پرسش :
كشورهاي اسلامي را به طور مختصر معرفي نمائيد؟
پاسخ :
در حال حاضر موقعيت جغرافيايي سرزمين اسلامي بين 20 درجه طول غربي(از نصف النهار گرينويچ) و 140 درجه طول شرقي و نيز بين 10 درجه عرض جنوبي و 50 درجه شمالي از خط استوا قرار گرفته اند. غربي ترين كشور اسلامي در غرب آفريقا واقع است كه سنگال نام دارد و شرقي ترين آن اندونزي مي باشد كه در آسياي جنوب شرقي قرار دارد. بين غربي ترين و شرقي ترين كشور مسلمان بيش از 10 ساعت اختلاف زمان وجود دارد. تركيه و آلباني، شمالي ترين و اندونزي جنوبي ترين كشور مسلمان و نيز تنها كشور اسلامي آسيا است كه بخش اعظم آن در نيم كرة جنوبي قرار دارد.[1]
در مورد تعداد كشورهاي مستقل اسلامي نظرات و عقايد متفاوتي مطرح هست به عنوان مثال در كتابي تحت عنوان «Gazetter World Muslim» كه در سال 1964 ميلادي انتشار يافته 36 كشور كه متجاوز از 50% مسلمان دارند به عنوان كشورهاي مستقل اسلامي معرفي شده اند. اما دكتر ابوالفضل عزتي طي مقاله اي تحت عنوان «شناخت اجمالي جهان اسلام» 40 كشور را معرفي مي كند كه متجاوز از 50% مسلمان دارد، از سوي ديگر محمد حسن گنجي، كشورهايي را مسلمان مي داند كه بيش از 75% مسلمان داشته باشد و با اين تعريف 34 كشور اسلامي از مجموع كشورهاي جهان تحت عنوان سرزمين هاي اسلامي مورد مطالعه قرار مي گيرند، البته برخي نيز كشورهايي را اسلامي مي دانند كه عضو: «سازمان كنفرانس اسلامي» هستند. علي‌كتابي در كتاب«اقليت هاي مسلمان در جهان امروز» و دكتر غلامحسين خورشيدي در كتاب «بازار مشترك اسلامي» چنين نظري دارند، در اين تقسيم بندي اوگاندا و گابن كه كمتر از 50% مسلمان دارند، عضو اين سازمان بوده اما اتيوپي كه بالاتر از 50% مسلمان دارد به عضويت آن در نيامده است. در آماري كه به سال 1986 ميلادي انتشار يافته، 52 كشور، اسلامي معرفي شده كه بيش از 50% مسلمان داشته اند.[2]
در حال حاضر سازمان كنفرانس اسلامي داراي 56 عضو مي باشد كه از لحاظ تقسيم بندي جغرافيايي به سه گروه آسيايي، آفريقايي و عرب تقسيم مي شوند كه عبارتند از:[3]
الف: گروه كشورهاي آسيايي 13 كشور مي باشد كه عبارت اند از: جمهوري آذربايجان، افغانستان، اندونزي، ايران، برونئي، بنگلادش، پاكستان، تاجيكستان، تركمنستان، قرقيزستان، تركيه، مالزي، ازبكستان.
ب: گروه كشورهاي آفريقايي شامل 19 كشور است كه عبارت اند از: اوگاندا، بنين، بوركينافاسو، توگو، چاد، تانزانيا، سنگال، سيرالئون، كامرون، كومور، گابن، گامبيا، گينه، گينه بيسائو، مالديو، مالي، موريتاني، موزامبيك، نيجر، نيجريه.
ج: گروه كشورهاي عربي 21 كشور زير مي باشد: اردن هاشمي، الجزاير، امارات متحده عربي، بحرين، تونس، جيبوتي، سودان، سوريه، سومالي، عراق، عربستان سعودي، عمان، دولت فلسطين، قطر، كويت، لبنان، ليبي، مراكش، مصر، موريتاني، يمن.
در ضمن كشور آلباني تنها كشور اروپايي است كه در سال 1993 ميلادي به سازمان كنفرانس اسلامي ملحق شد. سورينام از قارة آمريكا نيز در سال 1996 به سازمان كنفرانس اسلامي پيوست.
علاوه بر كشورهاي مستقل اسلامي، در خيلي از كشورهاي ديگر اقليت هاي مسلمان كه دين اسلام را پذيرفته و با فرهنگ اسلامي در كشورهاي ديگر سكونت دارند و در آمار سال 1986. م تعداد آنها كه در 68 كشور غير اسلامي ساكن هستند را حدود 300 ميليون نفر ذكر كرده اند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. سرزمين اسلام (شناخت اجمالي كشورها و نواحي مسلمان نشين جهان)، غلامرضا گلي زواره.
2. اوضاع معاصر كشورهاي اسلامي، جاسم مرغي.
[1] . گلي زواره، سرزمين اسلام، قم، دفتر تبليغات اسلامي، اول، 1372، ص 61.
[2] . همان، صص 69 و 70.
[3] . آقايي، داوود، سازمانهاي بين المللي، تهران، نسل نيكان، 1382، صص 324 و 325.
( اندیشه قم )
در حال حاضر موقعيت جغرافيايي سرزمين اسلامي بين 20 درجه طول غربي(از نصف النهار گرينويچ) و 140 درجه طول شرقي و نيز بين 10 درجه عرض جنوبي و 50 درجه شمالي از خط استوا قرار گرفته اند. غربي ترين كشور اسلامي در غرب آفريقا واقع است كه سنگال نام دارد و شرقي ترين آن اندونزي مي باشد كه در آسياي جنوب شرقي قرار دارد. بين غربي ترين و شرقي ترين كشور مسلمان بيش از 10 ساعت اختلاف زمان وجود دارد. تركيه و آلباني، شمالي ترين و اندونزي جنوبي ترين كشور مسلمان و نيز تنها كشور اسلامي آسيا است كه بخش اعظم آن در نيم كرة جنوبي قرار دارد.[1]
در مورد تعداد كشورهاي مستقل اسلامي نظرات و عقايد متفاوتي مطرح هست به عنوان مثال در كتابي تحت عنوان «Gazetter World Muslim» كه در سال 1964 ميلادي انتشار يافته 36 كشور كه متجاوز از 50% مسلمان دارند به عنوان كشورهاي مستقل اسلامي معرفي شده اند. اما دكتر ابوالفضل عزتي طي مقاله اي تحت عنوان «شناخت اجمالي جهان اسلام» 40 كشور را معرفي مي كند كه متجاوز از 50% مسلمان دارد، از سوي ديگر محمد حسن گنجي، كشورهايي را مسلمان مي داند كه بيش از 75% مسلمان داشته باشد و با اين تعريف 34 كشور اسلامي از مجموع كشورهاي جهان تحت عنوان سرزمين هاي اسلامي مورد مطالعه قرار مي گيرند، البته برخي نيز كشورهايي را اسلامي مي دانند كه عضو: «سازمان كنفرانس اسلامي» هستند. علي‌كتابي در كتاب«اقليت هاي مسلمان در جهان امروز» و دكتر غلامحسين خورشيدي در كتاب «بازار مشترك اسلامي» چنين نظري دارند، در اين تقسيم بندي اوگاندا و گابن كه كمتر از 50% مسلمان دارند، عضو اين سازمان بوده اما اتيوپي كه بالاتر از 50% مسلمان دارد به عضويت آن در نيامده است. در آماري كه به سال 1986 ميلادي انتشار يافته، 52 كشور، اسلامي معرفي شده كه بيش از 50% مسلمان داشته اند.[2]
در حال حاضر سازمان كنفرانس اسلامي داراي 56 عضو مي باشد كه از لحاظ تقسيم بندي جغرافيايي به سه گروه آسيايي، آفريقايي و عرب تقسيم مي شوند كه عبارتند از:[3]
الف: گروه كشورهاي آسيايي 13 كشور مي باشد كه عبارت اند از: جمهوري آذربايجان، افغانستان، اندونزي، ايران، برونئي، بنگلادش، پاكستان، تاجيكستان، تركمنستان، قرقيزستان، تركيه، مالزي، ازبكستان.
ب: گروه كشورهاي آفريقايي شامل 19 كشور است كه عبارت اند از: اوگاندا، بنين، بوركينافاسو، توگو، چاد، تانزانيا، سنگال، سيرالئون، كامرون، كومور، گابن، گامبيا، گينه، گينه بيسائو، مالديو، مالي، موريتاني، موزامبيك، نيجر، نيجريه.
ج: گروه كشورهاي عربي 21 كشور زير مي باشد: اردن هاشمي، الجزاير، امارات متحده عربي، بحرين، تونس، جيبوتي، سودان، سوريه، سومالي، عراق، عربستان سعودي، عمان، دولت فلسطين، قطر، كويت، لبنان، ليبي، مراكش، مصر، موريتاني، يمن.
در ضمن كشور آلباني تنها كشور اروپايي است كه در سال 1993 ميلادي به سازمان كنفرانس اسلامي ملحق شد. سورينام از قارة آمريكا نيز در سال 1996 به سازمان كنفرانس اسلامي پيوست.
علاوه بر كشورهاي مستقل اسلامي، در خيلي از كشورهاي ديگر اقليت هاي مسلمان كه دين اسلام را پذيرفته و با فرهنگ اسلامي در كشورهاي ديگر سكونت دارند و در آمار سال 1986. م تعداد آنها كه در 68 كشور غير اسلامي ساكن هستند را حدود 300 ميليون نفر ذكر كرده اند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. سرزمين اسلام (شناخت اجمالي كشورها و نواحي مسلمان نشين جهان)، غلامرضا گلي زواره.
2. اوضاع معاصر كشورهاي اسلامي، جاسم مرغي.
[1] . گلي زواره، سرزمين اسلام، قم، دفتر تبليغات اسلامي، اول، 1372، ص 61.
[2] . همان، صص 69 و 70.
[3] . آقايي، داوود، سازمانهاي بين المللي، تهران، نسل نيكان، 1382، صص 324 و 325.
( اندیشه قم )
