پرسش :
آيا اهل تسنّن مسائل مربوط به نامحرم را رعايت مي كنند؟
پاسخ :
شيعه و سني در مسائل مربوط به نامحرم و لزوم حجاب و پوشش زن، اتفاق نظر دارند بدليل اينكه اين مسأله ريشه در قرآن كريم دارد كه مرجع فقهي همة مسلمانان مي باشد.
توضيح اين كه: اهل سنت با شيعه در مسائل فقهي اختلاف نظر اندكي دارند كه مهم ترين آن مربوط به مسأله نكاح «متعه» (ازدواج موقت) مي باشد كه اهل سنت آن را مخصوص زمان حيات پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و صدر اسلام مي دانند و معتقد به نسخ آن بعد از پيامبر اند.[1]
اما در خصوص رابطة زن و مرد اجنبي ـ كه مورد سؤال است ـ فتاواي اهل سنت با فتاواي شيعه بسيار نزديك است. به عنوان نمونه مواردي از اين وحدت نظر در ضمن چند مطلب، ذكر مي شود:
الف) نگاه به نامحرم:
قبل از بيان حكم فقهي مسأله، بايد توجه داشت كه فلسفه اصلي مرزبندي ميان زن و مرد اجنبي و لزوم حجاب در اسلام، حفظ شؤون خانواده و عفت و پاكي مرد و زن است. و لذا شرع مقدس به منظور پيش گيري از وقوع انسان در آلودگي هاي فساد اخلاقي و حفظ كيان خانواده، محدوديت هايي را در روابط ميان زن ومرد بيگانه، جعل و مقرر نموده است، تا از كرامت و حرمت زن و مرد صيانت شود. مخصوصاً طبقة زن كه بيشتر آسيب پذير مي باشند.
اين مسأله قبل از اينكه يك فتواي فقهي باشد، يك حكم و اصل قرآني است كه در آيات سورة مباركه نور بدان اشاره شده است.[2] در اين آيات را مردان از نگاه ناروا نسبت به زنان نامحرم، برحذر داشته و زنان را ملزم به حفظ حجاب و پوشش از مردان اجنبي نموده است.
بر اين اساس، فقهاي اهل سنت نظير شيعه، در فتاواي خود بر حرمت نگاه به نامحرم و پرهيز از اختلاط زن و مرد، تأكيد نموده است.[3] حتي پوشيدن لباس هاي نازك و بدن نما و نيز لباس هاي تنگ كه برجستگي هاي جسمي و بدني زن را نمايش مي دهد، در بيرون از منزل شرعاً‌حرام مي دانند.[4] و نيز رعايت پوشش زناني را كه از بستگان مي باشند، مثل: زن عمو، دخترعمو، دختردائي، دخترخاله و... واجب شمرده اند.[5]
ب ـ مقدار پوشش واجب:
همة فقهاي اهل سنت و شيعه، اتفاق نظر دارند بر اينكه: غير از صورت و دستها، بقية اندام زن براي مرد اجنبي، عورت به حساب مي آيد و لذا پوشش تمام اندام زن در هنگام مواجهه با مرد نامحرم واجب است. (غير از آن دو مورد).
مستند و دليل مسأله نيز آيات قرآن كريم است كه خداوند مي فرمايد: اي پيامبر به زنان مؤمنه بگو: چشمهاشان را از نگاه ناروا باز دارند و زيبايي هاي (جسمي و آرايشي) شان را از نامحرمان بپوشانند، مگر آن مقداري كه معمولاً آشكار است. (صورت و دستها)[6]
ج. دست دادن زن و مرد نامحرم:
فقهاي اهل سنت در مسأله حرمت لمس نيز مثل شيعه، نظر يكسان دارند. طبق فتواي آنان، لمس و تماس فيزيكي زن و مرد نامحرم بخاطر شدت خوف در فتنه، حرمتش شديدتر از نگاه به نامحرم است، مگر در موارد ناچاري مثل نجات غريق و يا تشخيص بيماري و عمل جراحي و... كه در اين موارد به مقدار ضرورت استثناء شده است.[7]
و لذاطبق فتواي اهل سنت (نظير شيعه) دست دادن(مصافحه) و روبوسي زن و مرد نامحرم، حرام مي باشد.[8]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. الجزيري، عبدالرحمن، الفقه علي المذاهب الاربعه.
2. مغنيه، محمدجواد، الفقه علي المذاهب الخمسه.
[1] . ابن تيميّه، الفتاوي الكبري، دارالكتب العلميه، اول، 1408-1987، بيروت، ج 3، ص 95-122.
[2] . نور/30-31.
[3] . فتاوي الاسلاميه، دارالقم، طبع اول، 1988، بيروت، ج 2، ص 320، (باب حكم النظر و الخلوه و الاختلاط).
[4] . همان، ج 3، ص 182.
[5] . همان، ج 2، ص 323.
[6] . نور/31.
[7] . مغنيه، محمدجواد، الفقه علي المذاهب الخمسه، طبع اول، 1982، بيروت.
[8] . فتاوي الاسلاميه، ج 2، ص 330.
( اندیشه قم )
شيعه و سني در مسائل مربوط به نامحرم و لزوم حجاب و پوشش زن، اتفاق نظر دارند بدليل اينكه اين مسأله ريشه در قرآن كريم دارد كه مرجع فقهي همة مسلمانان مي باشد.
توضيح اين كه: اهل سنت با شيعه در مسائل فقهي اختلاف نظر اندكي دارند كه مهم ترين آن مربوط به مسأله نكاح «متعه» (ازدواج موقت) مي باشد كه اهل سنت آن را مخصوص زمان حيات پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ و صدر اسلام مي دانند و معتقد به نسخ آن بعد از پيامبر اند.[1]
اما در خصوص رابطة زن و مرد اجنبي ـ كه مورد سؤال است ـ فتاواي اهل سنت با فتاواي شيعه بسيار نزديك است. به عنوان نمونه مواردي از اين وحدت نظر در ضمن چند مطلب، ذكر مي شود:
الف) نگاه به نامحرم:
قبل از بيان حكم فقهي مسأله، بايد توجه داشت كه فلسفه اصلي مرزبندي ميان زن و مرد اجنبي و لزوم حجاب در اسلام، حفظ شؤون خانواده و عفت و پاكي مرد و زن است. و لذا شرع مقدس به منظور پيش گيري از وقوع انسان در آلودگي هاي فساد اخلاقي و حفظ كيان خانواده، محدوديت هايي را در روابط ميان زن ومرد بيگانه، جعل و مقرر نموده است، تا از كرامت و حرمت زن و مرد صيانت شود. مخصوصاً طبقة زن كه بيشتر آسيب پذير مي باشند.
اين مسأله قبل از اينكه يك فتواي فقهي باشد، يك حكم و اصل قرآني است كه در آيات سورة مباركه نور بدان اشاره شده است.[2] در اين آيات را مردان از نگاه ناروا نسبت به زنان نامحرم، برحذر داشته و زنان را ملزم به حفظ حجاب و پوشش از مردان اجنبي نموده است.
بر اين اساس، فقهاي اهل سنت نظير شيعه، در فتاواي خود بر حرمت نگاه به نامحرم و پرهيز از اختلاط زن و مرد، تأكيد نموده است.[3] حتي پوشيدن لباس هاي نازك و بدن نما و نيز لباس هاي تنگ كه برجستگي هاي جسمي و بدني زن را نمايش مي دهد، در بيرون از منزل شرعاً‌حرام مي دانند.[4] و نيز رعايت پوشش زناني را كه از بستگان مي باشند، مثل: زن عمو، دخترعمو، دختردائي، دخترخاله و... واجب شمرده اند.[5]
ب ـ مقدار پوشش واجب:
همة فقهاي اهل سنت و شيعه، اتفاق نظر دارند بر اينكه: غير از صورت و دستها، بقية اندام زن براي مرد اجنبي، عورت به حساب مي آيد و لذا پوشش تمام اندام زن در هنگام مواجهه با مرد نامحرم واجب است. (غير از آن دو مورد).
مستند و دليل مسأله نيز آيات قرآن كريم است كه خداوند مي فرمايد: اي پيامبر به زنان مؤمنه بگو: چشمهاشان را از نگاه ناروا باز دارند و زيبايي هاي (جسمي و آرايشي) شان را از نامحرمان بپوشانند، مگر آن مقداري كه معمولاً آشكار است. (صورت و دستها)[6]
ج. دست دادن زن و مرد نامحرم:
فقهاي اهل سنت در مسأله حرمت لمس نيز مثل شيعه، نظر يكسان دارند. طبق فتواي آنان، لمس و تماس فيزيكي زن و مرد نامحرم بخاطر شدت خوف در فتنه، حرمتش شديدتر از نگاه به نامحرم است، مگر در موارد ناچاري مثل نجات غريق و يا تشخيص بيماري و عمل جراحي و... كه در اين موارد به مقدار ضرورت استثناء شده است.[7]
و لذاطبق فتواي اهل سنت (نظير شيعه) دست دادن(مصافحه) و روبوسي زن و مرد نامحرم، حرام مي باشد.[8]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. الجزيري، عبدالرحمن، الفقه علي المذاهب الاربعه.
2. مغنيه، محمدجواد، الفقه علي المذاهب الخمسه.
[1] . ابن تيميّه، الفتاوي الكبري، دارالكتب العلميه، اول، 1408-1987، بيروت، ج 3، ص 95-122.
[2] . نور/30-31.
[3] . فتاوي الاسلاميه، دارالقم، طبع اول، 1988، بيروت، ج 2، ص 320، (باب حكم النظر و الخلوه و الاختلاط).
[4] . همان، ج 3، ص 182.
[5] . همان، ج 2، ص 323.
[6] . نور/31.
[7] . مغنيه، محمدجواد، الفقه علي المذاهب الخمسه، طبع اول، 1982، بيروت.
[8] . فتاوي الاسلاميه، ج 2، ص 330.
( اندیشه قم )
