پرسش :
اگر کسی به انسان توهین کرد، طبق آموزه‌های دینی چگونه باید با او رفتار کرد؟
پاسخ :
بهترین کار در این‌گونه موارد، چشم‌پوشی است؛ به دلیل آن‌که در آموزه‌های دینی چنین سفارش شده است و پیشوایان دین ما به عنوان الگوهای اخلاقی نیز در عمل این‌گونه رفتار می کردند. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:
1. «وَ الَّذینَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ»؛[1] آنان که به طلب ثواب پروردگار خویش صبر پیشه کردند، و نماز گزاردند و در نهان و آشکار از آنچه به آنها روزى دادهایم انفاق کردند و بدى را به نیکى دفع مىکنند. سراى آخرت خاص آنان است.
۲. «وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ»؛[2] خوبى و بدى برابر نیستند. همواره به نیکوترین وجهى پاسخ ده، تا کسى که میان تو و او دشمنى است چون دوست مهربان تو گردد.
۳. «...وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً»؛[3] و هنگامى که با لغو و بیهودگى برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مىگذرند.
در روایت آمده است: «مَا تَسَابَّ اثْنَانِ إِلَّا غَلَبَ أَلْأَمُهُمَا»؛[4] دو نفر به همدیگر فحش و ناسزا نگفتند، مگر آن‌که پست‌ترین آنها غلبه کرد.
طبق این سخن معصوم(ع) فحش و ناسزا گفتن از صفات افراد پست بوده و انسان‌های بزرگوار هرگز به چنین کاری اقدام نمی‌کنند.
«.. وَ سَمِعَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) امْرَأَةً تُسَابُّ جَارِیَةً لَهَا وَ هِیَ صَائِمَةٌ فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص بِطَعَامٍ فَقَالَ لَهَا کُلِی فَقَالَتْ إِنِّی صَائِمَةٌ فَقَالَ کَیْفَ تَکُونِینَ صَائِمَةً وَ قَدْ سَبَبْتِ جَارِیَتَکِ إِنَّ الصَّوْمَ لَیْسَ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ»؛[5] امام صادق(ع) می‌فرماید: رسول خدا(ص) شنید خانمی به کنیز و خدمت‌کارش فحش و ناسزا می‌گوید در حالی‌که روزه است. پیامبر او را دعوت به خوردن کرد، آن خانم گفت من روزه‌ام. در این هنگام پیامبر به او فرمود چطور روزه‌ای در حالی‌که به خدمت‌کار ناسزا می‌گویی... .
گفتنی است که گذشت در این مسئله تا جایی است که این موضوع تکرار نشود که اگر چنین شد بهترین راه مراجعه به مراجع قانونی است.
پی نوشتها:
[1]. رعد، 22.
[2]. فصلت، 34.
[3]. فرقان، ۷۲.
[4]. لیثى واسطى، على بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، محقق، مصحح، حسنى بیرجندى، حسین، ص 477، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1376ش.
[5]. طوسى، محمد بن الحسن، محقق، مصحح، خرسان، حسن، ج ۴، ص ۱۹۴، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
منبع: www.islamquest.net
بهترین کار در این‌گونه موارد، چشم‌پوشی است؛ به دلیل آن‌که در آموزه‌های دینی چنین سفارش شده است و پیشوایان دین ما به عنوان الگوهای اخلاقی نیز در عمل این‌گونه رفتار می کردند. قرآن کریم در این باره می‌فرماید:
1. «وَ الَّذینَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ»؛[1] آنان که به طلب ثواب پروردگار خویش صبر پیشه کردند، و نماز گزاردند و در نهان و آشکار از آنچه به آنها روزى دادهایم انفاق کردند و بدى را به نیکى دفع مىکنند. سراى آخرت خاص آنان است.
۲. «وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ»؛[2] خوبى و بدى برابر نیستند. همواره به نیکوترین وجهى پاسخ ده، تا کسى که میان تو و او دشمنى است چون دوست مهربان تو گردد.
۳. «...وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً»؛[3] و هنگامى که با لغو و بیهودگى برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مىگذرند.
در روایت آمده است: «مَا تَسَابَّ اثْنَانِ إِلَّا غَلَبَ أَلْأَمُهُمَا»؛[4] دو نفر به همدیگر فحش و ناسزا نگفتند، مگر آن‌که پست‌ترین آنها غلبه کرد.
طبق این سخن معصوم(ع) فحش و ناسزا گفتن از صفات افراد پست بوده و انسان‌های بزرگوار هرگز به چنین کاری اقدام نمی‌کنند.
«.. وَ سَمِعَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) امْرَأَةً تُسَابُّ جَارِیَةً لَهَا وَ هِیَ صَائِمَةٌ فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص بِطَعَامٍ فَقَالَ لَهَا کُلِی فَقَالَتْ إِنِّی صَائِمَةٌ فَقَالَ کَیْفَ تَکُونِینَ صَائِمَةً وَ قَدْ سَبَبْتِ جَارِیَتَکِ إِنَّ الصَّوْمَ لَیْسَ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ»؛[5] امام صادق(ع) می‌فرماید: رسول خدا(ص) شنید خانمی به کنیز و خدمت‌کارش فحش و ناسزا می‌گوید در حالی‌که روزه است. پیامبر او را دعوت به خوردن کرد، آن خانم گفت من روزه‌ام. در این هنگام پیامبر به او فرمود چطور روزه‌ای در حالی‌که به خدمت‌کار ناسزا می‌گویی... .
گفتنی است که گذشت در این مسئله تا جایی است که این موضوع تکرار نشود که اگر چنین شد بهترین راه مراجعه به مراجع قانونی است.
پی نوشتها:
[1]. رعد، 22.
[2]. فصلت، 34.
[3]. فرقان، ۷۲.
[4]. لیثى واسطى، على بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، محقق، مصحح، حسنى بیرجندى، حسین، ص 477، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1376ش.
[5]. طوسى، محمد بن الحسن، محقق، مصحح، خرسان، حسن، ج ۴، ص ۱۹۴، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
منبع: www.islamquest.net
