پرسش :
در رابطه با شيوه تنبيه تحريمي نه تنبيه بدني توضيح دهيد؟
پاسخ :
1- جلوگيري از فعاليت‌هاي مورد علاقه يک نوجوان (تنبيه تحريمي)
براي موثر بودن اين نوع تنبيه، نوجوان بايد سرگرم فعاليتي باشد که مورد علاقه ي اوست تا از طريق توقف آن فعاليت بتوان او را تنبيه کرد. با توجه به اين‌که بعضي از بچه‌هاي امروزي داراي دستگاه بازي‌هاي کامپيوتري يا ساير سرگرمي‌ها در اتاق خود هستند، محبوس کردن آنها در اتاق جريمه مناسبي نيست. از سوي ديگر، به دليل آن‌که نوجوانان مايلند تنها باشند، محبوس کردن آنها در اتاق تنبيه موثري نخواهد بود. اکنون به چند مثال توجه کنيد:
مادري به همراه دخترش براي خريد لباس به مرکز خريد رفته است. دختر در مورد مدل لباس با او جر و بحث مي‌کند. مادر ممکن است به او بگويد تا سه بار به تو اخطار مي‌دهم اگر باز به جر و بحث ادامه دادي تا هفته بعد از خريد منصرف شده و به خانه برمي‌گرديم؛ دختر او متوجه مي‌شود که اگر به رفتارش ادامه دهد از ادامه ي خريد محروم خواهد شد.
شما ممکن است پسر 16ساله خود را براي 2ساعت به تمرين رانندگي ببريد. پس از مدت کوتاهي پسر شما سرعت خود را افزايش مي‌دهد. شما به او مي‌گوييد: هر بار که سرعت از حد مجاز بالاتر رود 10 دقيقه از مدت تمرين (2ساعت) کسر خواهد شد.
براي افزودن بر تأثير اين روش تنبيهي، بايد چند نکته را به خاطر بسپاريد:
نخست، شما بايد به طور دقيق مشخص کنيد که فرزندتان در ازاي چه رفتاري تنبيه خواهد شد؛ مثلاً والدين ممکن است به فرزندان‌شان بگويند «ديگر با هم دعوا نکنيد». منظور آنها اين است که يکديگر را کتک نزنند، فحش ندهند يا مسخره نکنند؟ لذا اين موارد را بايد به طور واضح مشخص نمايند.
دوم، بايد از اخطار يا تذکر دادن نيز استفاده کنيد. مثلاً، اگر يک‌بار ديگر فلان رفتار را مرتکب شوي، به فلان صورت تنبيه خواهي شد.
سوم، فرزند شما بايد آگاه شود که تا چه مدت از يک فعاليت خاص محروم خواهد شد و براي پايان دادن به محروميت چه کاري بايد انجام دهد. مثلاً، مادري که به خاطر جر وبحث کردن دخترش در مورد مدل لباس، تصميم گرفت به خريد کردن خاتمه دهد، اگر بگويد هفته ي بعد خريد خواهيم کرد، زمان يک هفته را براي پايان تنبيه معين کرده است و اگر بگويد در ازاي فلان رفتارت دوباره به خريد خواهيم آمد، راه پايان دادن به تنبيه را مشخص کرده است، لذا فرزند او مي‌داند که بايد چه کند.
محروم کردن از يک فعاليت مورد علاقه بايد به‌طور پي‌گير اجرا شده و چندين بار تکرار شود تا رفتار يک فرد را تعديل نمايد. به‌کار بردن اين تنبيه بايد بدون هيجان و عصبانيت باشد و به عنوان يک روش کارآمد به آن توجه شود که اجراي آن نتيجه‌اي خاص را در پي خواهد داشت.
2 - از دست دادن جايزه.
وقتي براي انجام رفتاري جايزه‌اي تعيين کنيم و نوجوان نتواند به آن عمل کند، از جايزه هم خبري نخواهد بود. اين خود نوعي تنبيه محسوب مي‌شود. گاهي والدين از من سوال مي‌کنند : «اگر براي رفتار شايسته‌اي جايزه‌اي تعيين کرديم ولي فرزند ما آن رفتار شايسته را نشان نداد چه تنبيهي را توصيه مي‌کنيد؟» به آنها مي‌گويم همين که جايزه را دريافت نکرده، تنبيه شده و لازم نيست از دو نوع تنبيه براي يک اشتباه استفاده کنيد. بهتر است تنبيهات را براي ساير رفتارهاي ناشايست ذخيره نماييد و همه ي آنها را براي يک رفتار خرج نکنيد.
3- تنبيه لفظي
داد زدن، ايراد گرفتن، غر زدن، نصيحت کردن و گفتن جملاتي که موجب خجالت و احساس گناه در فرزندتان شود، تنبيه لفظي ناميده مي‌شوند. اين نوع مجازات در مورد افراد بالغ موثر نيست زيرا آنها عادت مي‌کنند سخنان شما را نشنيده بگيرند، از يک گوش بشنوند و از گوش ديگر بيرون کنند. برخي از آنها دچار کينه شده و از پدر و مادر خود مي‌رنجند. استفاده از تنبيه لفظي به طور مکرر، باعث پيدايش مشکلاتي مي‌شود.
4 - تنبيه بدني
کتک زدن، نيشگون گرفتن و ساير تنبيهات جسمي در اين دسته قرار مي‌گيرند تا نوجوان را از طريق ترساندن او کنترل کنند. گفتن اين جمله که «من از تو بزرگ‌تر و قوي‌ترم ، لذا هر کاري که از تو مي‌خواهم مجبوري آن‌را انجام دهي» نوعي تهديد به تنبيه بدني است. با توجه به اين که تنبيهات بسياري وجود دارد، شما نبايد از تنبيه بدني استفاده کنيد.
منبع:سايت انوار طاها
1- جلوگيري از فعاليت‌هاي مورد علاقه يک نوجوان (تنبيه تحريمي)
براي موثر بودن اين نوع تنبيه، نوجوان بايد سرگرم فعاليتي باشد که مورد علاقه ي اوست تا از طريق توقف آن فعاليت بتوان او را تنبيه کرد. با توجه به اين‌که بعضي از بچه‌هاي امروزي داراي دستگاه بازي‌هاي کامپيوتري يا ساير سرگرمي‌ها در اتاق خود هستند، محبوس کردن آنها در اتاق جريمه مناسبي نيست. از سوي ديگر، به دليل آن‌که نوجوانان مايلند تنها باشند، محبوس کردن آنها در اتاق تنبيه موثري نخواهد بود. اکنون به چند مثال توجه کنيد:
مادري به همراه دخترش براي خريد لباس به مرکز خريد رفته است. دختر در مورد مدل لباس با او جر و بحث مي‌کند. مادر ممکن است به او بگويد تا سه بار به تو اخطار مي‌دهم اگر باز به جر و بحث ادامه دادي تا هفته بعد از خريد منصرف شده و به خانه برمي‌گرديم؛ دختر او متوجه مي‌شود که اگر به رفتارش ادامه دهد از ادامه ي خريد محروم خواهد شد.
شما ممکن است پسر 16ساله خود را براي 2ساعت به تمرين رانندگي ببريد. پس از مدت کوتاهي پسر شما سرعت خود را افزايش مي‌دهد. شما به او مي‌گوييد: هر بار که سرعت از حد مجاز بالاتر رود 10 دقيقه از مدت تمرين (2ساعت) کسر خواهد شد.
براي افزودن بر تأثير اين روش تنبيهي، بايد چند نکته را به خاطر بسپاريد:
نخست، شما بايد به طور دقيق مشخص کنيد که فرزندتان در ازاي چه رفتاري تنبيه خواهد شد؛ مثلاً والدين ممکن است به فرزندان‌شان بگويند «ديگر با هم دعوا نکنيد». منظور آنها اين است که يکديگر را کتک نزنند، فحش ندهند يا مسخره نکنند؟ لذا اين موارد را بايد به طور واضح مشخص نمايند.
دوم، بايد از اخطار يا تذکر دادن نيز استفاده کنيد. مثلاً، اگر يک‌بار ديگر فلان رفتار را مرتکب شوي، به فلان صورت تنبيه خواهي شد.
سوم، فرزند شما بايد آگاه شود که تا چه مدت از يک فعاليت خاص محروم خواهد شد و براي پايان دادن به محروميت چه کاري بايد انجام دهد. مثلاً، مادري که به خاطر جر وبحث کردن دخترش در مورد مدل لباس، تصميم گرفت به خريد کردن خاتمه دهد، اگر بگويد هفته ي بعد خريد خواهيم کرد، زمان يک هفته را براي پايان تنبيه معين کرده است و اگر بگويد در ازاي فلان رفتارت دوباره به خريد خواهيم آمد، راه پايان دادن به تنبيه را مشخص کرده است، لذا فرزند او مي‌داند که بايد چه کند.
محروم کردن از يک فعاليت مورد علاقه بايد به‌طور پي‌گير اجرا شده و چندين بار تکرار شود تا رفتار يک فرد را تعديل نمايد. به‌کار بردن اين تنبيه بايد بدون هيجان و عصبانيت باشد و به عنوان يک روش کارآمد به آن توجه شود که اجراي آن نتيجه‌اي خاص را در پي خواهد داشت.
2 - از دست دادن جايزه.
وقتي براي انجام رفتاري جايزه‌اي تعيين کنيم و نوجوان نتواند به آن عمل کند، از جايزه هم خبري نخواهد بود. اين خود نوعي تنبيه محسوب مي‌شود. گاهي والدين از من سوال مي‌کنند : «اگر براي رفتار شايسته‌اي جايزه‌اي تعيين کرديم ولي فرزند ما آن رفتار شايسته را نشان نداد چه تنبيهي را توصيه مي‌کنيد؟» به آنها مي‌گويم همين که جايزه را دريافت نکرده، تنبيه شده و لازم نيست از دو نوع تنبيه براي يک اشتباه استفاده کنيد. بهتر است تنبيهات را براي ساير رفتارهاي ناشايست ذخيره نماييد و همه ي آنها را براي يک رفتار خرج نکنيد.
3- تنبيه لفظي
داد زدن، ايراد گرفتن، غر زدن، نصيحت کردن و گفتن جملاتي که موجب خجالت و احساس گناه در فرزندتان شود، تنبيه لفظي ناميده مي‌شوند. اين نوع مجازات در مورد افراد بالغ موثر نيست زيرا آنها عادت مي‌کنند سخنان شما را نشنيده بگيرند، از يک گوش بشنوند و از گوش ديگر بيرون کنند. برخي از آنها دچار کينه شده و از پدر و مادر خود مي‌رنجند. استفاده از تنبيه لفظي به طور مکرر، باعث پيدايش مشکلاتي مي‌شود.
4 - تنبيه بدني
کتک زدن، نيشگون گرفتن و ساير تنبيهات جسمي در اين دسته قرار مي‌گيرند تا نوجوان را از طريق ترساندن او کنترل کنند. گفتن اين جمله که «من از تو بزرگ‌تر و قوي‌ترم ، لذا هر کاري که از تو مي‌خواهم مجبوري آن‌را انجام دهي» نوعي تهديد به تنبيه بدني است. با توجه به اين که تنبيهات بسياري وجود دارد، شما نبايد از تنبيه بدني استفاده کنيد.
منبع:سايت انوار طاها
