پرسش :
در پیشگاه خداوند، انسانها عزیزترند یا جن‌ها؟
پاسخ :
عزیز بودن و کرامت فردی نزد خداوند متعال، به تقوا و ترس از ساحت مقدس او است که نتیجه‌اش پایبندی به احکام و دستورات شرع مقدس و رسیدن به مراحل و مراتب عالیه کمال است، چنان‌که پروردگار حکیم میفرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم...»؛ [1] گرامىترین شما نزد خداوند با تقواترین شما است.
اما با استناد به برخی از آیات قرآن کریم می‌‌توان اثبات کرد که نوع انسانها نسبت به سایر موجودات از جمله اجنه دارای کرامت و برتری هستند، از جمله می‌‌توان به این سخن خدای متعال استناد نمود: «ما آدمی‌زادگان را گرامى داشتیم و آنها را در خشکى و دریا، (بر مرکب‌هاى راهوار) حمل کردیم و از انواع روزی‌‌هاى پاکیزه به آنان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از موجوداتى که خلق کردهایم، برترى بخشیدیم».[2]
بنابر نظر مفسران، این آیه دلالت دارد بر برتری نوع بنی‌آدم بر سایر مخلوقات الاهی اعم از حیوانات، اجنه و حتی فرشتگان،[3] دارد.[4]
آیه دیگری که می‌‌توان از مفاد آن برتری انسان و عزیزتر بودن آنان را نسبت به اجنه در پیش خداوند اثبات نمود، آیه دوم سوره جن است که خداوند میفرماید: «جنیان گفتند این قرآن هدایت می‌کند به سوى رشد و صلاح، پس ما به آن ایمان آورده و هرگز کسى را شریک پروردگار خود قرار ندهیم».[5]
مفسران می‌‌گویند این آیه دلالت دارد که پیامبر اسلام(ص) علاوه بر این‌‌که پیامبر انسانها بوده پیامبر اجنه نیز بوده است.[6]
همچنین آیه ۲۹ و ۳۰ سوره احقاف نیز صراحت بر تبعیت اجنه و ایمان آوردن آنان به پیامبر اسلام -که از جنس بشر است ولی مبعوث به انسانها و اجنه بوده- دارند.[7]
با توجه به این آیات(که دلالت بر مبعوث شدن پیامبر اسلام بر اجنه دارند)، و از آن سو، نبود آیه، روایت، و حتی نقل تاریخی بر پیامبری از جنیان برای انسانها، می‌‌توان برتری و عزیزتر بودن انسان در پیشگاه خداوند را اثبات نمود.
آنچه بیان شد اثبات برتری و عزت نوع انسان بر سایر موجودات عالم هستی از جمله اجنه بود، اما در مصداق، ممکن است فردی از اجنه آن‌قدر اهل تقوا و مطیع اوامر خداوند باشد که بر بسیاری از افراد بشر برتری پیدا کند و یا فردی از افراد بشر آن‌قدر در منجلاب گناهان فرو رود که از حیوان هم پست‌تر شود، همچنان‌‌که خداوند میفرماید: «براى جهنم بسیارى از جن و انس را بیافریدیم. ایشان را دل‌هایى است که بدان نمىفهمند و چشم‌هایى است که بدان نمىبینند و گوش‌هایى است که بدان نمىشنوند. اینان همانند چارپایانند حتى گمراهتر از آنهایند. اینان خود غافلان‌اند».[8]
پی نوشتها:
[1] . حجرات، 13.
[2]. «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنىِ ءَادَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فىِ الْبرَّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلىَ کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»، اسرا، 70.
[3]. اگرچه بعضی‌ها نسبت به برتری انسان بر فرشتگان تشکیک نموده‌اند که آن هم به طور مفصل از سوی بزرگان اهل تفسیر جواب داده شده، ولی هیچ‌‌کس در دلالت این آیه بر برتری انسان نسبت به اجنه تردید و تشکیکی ننموده است.
[4]. طبرسى فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، محقق، بلاغی، محمد جواد، ج 6، ص 661 - 663، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372 ش؛ طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 285، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، 1378 ش، حسینى همدانى، سید محمد حسین، انوار درخشان، محقق، بهبودی، محمد باقر، ج 10، ص 111 - 115، کتابفروشى لطفى، تهران، چاپ اول، 1404 ق.
[5]. «یهَدِى إِلىَ الرُّشْدِ فَامَنَّا بِهِ وَ لَن نُّشْرِکَ بِرَبِّنَا أَحَدًا»، جن، 2.
[6]. مجمع البیان، ج10، ص 55.
[7]. «و گروهى از جن را نزد تو روانه کردیم تا قرآن را بشنوند. چون به حضرتش رسیدند گفتند: گوش فرادهید. چون به پایان آمد، همانند بیمدهندگانى نزد قوم خود بازگشتند. گفتند: اى قوم ما، ما کتابى شنیدیم که بعد از موسى نازل شده، کتاب‌هاى پیشین را تصدیق مىکند و به حق و راه راست راه مىنماید».
[8]. «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ»، اعراف، 179.
منبع: www.islamquest.net
عزیز بودن و کرامت فردی نزد خداوند متعال، به تقوا و ترس از ساحت مقدس او است که نتیجه‌اش پایبندی به احکام و دستورات شرع مقدس و رسیدن به مراحل و مراتب عالیه کمال است، چنان‌که پروردگار حکیم میفرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم...»؛ [1] گرامىترین شما نزد خداوند با تقواترین شما است.
اما با استناد به برخی از آیات قرآن کریم می‌‌توان اثبات کرد که نوع انسانها نسبت به سایر موجودات از جمله اجنه دارای کرامت و برتری هستند، از جمله می‌‌توان به این سخن خدای متعال استناد نمود: «ما آدمی‌زادگان را گرامى داشتیم و آنها را در خشکى و دریا، (بر مرکب‌هاى راهوار) حمل کردیم و از انواع روزی‌‌هاى پاکیزه به آنان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از موجوداتى که خلق کردهایم، برترى بخشیدیم».[2]
بنابر نظر مفسران، این آیه دلالت دارد بر برتری نوع بنی‌آدم بر سایر مخلوقات الاهی اعم از حیوانات، اجنه و حتی فرشتگان،[3] دارد.[4]
آیه دیگری که می‌‌توان از مفاد آن برتری انسان و عزیزتر بودن آنان را نسبت به اجنه در پیش خداوند اثبات نمود، آیه دوم سوره جن است که خداوند میفرماید: «جنیان گفتند این قرآن هدایت می‌کند به سوى رشد و صلاح، پس ما به آن ایمان آورده و هرگز کسى را شریک پروردگار خود قرار ندهیم».[5]
مفسران می‌‌گویند این آیه دلالت دارد که پیامبر اسلام(ص) علاوه بر این‌‌که پیامبر انسانها بوده پیامبر اجنه نیز بوده است.[6]
همچنین آیه ۲۹ و ۳۰ سوره احقاف نیز صراحت بر تبعیت اجنه و ایمان آوردن آنان به پیامبر اسلام -که از جنس بشر است ولی مبعوث به انسانها و اجنه بوده- دارند.[7]
با توجه به این آیات(که دلالت بر مبعوث شدن پیامبر اسلام بر اجنه دارند)، و از آن سو، نبود آیه، روایت، و حتی نقل تاریخی بر پیامبری از جنیان برای انسانها، می‌‌توان برتری و عزیزتر بودن انسان در پیشگاه خداوند را اثبات نمود.
آنچه بیان شد اثبات برتری و عزت نوع انسان بر سایر موجودات عالم هستی از جمله اجنه بود، اما در مصداق، ممکن است فردی از اجنه آن‌قدر اهل تقوا و مطیع اوامر خداوند باشد که بر بسیاری از افراد بشر برتری پیدا کند و یا فردی از افراد بشر آن‌قدر در منجلاب گناهان فرو رود که از حیوان هم پست‌تر شود، همچنان‌‌که خداوند میفرماید: «براى جهنم بسیارى از جن و انس را بیافریدیم. ایشان را دل‌هایى است که بدان نمىفهمند و چشم‌هایى است که بدان نمىبینند و گوش‌هایى است که بدان نمىشنوند. اینان همانند چارپایانند حتى گمراهتر از آنهایند. اینان خود غافلان‌اند».[8]
پی نوشتها:
[1] . حجرات، 13.
[2]. «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنىِ ءَادَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فىِ الْبرَّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلىَ کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا»، اسرا، 70.
[3]. اگرچه بعضی‌ها نسبت به برتری انسان بر فرشتگان تشکیک نموده‌اند که آن هم به طور مفصل از سوی بزرگان اهل تفسیر جواب داده شده، ولی هیچ‌‌کس در دلالت این آیه بر برتری انسان نسبت به اجنه تردید و تشکیکی ننموده است.
[4]. طبرسى فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، محقق، بلاغی، محمد جواد، ج 6، ص 661 - 663، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372 ش؛ طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 8، ص 285، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، 1378 ش، حسینى همدانى، سید محمد حسین، انوار درخشان، محقق، بهبودی، محمد باقر، ج 10، ص 111 - 115، کتابفروشى لطفى، تهران، چاپ اول، 1404 ق.
[5]. «یهَدِى إِلىَ الرُّشْدِ فَامَنَّا بِهِ وَ لَن نُّشْرِکَ بِرَبِّنَا أَحَدًا»، جن، 2.
[6]. مجمع البیان، ج10، ص 55.
[7]. «و گروهى از جن را نزد تو روانه کردیم تا قرآن را بشنوند. چون به حضرتش رسیدند گفتند: گوش فرادهید. چون به پایان آمد، همانند بیمدهندگانى نزد قوم خود بازگشتند. گفتند: اى قوم ما، ما کتابى شنیدیم که بعد از موسى نازل شده، کتاب‌هاى پیشین را تصدیق مىکند و به حق و راه راست راه مىنماید».
[8]. «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ»، اعراف، 179.
منبع: www.islamquest.net
