پرسش :
با توجه به این که زمین هیچ گاه نباید از حجت خدا خالی باشد، حد فاصل عروج حضرت عیسی (ع) تا بعثت رسول اکرم (ص) چه کسی حجت خدا در زمین بود؟
پاسخ :
پاسخ اجمالی:
دوران فترت که به معنای فاصلۀ مبعوث شدن دو پیامبر است، با روایاتی که دلالت می کند هیچ گاه زمین از حجت خدا خالی نیست، منافاتی ندارد؛ زیرا کلمۀ حجت عمومیت دارد و شامل امامان معصوم و وصایای پیامبران نیز می شود، در متون اسلامی آمده است که زمین از حجّت خالى نمىماند یا به صورت آشکار و معلوم، و یا بیمناک پنهان تا حجّت هاى خدا و دلایل روشنگر او باطل نشود.
پاسخ تفصیلی:
براساس روایات، زمین هرگز نمی‌تواند از حجت خدا خالی باشد؛ کمیل از یاران نزدیک امیر المومنین (ع) در روایتی می گوید: با حضرت به صحرا رفتیم آه سردى بر آورد و پس از سخنانی فرمود: زمین از حجّتى که با دلیل و برهانش براى خدا قیام کرده باشد، خالى نمىماند، آن حجّت یا ظاهر معلوم است و یا ترسان و پنهان تا حجّتهاى خدا و دلیل هاى روشناش باطل نشود.[1]
در روایت مفصل دیگری آمده است: بعد از دنیا رفتن اسماعیل (فرزند امام صادق) عده ای از اصحاب حضرت که تصور می کردند امام بعد از ایشان اسماعیل است - در این باره به شک افتادند و فکر کردند بدون امام می مانند- خدمت امام صاذق (ع) رسیدند، حضرت این گونه به آنها پاسخ داد: "هیهات هیهات أبى الله و الله أن ینقطع هذا الأمر حتى ینقطع اللیل و النهار"؛ چنین نیست رشتۀ امامت بریده نشود تا روزگار سر آید.[2]
شیخ صدوق نیز در کتاب کمال الدین روایاتی را نقل می کند که دلالت دارد بر این که زمین از حجت خدا از زمان خلقت آدم تا روز قیامت خالی نیست.[3] از این رو ضرورت دارد در هر زمان حجتی از خدا وجود داشته باشد تا قوام جهان آفرینش به او باشد، خواه مردم آن حجت را بشناسند و خواه به صورت ناشناس در زمین حضور داشته باشد.
حال وجود حجت در زمان فترت میان حضرت عیسی (ع) تا زمان پیامبر، بر چند نحو قابل تصور است؛
1. براساس اعتقاد ما مسلمانان، حضرت عیسی(ع) زنده بوده، و هرگز به صلیب کشیده نشده است؛ بنابر این خود حضرت عیسی تا ظهور پیامبر اسلام، حجت خدا بر روی زمین بوده است.
2. ایشان وصایایی نیز داشته اند که برخی از ایشان شناخته شده و برخی دیگر نیز ناشناخته هستند. حتی یک روایت، وصایایی را برای حضرت عیسی، ذکر کرده است. [4]
پی نوشتها:
[1] نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص 136، مکتبة الصدوق، تهران، 1397ق.
[2] همان، ج 2، ص 657.
[3]ر.ک: کمال الدین، ج 1، باب 22،ص 212.( شیخ صدوق در ارتباط با این مسئله توضیحات مناسبی دارند که می توانید به آن مراجعه کنید.)
[4] شیخ صدوق، کمال الدین، ج 1، باب 22،ص 212، دار الکتب الاسلامیة، قم، 1395 ق؛ البته برخی از محققان، بر این روایت اشکالاتی را وارد دانسته‌اند.
منبع: www.islamquest.net
پاسخ اجمالی:
دوران فترت که به معنای فاصلۀ مبعوث شدن دو پیامبر است، با روایاتی که دلالت می کند هیچ گاه زمین از حجت خدا خالی نیست، منافاتی ندارد؛ زیرا کلمۀ حجت عمومیت دارد و شامل امامان معصوم و وصایای پیامبران نیز می شود، در متون اسلامی آمده است که زمین از حجّت خالى نمىماند یا به صورت آشکار و معلوم، و یا بیمناک پنهان تا حجّت هاى خدا و دلایل روشنگر او باطل نشود.
پاسخ تفصیلی:
براساس روایات، زمین هرگز نمی‌تواند از حجت خدا خالی باشد؛ کمیل از یاران نزدیک امیر المومنین (ع) در روایتی می گوید: با حضرت به صحرا رفتیم آه سردى بر آورد و پس از سخنانی فرمود: زمین از حجّتى که با دلیل و برهانش براى خدا قیام کرده باشد، خالى نمىماند، آن حجّت یا ظاهر معلوم است و یا ترسان و پنهان تا حجّتهاى خدا و دلیل هاى روشناش باطل نشود.[1]
در روایت مفصل دیگری آمده است: بعد از دنیا رفتن اسماعیل (فرزند امام صادق) عده ای از اصحاب حضرت که تصور می کردند امام بعد از ایشان اسماعیل است - در این باره به شک افتادند و فکر کردند بدون امام می مانند- خدمت امام صاذق (ع) رسیدند، حضرت این گونه به آنها پاسخ داد: "هیهات هیهات أبى الله و الله أن ینقطع هذا الأمر حتى ینقطع اللیل و النهار"؛ چنین نیست رشتۀ امامت بریده نشود تا روزگار سر آید.[2]
شیخ صدوق نیز در کتاب کمال الدین روایاتی را نقل می کند که دلالت دارد بر این که زمین از حجت خدا از زمان خلقت آدم تا روز قیامت خالی نیست.[3] از این رو ضرورت دارد در هر زمان حجتی از خدا وجود داشته باشد تا قوام جهان آفرینش به او باشد، خواه مردم آن حجت را بشناسند و خواه به صورت ناشناس در زمین حضور داشته باشد.
حال وجود حجت در زمان فترت میان حضرت عیسی (ع) تا زمان پیامبر، بر چند نحو قابل تصور است؛
1. براساس اعتقاد ما مسلمانان، حضرت عیسی(ع) زنده بوده، و هرگز به صلیب کشیده نشده است؛ بنابر این خود حضرت عیسی تا ظهور پیامبر اسلام، حجت خدا بر روی زمین بوده است.
2. ایشان وصایایی نیز داشته اند که برخی از ایشان شناخته شده و برخی دیگر نیز ناشناخته هستند. حتی یک روایت، وصایایی را برای حضرت عیسی، ذکر کرده است. [4]
پی نوشتها:
[1] نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص 136، مکتبة الصدوق، تهران، 1397ق.
[2] همان، ج 2، ص 657.
[3]ر.ک: کمال الدین، ج 1، باب 22،ص 212.( شیخ صدوق در ارتباط با این مسئله توضیحات مناسبی دارند که می توانید به آن مراجعه کنید.)
[4] شیخ صدوق، کمال الدین، ج 1، باب 22،ص 212، دار الکتب الاسلامیة، قم، 1395 ق؛ البته برخی از محققان، بر این روایت اشکالاتی را وارد دانسته‌اند.
منبع: www.islamquest.net
