پرسش :

لازمه حكومت داشتن دين، دنيايي كردن دين است كه با زُلالي و قداست دين نمي‌سازد. به این شبهه پاسخ بدهید.

پاسخ :
دين هرگز تك بُعدي و ‏يك ضلعي و ناقص نيست. دين، وقتي كامل است كه براي تعليم و تزكيه انسان باشد و انسان نيز حقيقتي ‏سائر و سالك است كه از نشئه «تراب» به سوي نشئه «لقاء رب الارباب» مي‌رود: ”يا أيها الإنسان إنّك كادحٌ ‏إلي ربّك كدحاً فملاقيه“(انشقاق/6) و دين بايد اين انسان كادح و سائر را در همه نشئآت تغذيه كند و ذات اقدس اله كه ‏دنيا و آخرت از آنِ اوست: ”فللّه الاخرة والاولي“(نجم/25)، ديني فرستاده است كه هم دنياي انسان را تأمين مي‌كند ‏و هم آخرت او را. خداي سبحان، دعا و درخواست مرداني كه حسنه دنيا و حسنه آخرت را با يكديگر ‏مي‌خواهند تأييد مي‌فرمايد: ”ومنهم من يقول ربنا اتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسنة وقنا عذاب النار“(بقره/201)؛ ‏چرا كه دنيا، مزرعه آخرت است: «الدنيا مزرعة الاخرة»(بحار؛ ج 67، ص 225 ،باب 54) و بدون «حسنه دنيا» نمي‌توان به «حسنه آخرت» ‏رسيد.‏‎ ‎بنابراين، دين الهي، به دنيا توجّه دارد ولي اين توجه داشتن به دنيا غير از دنيايي شدن دين است. دنيائي ‏محض بودن نكوهيده است؛ چنانكه در آيه ”فمن الناس من يقول ربنا اتنا في الدنيا وما له في الاخرة من ‏خلاقٍ“(بقره/200)، به مذمّت آن اشاره شده. ( آیةالله جوادی آملی )