پرسش :

فلسفه قنوت و آثار آن چيست؟

پاسخ :
نمازگزار در ميان نماز، اين اجازه را مي يابد كه با بالا بردن دست هاي خود، به دعا بپردازد و خواسته هايش را مطرح كند. قنوت در همه نمازهاي واجب، پيش از ركوع دوم مستحب است و بهتر است ترك نشود.
درباره فلسفه و رموز قنوت، مي توان چنين گفت:
1. قنوت، بهترين حالت نيايش و طلب حاجت از خداست. نمازگزار در اين حالت سر خود را به هدفي خم مي كند و دست هايش را فروتنانه بالا مي برد. بدين وسيله، نيازمندي خود را به نمايش درمي آورد.
2. قنوت، مناجات و راز و نياز صميمانه با خداست. در قنوت، نمازگزار از حالت رسمي خارج مي شود و با دعاها و ذكرهاي گوناگون، به درد دل كردن با خدا مي پردازد.
اين شيرين ترين لحظه اي است كه در ديگر ركن ها و كارهاي نماز كمتر ديده مي شود.
3. قنوت، وسيله اي براي آسان گرفتن مراحل حساب رسي در قيامت است.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرموده است: «اَطْوَلكُم قُنوتاً في دارِ الدُّنيا، اَطْوَلُكم راحَةً فِي الْمَوْقِفِ يَوْمَ الْقِيامَةِ؛ كسي كه در دنيا (در نماز) قنوت طولاني داشته باشد، در قيامت راحت ترين فرد در موقف (حساب رسي) خواهد بود».(1)
4. قنوت و دعاي آن، نشانه فروتني و خداخواهي انسان است. خداوند مي فرمايد:
مرا (با خلوص دل) بخوانيد تا دعاي شما را اجابت كنم. آنان كه از (دعا و) عبادت من اعراض و سركشي كنند، زود باشد كه با ذلت و خواري، داخل جهنم شوند. (مؤمن: 61)
5. توجه واقعي به خداي آسمان ها و زمين است نمازگزار با بالا بردن دست هاي خود به سوي آسمان، به بزرگي خدا اعتراف مي كند و همه چيز و همه كس را از او مي داند. خداوند در همه جا حضور دارد؛ ولي بيشتر ما انسان ها به اين مطلب توجه نمي كنيم. ازاين رو، بهترين حالت اين است كه دست ها را به سمت فضاي بي كران آسمان بگيريم و خداي خود را، در هر كجا كه هست، ياد كنيم و از او ياري بخواهيم.
6. تكميل كردن نماز است. امام صادق عليه السلام فرمود: «كسي كه از روي عمد قنوت نماز را ترك كند، نمازش، نماز (كاملي) نيست».(2)

پی نوشتها:
1. بحارالانوار، ج 82، ص 199.
2. جوادي آملي، اسرار الصلاه، ص 113.

منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)