چهارشنبه، 25 اسفند 1389
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

پرسش :

آيا بسم الله الرحمن الرحيم يكي از آيات سوره حمد است؟


پاسخ :
سوره مباركه حمد، به اتفاق مسلمانان(١)، هفت آيه دارد و براساس روايات اهل‌بيت عصمت و طهارت (عليهم‌السلام) آيه كريمه "بسم الله الرحمن الرحيم" اوّلين آيه آن است: "قيل لأميرالمؤمنين (عليه‌السلام): يا أميرالمؤمنين اخبرنا عن "بسم الله الرحمن الرحيم" اهِىَ من فاتحة الكتاب؟ فقال: "نعم كان رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) يقراها ويعدّها آية منها...".(٢)
بنابراين، قرائت "بسم الله..." در ابتداي سوره حمد تنها براي تبرك جستن به آن نيست، بلكه جزئي از سوره است و از اين رو در صورت وجوب تلاوت سوره حمد، در نماز يا غير آن، اگر بدون بسم الله تلاوت شود، امر خداوند امتثال نشده است.
گوياترين شاهد بر تعداد آيات سوره حمد، آيه كريمه "ولقد اتيناك سبعاً من المثاني والقران العظيم"(٣) است كه به شهادت روايات معصومين (عليهم‌السلام) مراد از آن فاتحة الكتاب است(٤). روايات فريقين نيز بي‌هيچ گونه اختلافي، همين عدد را تاييد مي‌كند(٥). تنها اختلافي كه در آيات اين سوره است درباره تقطيع و مرزبندي آيات آن است، نه اصلِ عدد هفت؛ زيرا كساني كه "بسم الله الرحمن الرحيم" را اوّلين آيه سوره حمد دانسته‌اند از "صراط الّذين..." تا آخر سوره را يك آيه و ديگران كه بسم الله را آيه‌اي از اين سوره نمي‌دانند "غير المغضوب..." را آيه‌اي مستقل به شمار آورده‌اند.

١ ـ مفاتيح الأسرار شهرستاني، ج 1، ص 223.
٢ ـ نورالثقلين، ج1، ص9.
٣ ـ سوره حجر، آيه 87.
٤ ـ تفسير برهان، ج1، ص41.
٥ ـ بحار، ج18، ص335؛ تفسير عياشي، ج1، ص19؛ تفسير برهان، ج1، ص42

مأخذ: ( تفسیر تسنيم، ج ١، ص ٢٦٨)


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.