پرسش :

در سوره اعلی آیه «وَ الَّذِی قَدَّرَ فَهَدى»، بیان کننده چه نوع هدایتی است؟

پاسخ :
«وَ الَّذِی قَدَّرَ فَهَدى»؛[1] و آن کس که اندازه‏‌گیرى کرد و هدایت نمود.
در این آیه خداوند در بیان «هدایت تکوینی» است. منظور از «هدایت» در این آیه همان هدایت تکوینى است که به صورت انگیزه‌‏ها و قوانین بر هر موجود حاکم است، اعم از انگیزه‌‏هاى درونى و برونى. به عنوان نمونه از یک سو پستان مادر و شیر آن‌را براى تغذیه طفل آفریده و به مادر عاطفه شدید مادرى داده، و از سوى دیگر در طفل انگیزه‌‌‏اى آفریده که او را به سوى پستان مادر مى‌‏کشاند، و این آمادگى و جاذبه دو جانبه در مسیر هدف، در همه موجودات دیده مى‌‏شود.
دقت در ساختمان هر موجود و مسیرى را که در طول عمر خود طى مى‌‏‌کند، به وضوح این حقیقت را نشان مى‌‏‌دهد که برنامه ‏ریزى دقیقى برای او وجود داشته، و دست هدایت نیرومندى پشت سر آن است.
البته، در مورد انسان غیر از برنامه هدایت تکوینى، نوعی هدایت دیگر وجود دارد که از طریق وحى و ارسال پیامبران(ع) صورت ‌‏گرفته و هدایت تشریعى نام دارد. نکته جالب توجه این است ‌که هدایت تشریعى انسان نیز در تمام زمینه‌‏ها مکمل هدایت تکوینى او است.[2]

پی نوشتها:
[1]. اعلی، 3.
[2]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏20، ص 265، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417ق؛ مکارم، شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏26، ص 385- 386، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1374ش.
منبع: www.islamquest.net