پرسش :
در روایات ائمه علیهم السلام، چه اسراری برای نماز بیان شده است؟
پاسخ :
نماز در پیشگاه خدا1 وسیله تقرب به او2 و رحمت الهی3 است و قلب4 و خانه5 را نورانی می كند. وقتی انسان نماز می خواند، هر آنچه در اطراف او هستند، به ذكر خدا مشغول می شوند.6 سجده، نزدیك ترین راه تقرب به خداست.7 ازاین رو، در حدیث آمده است كه سجده طولانی، انسان را از عذاب نجات می دهد.8 همان گونه كه ركوع كامل، انسان را از وحشتِ قبر رها می كند.9 به این ترتیب هستند، می توان فهمید كه چرا امتحان شیعه در مراقبت نماز محقق می شود.10
خشوع از آداب انس، حضور قلب و زینت نماز است.11 انس با نماز، سبب بخشش گناه12 و پذیرفته شدن نماز می شود.13 امامان علیهم السلام نیز نمازی با انس و حضور قلب به جا می‌آوردند.14
پی‌نوشت‌ها:
1. قال الصادق علیه السلام : «وَاَعْلَم اِنّك بَینَ یدَی مَنْ یراك ولا تَراهُ؛ بدان تو در پیشگاه خداوندی هستی كه تو را می بیند، ولی تو او را نمی بینی.» بحارالانوار، ج 83 ، ص 11؛ شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 57؛ وسائل الشیعه، ج 4، ص 685، كتاب الصلاة، باب 2.
2. قال علی علیه السلام : «الصلاةُ قربانُ كلِ تقی؛ نماز خواندن وسیله نزدیكی به خداست برای هر شخص پرهیزكار» محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمة، ج 5، ص 367؛ بحارالانوار، ج 10، ص 99.
3. عبدالواحد تمیمی آمدی، غررالحكم و دررالکلم، ص 261.
4. قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : «صَلاةُ الرَّجل نورٌ فی قَلْبه فَمَنْ شاء مِنكم فَلْینَوِّر قلبَه؛ نماز هر كس نوری در دل اوست، پس هر كس نماز را اراده كرد، قلبش را نورانی كند.» متقی هندی، كنزالعمال، ج 7، ص18973.
5. قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : «نَوِّروا مَنازِلَكُم بِالصَّلاةِ؛ با نماز خانه هایتان را نورانی كنید.» كنز العمال، ج 15، ص 392، ح 41518.
6. میزان الحكمة، ج 5، ص 377؛ بحارالانوار، ج 82 ، ص 213.
7. قال الصادق علیه السلام : «اَقْرَبُ مَا یكونُ الْعَبْدُ اِلَی اللّهِ وَ هُوَ ساجِدٌ؛ نزدیك ترین حالات بنده به خدا سجده است.» ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 60.
8. غررالحكم و دررالکلم، ص 175، ح 3353.
9. علی مشکینی، مواعظ العددیه، ص 243.
10. عبدالله بن جعفر حمیری، قرب الاسناد، ص 52؛ بحارالانوار، ج 80 ، ص 23.
11. قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : «اَلْخشُوعُ زِینةُ الصَّلاةِ؛ خشوع زیور نماز است.» بحارالانوار، ج 77، ص131.
12. همان، ج 84 ، ص 249.
13. همان، ص 242.
14. همان، صص 247، 248، 253 و 258؛ میزان الحكمة، ج 5، صص 381 و 382.
منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)
نماز در پیشگاه خدا1 وسیله تقرب به او2 و رحمت الهی3 است و قلب4 و خانه5 را نورانی می كند. وقتی انسان نماز می خواند، هر آنچه در اطراف او هستند، به ذكر خدا مشغول می شوند.6 سجده، نزدیك ترین راه تقرب به خداست.7 ازاین رو، در حدیث آمده است كه سجده طولانی، انسان را از عذاب نجات می دهد.8 همان گونه كه ركوع كامل، انسان را از وحشتِ قبر رها می كند.9 به این ترتیب هستند، می توان فهمید كه چرا امتحان شیعه در مراقبت نماز محقق می شود.10
خشوع از آداب انس، حضور قلب و زینت نماز است.11 انس با نماز، سبب بخشش گناه12 و پذیرفته شدن نماز می شود.13 امامان علیهم السلام نیز نمازی با انس و حضور قلب به جا می‌آوردند.14
پی‌نوشت‌ها:
1. قال الصادق علیه السلام : «وَاَعْلَم اِنّك بَینَ یدَی مَنْ یراك ولا تَراهُ؛ بدان تو در پیشگاه خداوندی هستی كه تو را می بیند، ولی تو او را نمی بینی.» بحارالانوار، ج 83 ، ص 11؛ شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 57؛ وسائل الشیعه، ج 4، ص 685، كتاب الصلاة، باب 2.
2. قال علی علیه السلام : «الصلاةُ قربانُ كلِ تقی؛ نماز خواندن وسیله نزدیكی به خداست برای هر شخص پرهیزكار» محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمة، ج 5، ص 367؛ بحارالانوار، ج 10، ص 99.
3. عبدالواحد تمیمی آمدی، غررالحكم و دررالکلم، ص 261.
4. قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : «صَلاةُ الرَّجل نورٌ فی قَلْبه فَمَنْ شاء مِنكم فَلْینَوِّر قلبَه؛ نماز هر كس نوری در دل اوست، پس هر كس نماز را اراده كرد، قلبش را نورانی كند.» متقی هندی، كنزالعمال، ج 7، ص18973.
5. قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : «نَوِّروا مَنازِلَكُم بِالصَّلاةِ؛ با نماز خانه هایتان را نورانی كنید.» كنز العمال، ج 15، ص 392، ح 41518.
6. میزان الحكمة، ج 5، ص 377؛ بحارالانوار، ج 82 ، ص 213.
7. قال الصادق علیه السلام : «اَقْرَبُ مَا یكونُ الْعَبْدُ اِلَی اللّهِ وَ هُوَ ساجِدٌ؛ نزدیك ترین حالات بنده به خدا سجده است.» ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 60.
8. غررالحكم و دررالکلم، ص 175، ح 3353.
9. علی مشکینی، مواعظ العددیه، ص 243.
10. عبدالله بن جعفر حمیری، قرب الاسناد، ص 52؛ بحارالانوار، ج 80 ، ص 23.
11. قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله : «اَلْخشُوعُ زِینةُ الصَّلاةِ؛ خشوع زیور نماز است.» بحارالانوار، ج 77، ص131.
12. همان، ج 84 ، ص 249.
13. همان، ص 242.
14. همان، صص 247، 248، 253 و 258؛ میزان الحكمة، ج 5، صص 381 و 382.
منبع: پرسمان نماز، محسن محمدی، نشر: قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما (1389)
