن شاخه‌ها میوه‌دار هم نبودند و پس از کاشته شدن در زمین دنیا ثمره داده باشند باز نمی‌توان اظهار نظر کرد که کدام شاخه زودتر ثمر داد و آدم از میوه آن تناول کرده‌اند. اما روایت سوم را می‌توان به گونه‌ای توضیح و مُبیِن روایت دوم دانست و استنباط کرد؛ اولین میوه‌ای که بر روی زمین پرورش یافته و حضرت آدم در زمین از آن خوردند انگور بوده است.
پی نوشتها:
[1]. جزائرى، نعمت الله بن عبد الله، النور المبين في قصص الأنبياء و المرسلين، ص 42، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي، چاپ اول، 1404ق.
[2]. همان، ص 48.
[3]. همان، ص 50.
منبع: www.islamquest.net
داستان سکنای حضرت آدم و حوا در بهشت و چرایی اخراج آنان از بهشت در قرآن کریم بیان شده است
اما این‌که آنان پس از خارج شدن از بهشت در کجای زمین فرود آمدند و چه می‌خوردند و چگونه زندگی می‌کردند از چیزهایی است که در قرآن کریم سخنی از آن به میان نیامده است. با توجه به این‌که تاریخ و تاریخ‌نگاری نیز نمی‌تواند در این مورد کمکی به ما نماید تنها منبع و مرجع مورد اعتماد ما روایات وارده از سوی معصومان(ع) است که با استناد به سه روایت پاسخ سؤال مورد نظر روشن خواهد شد.
در روایاتی از امام صادق(ع) نقل شده است:
1. «پس از آن‌که آدم و حوا نسبت به دستور پروردگار کوتاهی کردند و از آن میوه ممنوعه خوردند پروردگار متعال فرمود: از كنار من فرود آیید و كسى كه معصيت مرا نمايد نبايد همسايه من در بهشت باشد، از این‌رو؛ آنان را از بهشت بیرون نمود و بر روی زمین جای داد و از نظر زندگى و خوراک آنها را به خودشان واگذاشت».[1]
2. «وقتى كه آدم به زمين نازل شد با خود صد و بيست شاخه و نهال درخت آورد، چهل تا از آنها ميوه‌اى داشتند كه هم داخلش و هم خارجش قابل خوردن بود و چهل تا از آنها داخلش خوردنى و خارجش دور افكندنى بود و چهل تاى ديگر؛ بيرون آن خوردنى و داخلش دور افكندى بود و همچنين او خورجينى به همراه داشت كه در آن دانه و بذر همه گياهان وجود داشت».[2]
3. «همانا آدم(ع) وقتى كه از بهشت نزول يافت ميل فراوانى به ميوه‌هاى بهشتى پيدا كرد، پس خداوند دو نهال انگور برايش نازل فرمود و او آنها را كاشت و وقتى كه برگ و بر دادند و ميوه‌هايشان رسيد، ابليس آمد و گرداگرد آن نهال‌ها ديوارى كشيد، آدم گفت: اى نفرين شده، اينها متعلق به تو نيست، چرا به اين عمل مبادرت ورزيدى؟ ابليس گفت: اينها متعلّق به من است، آدم گفت: دروغ گفتى و امر به مشاجره منجر شد، آن‌وقت آنها توافق كردند كه روح القدس را ميان خود حَكَم قرار دهند و آن‌گاه آدم ماجرا را براى آن ملک مقرّب بازگو كرد، روح القدس ابتدا شعله‌ای از آتش برگرفت و آن‌را به سوى دو نهال پرتاب كرد شاخه‌هاى آنها آتش گرفت تا آن‌جا كه آدم و ابليس هر دو گمان كردند كه چيزى از آن باقى نمانده و همه آنها سوخته است، امّا آتش به امر خدا دو سوّم از آن دو درخت را سوزانيد و يک سوّم آن باقى ماند آن وقت روح القدس گفت: آن مقدارى كه سوخت سهم ابليس بود و آنچه باقى مانده سهم آدم است».[3]
از مجموع این روایات به‌دست می‌آید که امرار معاش حضرت آدم و حوا بر روی زمین از چیزهایی بود که می‌بایستی آنان شخصاً عهده‌دار آن باشند، اما بحث میوه‌های مورد استفاده آنان در روایت دوم و سوم بیان شده و برای رسیدن به جواب باید این دو روایت را با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار دهیم.
با توجه به روایت دوم، که می‌گوید: شاخه‌هایی که حضرت آدم با خود از بهشت آورده بود دارای میوه بودند، نمی‌توان آن میوه‌ها را میوه‌های زمینی به حساب آورد هر چند پس از آمدن به زمین آنها را خورده باشد. البته حتی اگر آن شاخه‌ها میوه‌دار هم نبودند و پس از کاشته شدن در زمین دنیا ثمره داده باشند باز نمی‌توان اظهار نظر کرد که کدام شاخه زودتر ثمر داد و آدم از میوه آن تناول کرده‌اند. اما روایت سوم را می‌توان به گونه‌ای توضیح و مُبیِن روایت دوم دانست و استنباط کرد؛ اولین میوه‌ای که بر روی زمین پرورش یافته و حضرت آدم در زمین از آن خوردند انگور بوده است.
پی نوشتها:
[1]. جزائرى، نعمت الله بن عبد الله، النور المبين في قصص الأنبياء و المرسلين، ص 42، قم، مكتبة آية الله المرعشي النجفي، چاپ اول، 1404ق.
[2]. همان، ص 48.
[3]. همان، ص 50.
منبع: www.islamquest.net
