پرسش :
آیا می توانید چند حدیث معتبر که در آنها به اهمیت و ارزش جهاد در راه خدا اشاره شده باشد، را با ذکر منبع برایم بفرستید؟
پاسخ :
پاسخ اجمالی:
امیر المؤمنین (ع) فرمود: جهاد درى از درهاى بهشت است که خدا آن را براى دوستان ویژه خویش گشوده است و آن، پوشش تقوا و زره محکم خدا و سپر مطمئن او است. پس هر که آن را از روی بی اعتنایی ترک کند، پروردگار جامه ذلت بر او بپوشاند، و گرفتار بلا شود، و بر سر او خوارى و زبونى فرو بارد، و نور خرد از دل او رخت کشد، و با بی اعتنایی به جهاد، حق از او رویگردان شود، و خوارى به او روى آورد، و کسى به فریاد او نرسد.
پاسخ تفصیلی:
علاوه بر آنچه در قرآن کریم در فضیلت جهاد وارد شده، روایات فراوانی نیز در این زمینه وجود دارند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1. فَإِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِیَائِهِ وَ هُوَ لِبَاسُ التَّقْوَى وَ دِرْعُ اللَّهِ الْحَصِینَةُ وَ جُنَّتُهُ الْوَثِیقَةُ فَمَنْ تَرَکَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اللَّهُ ثَوْبَ الذُّلِّ وَ شَمِلَهُ الْبَلَاءُ وَ دُیِّثَ بِالصَّغَارِ وَ الْقَمَاءَةِ وَ ضُرِبَ عَلَى قَلْبِهِ بِالْإِسْهَابِ وَ أُدِیلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْیِیعِ الْجِهَادِ وَ سِیمَ الْخَسْفَ وَ مُنِعَ النَّصَف.[1]
امیر المؤمنین (ع) فرمود: جهاد درى از درهاى بهشت است که خدا آن را براى دوستان ویژه خویش گشوده است و آن، پوشش تقوا و زره محکم خدا و سپر مطمئن او است. پس هر که آن را از روی بی اعتنایی ترک کند، پروردگار جامه ذلت بر او بپوشاند، و گرفتار بلا شود، و بر سر او خوارى و زبونى فرو بارد، و نور خرد از دل او رخت کشد، و با بی اعتنایی به جهاد، حق از او رویگردان شود، و خوارى به او روى آورد، و کسى به فریاد او نرسد.
2. عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ جَبْرَئِیلَ أَخْبَرَنِی بِأَمْرٍ قَرَّتْ بِهِ عَیْنِی وَ فَرِحَ بِهِ قَلْبِی قَالَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ غَزَا غَزَاةً فِی سَبِیلِ اللَّهِ مِنْ أُمَّتِکَ فَمَا أَصَابَهُ قَطْرَةٌ مِنَ السَّمَاءِ أَوْ صُدَاعٌ إِلَّا کَانَتْ لَهُ شَهَادَةً یَوْمَ الْقِیَامَة.[2]
پیامبر (ص) فرمود: جبرئیل مرا خبری داد که چشمم از آن روشن و دلم از آن شاد شد. او گفت: ای محمد! هر که از امت تو در راه خدا به جنگی برود، هیچ قطره ای از آسمان بر او نبارد و دچار هیچ سردردی نشود، مگر آن که در روز قیامت به نفع او گواهی باشد.
3. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قِیلَ لِلنَّبِیِّ ص مَا بَالُ الشَّهِیدِ لَا یُفْتَنُ فِی قَبْرِهِ فَقَالَ [النَّبِیُ] ص کَفَى بِالْبَارِقَةِ فَوْقَ رَأْسِهِ فِتْنَة.[3]
به پیامبر (ص) عرضه داشتند که چرا شهید (مانند دیگران) در قبر خود مورد آزمایش و سؤال قرار نمی گیرد؟! ایشان در پاسخ فرمودند: شمشیرهایی که گرداگرد سر او می درخشیدند، برای آزمایش او کافی است.
4. الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ قُتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَمْ یُعَرِّفْهُ اللَّهُ شَیْئاً مِنْ سَیِّئَاتِهِ.[4]
امام صادق(ع) فرمودند: هرکه در راه خدا کشته شود، پروردگار گناهانش را به او یادآور نخواهد شد.
5. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِلْجَنَّةِ بَابٌ یُقَالُ لَهُ بَابُ الْمُجَاهِدِینَ یَمْضُونَ إِلَیْهِ فَإِذَا هُوَ مَفْتُوحٌ وَ هُمْ مُتَقَلِّدُونَ سُیُوفَهُمْ وَ الْجَمْعُ فِی الْمَوْقِفِ وَ الْمَلَائِکَةُ تُرَحِّبُ بِهِمْ فَمَنْ تَرَکَ الْجِهَادَ أَلْبَسَهُ اللَّهُ ذُلًّا فِی نَفْسِهِ وَ فَقْراً فِی مَعِیشَتِهِ وَ مَحْقاً فِی دِینِه.[5]
پیامبر(ص) فرمودند: بهشت دری به نام در مجاهدان دارد که آنان به سمتش رهسپار می شوند و در حالی که شمشیر مجاهدان بر گردنشان آویخته شده و جمعیت در انتظار حسابرسی اند، آن در بر آنان گشوده می شود و فرشتگان به ایشان خوش آمد می گویند. پس هرکه جهاد را رها کند، پروردگار او را دچار خودکم بینی، فقر و بی دینی خواهد کرد.
6. عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ الْمَوْتُ طَالِبٌ وَ مَطْلُوبٌ لَا یُعْجِزُهُ الْمُقِیمُ وَ لَا یَفُوتُهُ الْهَارِبُ فَقَدِّمُوا وَ لَا تَتَّکِلُوا فَإِنَّهُ لَیْسَ عَنِ الْمَوْتِ مَحِیصٌ إِنَّکُمْ إِنْ لَمْ تُقْتَلُوا تَمُوتُوا وَ الَّذِی نَفْسُ عَلِیٍّ بِیَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَةٍ بِالسَّیْفِ عَلَى الرَّأْسِ أَهْوَنُ مِنْ مَوْتٍ عَلَى فِرَاش.[6]
امیر المؤمنین (ع) فرمود: مرگ به دنبال برخی بوده و برخی دیگر خود به استقبال مرگ می روند! آن که در خانه نشسته نمی تواند مرگ را به زانو درآورد و گریزنده از جنگ نیز نمی تواند خود را از او پنهان کند. پس بشتابید و منتظر یکدیگر نباشید؛ زیرا راه فراری از مرگ نیست. اگر کشته نشوید، خواهید مرد و سوگند به خدایی که جان علی به دست او است، هزار ضربه شمشیر بر سرم، آسان تر از جان دادن در بستر است.
7. عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ أَتَى رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ إِنِّی رَاغِبٌ نَشِیطٌ فِی الْجِهَادِ قَالَ فَجَاهِدْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِنَّکَ إِنْ تُقْتَلْ کُنْتَ حَیّاً عِنْدَ اللَّهِ تُرْزَقُ وَ إِنْ مِتَّ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُکَ عَلَى اللَّهِ وَ إِنْ رَجَعْتَ خَرَجْتَ مِنَ الذُّنُوبِ إِلَى اللَّه.[7]
مردی نزد پیامبر(ص) آمد و عرضه داشت که من بسیار شور و شوق رفتن به جهاد را دارم! ایشان پاسخ فرمود: پس به جهاد برو؛ زیرا اگر کشته شوی، زنده خواهی بود و نزد خدا روزی خواهی داشت و اگر در این راه به صورت طبیعی بمیری، پاداش تو بر عهده پروردگار خواهد بود و اگر زنده برگردی، گناهانت پاک خواهد شد.
پی نوشتها:
[1] نهج البلاغه، ص 69، خ 27، انتشارات دار الهجرة، قم، بی تا.
[2] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 8، ح 8، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 هـ ش.
[3] همان، ج 5، ص 54، ح 5.
[4] همان، ج 5، ص 54، ح 6.
[5] همان، ج 5، ص 2، ح 2.
[6] طوسی، ابا جعفر، الأمالی، ج 1، ص 216، ح 378، انتشارات دار الثقافة، قم، 1414 هـ ق.
[7] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج 1، ص 206، ح 152، چاپخانه علمیه، تهران، 1380 هـ ق.
منبع: www.islamquest.net
پاسخ اجمالی:
امیر المؤمنین (ع) فرمود: جهاد درى از درهاى بهشت است که خدا آن را براى دوستان ویژه خویش گشوده است و آن، پوشش تقوا و زره محکم خدا و سپر مطمئن او است. پس هر که آن را از روی بی اعتنایی ترک کند، پروردگار جامه ذلت بر او بپوشاند، و گرفتار بلا شود، و بر سر او خوارى و زبونى فرو بارد، و نور خرد از دل او رخت کشد، و با بی اعتنایی به جهاد، حق از او رویگردان شود، و خوارى به او روى آورد، و کسى به فریاد او نرسد.
پاسخ تفصیلی:
علاوه بر آنچه در قرآن کریم در فضیلت جهاد وارد شده، روایات فراوانی نیز در این زمینه وجود دارند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1. فَإِنَّ الْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ فَتَحَهُ اللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِیَائِهِ وَ هُوَ لِبَاسُ التَّقْوَى وَ دِرْعُ اللَّهِ الْحَصِینَةُ وَ جُنَّتُهُ الْوَثِیقَةُ فَمَنْ تَرَکَهُ رَغْبَةً عَنْهُ أَلْبَسَهُ اللَّهُ ثَوْبَ الذُّلِّ وَ شَمِلَهُ الْبَلَاءُ وَ دُیِّثَ بِالصَّغَارِ وَ الْقَمَاءَةِ وَ ضُرِبَ عَلَى قَلْبِهِ بِالْإِسْهَابِ وَ أُدِیلَ الْحَقُّ مِنْهُ بِتَضْیِیعِ الْجِهَادِ وَ سِیمَ الْخَسْفَ وَ مُنِعَ النَّصَف.[1]
امیر المؤمنین (ع) فرمود: جهاد درى از درهاى بهشت است که خدا آن را براى دوستان ویژه خویش گشوده است و آن، پوشش تقوا و زره محکم خدا و سپر مطمئن او است. پس هر که آن را از روی بی اعتنایی ترک کند، پروردگار جامه ذلت بر او بپوشاند، و گرفتار بلا شود، و بر سر او خوارى و زبونى فرو بارد، و نور خرد از دل او رخت کشد، و با بی اعتنایی به جهاد، حق از او رویگردان شود، و خوارى به او روى آورد، و کسى به فریاد او نرسد.
2. عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ جَبْرَئِیلَ أَخْبَرَنِی بِأَمْرٍ قَرَّتْ بِهِ عَیْنِی وَ فَرِحَ بِهِ قَلْبِی قَالَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ غَزَا غَزَاةً فِی سَبِیلِ اللَّهِ مِنْ أُمَّتِکَ فَمَا أَصَابَهُ قَطْرَةٌ مِنَ السَّمَاءِ أَوْ صُدَاعٌ إِلَّا کَانَتْ لَهُ شَهَادَةً یَوْمَ الْقِیَامَة.[2]
پیامبر (ص) فرمود: جبرئیل مرا خبری داد که چشمم از آن روشن و دلم از آن شاد شد. او گفت: ای محمد! هر که از امت تو در راه خدا به جنگی برود، هیچ قطره ای از آسمان بر او نبارد و دچار هیچ سردردی نشود، مگر آن که در روز قیامت به نفع او گواهی باشد.
3. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قِیلَ لِلنَّبِیِّ ص مَا بَالُ الشَّهِیدِ لَا یُفْتَنُ فِی قَبْرِهِ فَقَالَ [النَّبِیُ] ص کَفَى بِالْبَارِقَةِ فَوْقَ رَأْسِهِ فِتْنَة.[3]
به پیامبر (ص) عرضه داشتند که چرا شهید (مانند دیگران) در قبر خود مورد آزمایش و سؤال قرار نمی گیرد؟! ایشان در پاسخ فرمودند: شمشیرهایی که گرداگرد سر او می درخشیدند، برای آزمایش او کافی است.
4. الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ قُتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ لَمْ یُعَرِّفْهُ اللَّهُ شَیْئاً مِنْ سَیِّئَاتِهِ.[4]
امام صادق(ع) فرمودند: هرکه در راه خدا کشته شود، پروردگار گناهانش را به او یادآور نخواهد شد.
5. عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِلْجَنَّةِ بَابٌ یُقَالُ لَهُ بَابُ الْمُجَاهِدِینَ یَمْضُونَ إِلَیْهِ فَإِذَا هُوَ مَفْتُوحٌ وَ هُمْ مُتَقَلِّدُونَ سُیُوفَهُمْ وَ الْجَمْعُ فِی الْمَوْقِفِ وَ الْمَلَائِکَةُ تُرَحِّبُ بِهِمْ فَمَنْ تَرَکَ الْجِهَادَ أَلْبَسَهُ اللَّهُ ذُلًّا فِی نَفْسِهِ وَ فَقْراً فِی مَعِیشَتِهِ وَ مَحْقاً فِی دِینِه.[5]
پیامبر(ص) فرمودند: بهشت دری به نام در مجاهدان دارد که آنان به سمتش رهسپار می شوند و در حالی که شمشیر مجاهدان بر گردنشان آویخته شده و جمعیت در انتظار حسابرسی اند، آن در بر آنان گشوده می شود و فرشتگان به ایشان خوش آمد می گویند. پس هرکه جهاد را رها کند، پروردگار او را دچار خودکم بینی، فقر و بی دینی خواهد کرد.
6. عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ الْمَوْتُ طَالِبٌ وَ مَطْلُوبٌ لَا یُعْجِزُهُ الْمُقِیمُ وَ لَا یَفُوتُهُ الْهَارِبُ فَقَدِّمُوا وَ لَا تَتَّکِلُوا فَإِنَّهُ لَیْسَ عَنِ الْمَوْتِ مَحِیصٌ إِنَّکُمْ إِنْ لَمْ تُقْتَلُوا تَمُوتُوا وَ الَّذِی نَفْسُ عَلِیٍّ بِیَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَةٍ بِالسَّیْفِ عَلَى الرَّأْسِ أَهْوَنُ مِنْ مَوْتٍ عَلَى فِرَاش.[6]
امیر المؤمنین (ع) فرمود: مرگ به دنبال برخی بوده و برخی دیگر خود به استقبال مرگ می روند! آن که در خانه نشسته نمی تواند مرگ را به زانو درآورد و گریزنده از جنگ نیز نمی تواند خود را از او پنهان کند. پس بشتابید و منتظر یکدیگر نباشید؛ زیرا راه فراری از مرگ نیست. اگر کشته نشوید، خواهید مرد و سوگند به خدایی که جان علی به دست او است، هزار ضربه شمشیر بر سرم، آسان تر از جان دادن در بستر است.
7. عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ أَتَى رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ إِنِّی رَاغِبٌ نَشِیطٌ فِی الْجِهَادِ قَالَ فَجَاهِدْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِنَّکَ إِنْ تُقْتَلْ کُنْتَ حَیّاً عِنْدَ اللَّهِ تُرْزَقُ وَ إِنْ مِتَّ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُکَ عَلَى اللَّهِ وَ إِنْ رَجَعْتَ خَرَجْتَ مِنَ الذُّنُوبِ إِلَى اللَّه.[7]
مردی نزد پیامبر(ص) آمد و عرضه داشت که من بسیار شور و شوق رفتن به جهاد را دارم! ایشان پاسخ فرمود: پس به جهاد برو؛ زیرا اگر کشته شوی، زنده خواهی بود و نزد خدا روزی خواهی داشت و اگر در این راه به صورت طبیعی بمیری، پاداش تو بر عهده پروردگار خواهد بود و اگر زنده برگردی، گناهانت پاک خواهد شد.
پی نوشتها:
[1] نهج البلاغه، ص 69، خ 27، انتشارات دار الهجرة، قم، بی تا.
[2] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 5، ص 8، ح 8، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 هـ ش.
[3] همان، ج 5، ص 54، ح 5.
[4] همان، ج 5، ص 54، ح 6.
[5] همان، ج 5، ص 2، ح 2.
[6] طوسی، ابا جعفر، الأمالی، ج 1، ص 216، ح 378، انتشارات دار الثقافة، قم، 1414 هـ ق.
[7] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج 1، ص 206، ح 152، چاپخانه علمیه، تهران، 1380 هـ ق.
منبع: www.islamquest.net
