پرسش :
آيا درست است كه مي‌گويند در روز عاشورا آسمان كربلا سرخ رنگ مي‌شود و از چاه‌هاي كربلا خون مي‌جوشد يا خير؟
پاسخ :
وجود امام در روي زمين مايه آرامش تمام موجودات است چون خداوند متعال انبياي الهي را به عنوان خليفه خويش در روي زمين قرار داده است، و زمين هرگز خالي از حجت الهي نبوده است چنانكه در روايات معتبر از معصومين اين حقيقت منعكس شده است «لولا الحجة لساخت الارض علي اهلها»[1]
اگر حجت الهي و خليفه الهي بر روي زمين نباشد زمين اهلش را فرو مي‌بلعد و درياها طغيان مي‌كنند و امنيت تكويني هستي و توازن و تعادل به هم مي‌خورد. وجود حجت الهي بر روي زمين يكي از ضروريات است و هر گاه حجت‌هاي الهي در غيبت باشند و براي مردم قابل شناسايي نباشند زمين پر از جور و ظلم خواهد بود. و همه آرزوي منجي خواهند نمود چنانكه در شرف بعثت حضرت خاتم الانبياء ظلم و جور تمام زمين را فرا گرفته بود.[2]
بنابراين تمام كائنات در استمرار بقاي خود وابسته به حجت الهي هستند و در فقدان آن به تلاطم و آشوب دچار مي‌شوند چنانكه در آيات قرآني به اين مطلب مي‌توان رسيد.
قرآن به صراحت مي‌فرمايد: «فما بكت عليهم السماءُ و الارضُ و ما كانو منظرين»[3]
آنهايي كه در برابر فرامين الهي گردن ننهادند و طغيان نمودند طومارشان پيچيده شد و از آنچه داشتند از آن محروم شدند و ميراث آنها به ديگران رسيد و دست خالي دنيا را ترك كردند و آسمان و زمين نيز بر آنها نگريست و خداوند به آنها مهلت بقا در دنيا را پايان برد. براساس اين آيه كريمه معلوم مي‌شود كه آسمان و زمين براي بندگان مؤمن و اولياء خويش كه در رأس آنها انبياء هستند ـ وقتي كه از دنيا روند گريه مي‌كنند ـ از ديدگاه قرآن تمام موجودات اعم از جمادات و حيوانات داراي شعور هستند.[4] شعور آنها فوق درك انسانهاي عادي است چنانكه براي پيامبر اكرم تمام موجودات عرض ادب و كرنش مي‌نمودند و درباره اميرمؤمنان و ساير ائمه اين امور به اثبات رسيده است.[5]
ما سمعيم و بصيريم و هُشيم با شما نامحرمان ما خاموشيم
چون شما سوي جمادي مي‌رويد محرم جان جمادان چون شويد
از جمادي عالم جانها رويد غلغل اجزاي عالم بشنويد[6]
استن حنانه از هجر رسول ناله مي‌زد همچو ارباب عقول
گفت پيغمبر چه خواهي اي ستون گفت جانم از فراقت گشت خون[7]
و اميرمؤمنان داستان اطاعت درخت از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ را در نهج‌البلاغه به زيبايي نقل مي‌كند كه چگونه به سوي آن حضرت پر گشود.[8]
در منابع معتبر حديثي و تاريخي درباره شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ گزارش شده است كه پس از شهادت آن حضرت آسمان‌ها و زمين گريست و تمام موجودات گريستند و در كربلا از سنگها ناله برخواست و خون چكيد.[9]
مرحوم مجلسي از امام رضا ـ عليه السلام ـ نقل مي‌كند كه هفت آسمان و زمين بر آن حضرت گريست.[10]
و جن و ملك در فراقش ناله سر دادند.[11]
اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ مي‌فرمايد: حيوانان وحشي، ماهيان دريا، پرندگان آسمان و خورشيد و ماه و ستارگان، زمين و آسمان ومؤمنين از جن و انسانها و تمام ملائكه الهي ... در رثاي حسين گريه مي‌كنند.[12]
بنابراين در فقدان حجت الهي آسمان و زمين عزادار مي‌شود در كامل الزيارات آمده است كه در فقدان و كشته شدن تمام اولياء الهي چنين تب و تابي بر آسمان و زمين مستولي مي‌شود.[13]
براساس روايات معتبر در سال 61 هجري ظهر عاشورا آسمان و زمين سرخ شد و چهل روز از گريه آسمان و زمين آرامش نداشت.[14]
پس از شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ امام زين العابدين ـ عليه السلام ـ كه از نزديك شاهد اين جنايات بني اميه بود، بسيار گريست و خاندان نبوت عزادار بودند بر اساس وابستگي كامل موجودات به حجت الهي گريه و ناله آنها طبيعي است.
و در ايران همه ساله در روز عاشورا، شيعيان و دوستداران اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ گريان و اندوهناك هستند و امام عصر(عج) نيز در اين روزها كاملاً مهموم و مغموم است و در عزاداري جد بزرگوارش دلي مالامال از اندوه دارد. لذا هيچ به دور از امكان نيست كه در اين روز براي برخي از بزرگان ابراز همدردي از طرف آسمان و زمين، قابل احساس باشد. چون پيشتر گفته شد زمين و آسمان و هر چه در آن است به دستور الهي به حجت حق وابستگي كامل دارند. چنانكه امام زمان عج مي‌فرمايند: «من مايه امنيت زمينيان هستم همانطوريكه ستارگان موجب امنيت آسمانيانند.»[15]
حديث: امام زمان(عج) مي‌فرمايند:
پيشوايان (ائمه كه درود خدا بر آنان باد) از خدا درخواست مي‌كنند و خداوند در پاسخ اجابت آنها مي‌فرمايند و آنها از خدا مي‌خواهند و او روزي مردم را فراوان مي‌كند اين به خاطر اجابت درخواست آنان و احترام و بزرگداشت حق آنان است.[16]
براي مطالعه بيشتر مي‌توانيد به:
1 . امامت و رهبري علامه طهراني، و ترجمه بحارالانوار، ج 45.
2 . پيام قرآن، ج 9، و ترجمه كمال‌الدين صدوق و ترجمه اصول كافي، باب الحجه، ج اول مراجعه شود.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . شيخ صدوق، اكمال‌الدين، تصحيح غفاري، چاپ سوم، قم،مدرسين، 1416 ج 1، ص 10 ـ 5.
[2] . ر.ك: تاريخ پيامبر اسلام، آيتي، و فروغ ابديت، آيت الله سبحاني، تاريخ ايران در عهد ساسانيان، ترجمه رشيد ياسمي، تاريخ روم، ويل دورانت، تاريخ العرب الجاهلي، شوقي ضيف، چنانكه اكنون ما در غيبت حضرت ولي عصر گرفتار انواع ظلمها هستيم.
[3] . قرآن كريم، سوره دخان، آيه 29.
[4] . «سبح لله ما في السموات و ما في الارض»
[5] . ر.ك: شيخ حر عاملي، اثبات الهداة، چاپ دوم، تهران، اسلاميه، 63، ج 1 و 2 و 3 و 4.
[6] . ر.ك: علامه محمدتقي جعفري، شرح مثنوي،تفسير دفتر سوم، بيت، 1018 در مثنوي چاپ ششم، تهران، انتشارات بهزاد، بي تا، ص 381.
[7] . همان، ص 97.
[8] . ر.ك: نهج‌البلاغه، ترجمه دشتي، خ 192.
[9] . علامه مجلسي، بحارالانوار، چاپ دوم، تهران، اسلاميه، 69، ج 45، ص 201.
[10] . همان، ص 201.
[11] . همان، ص 220.
[12] . همان، ص 202.
[13] . كامل الزيارات، ص 75.
[14] . همان، ص 211، حديث، 22، و 18 و 38 ـ 45.
[15] . مجلسي «پيشين»، ج 53، ص 181.
[16] . شيخ طوسي، كتاب الغيمه، ص 178.
وجود امام در روي زمين مايه آرامش تمام موجودات است چون خداوند متعال انبياي الهي را به عنوان خليفه خويش در روي زمين قرار داده است، و زمين هرگز خالي از حجت الهي نبوده است چنانكه در روايات معتبر از معصومين اين حقيقت منعكس شده است «لولا الحجة لساخت الارض علي اهلها»[1]
اگر حجت الهي و خليفه الهي بر روي زمين نباشد زمين اهلش را فرو مي‌بلعد و درياها طغيان مي‌كنند و امنيت تكويني هستي و توازن و تعادل به هم مي‌خورد. وجود حجت الهي بر روي زمين يكي از ضروريات است و هر گاه حجت‌هاي الهي در غيبت باشند و براي مردم قابل شناسايي نباشند زمين پر از جور و ظلم خواهد بود. و همه آرزوي منجي خواهند نمود چنانكه در شرف بعثت حضرت خاتم الانبياء ظلم و جور تمام زمين را فرا گرفته بود.[2]
بنابراين تمام كائنات در استمرار بقاي خود وابسته به حجت الهي هستند و در فقدان آن به تلاطم و آشوب دچار مي‌شوند چنانكه در آيات قرآني به اين مطلب مي‌توان رسيد.
قرآن به صراحت مي‌فرمايد: «فما بكت عليهم السماءُ و الارضُ و ما كانو منظرين»[3]
آنهايي كه در برابر فرامين الهي گردن ننهادند و طغيان نمودند طومارشان پيچيده شد و از آنچه داشتند از آن محروم شدند و ميراث آنها به ديگران رسيد و دست خالي دنيا را ترك كردند و آسمان و زمين نيز بر آنها نگريست و خداوند به آنها مهلت بقا در دنيا را پايان برد. براساس اين آيه كريمه معلوم مي‌شود كه آسمان و زمين براي بندگان مؤمن و اولياء خويش كه در رأس آنها انبياء هستند ـ وقتي كه از دنيا روند گريه مي‌كنند ـ از ديدگاه قرآن تمام موجودات اعم از جمادات و حيوانات داراي شعور هستند.[4] شعور آنها فوق درك انسانهاي عادي است چنانكه براي پيامبر اكرم تمام موجودات عرض ادب و كرنش مي‌نمودند و درباره اميرمؤمنان و ساير ائمه اين امور به اثبات رسيده است.[5]
ما سمعيم و بصيريم و هُشيم با شما نامحرمان ما خاموشيم
چون شما سوي جمادي مي‌رويد محرم جان جمادان چون شويد
از جمادي عالم جانها رويد غلغل اجزاي عالم بشنويد[6]
استن حنانه از هجر رسول ناله مي‌زد همچو ارباب عقول
گفت پيغمبر چه خواهي اي ستون گفت جانم از فراقت گشت خون[7]
و اميرمؤمنان داستان اطاعت درخت از پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ را در نهج‌البلاغه به زيبايي نقل مي‌كند كه چگونه به سوي آن حضرت پر گشود.[8]
در منابع معتبر حديثي و تاريخي درباره شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ گزارش شده است كه پس از شهادت آن حضرت آسمان‌ها و زمين گريست و تمام موجودات گريستند و در كربلا از سنگها ناله برخواست و خون چكيد.[9]
مرحوم مجلسي از امام رضا ـ عليه السلام ـ نقل مي‌كند كه هفت آسمان و زمين بر آن حضرت گريست.[10]
و جن و ملك در فراقش ناله سر دادند.[11]
اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ مي‌فرمايد: حيوانان وحشي، ماهيان دريا، پرندگان آسمان و خورشيد و ماه و ستارگان، زمين و آسمان ومؤمنين از جن و انسانها و تمام ملائكه الهي ... در رثاي حسين گريه مي‌كنند.[12]
بنابراين در فقدان حجت الهي آسمان و زمين عزادار مي‌شود در كامل الزيارات آمده است كه در فقدان و كشته شدن تمام اولياء الهي چنين تب و تابي بر آسمان و زمين مستولي مي‌شود.[13]
براساس روايات معتبر در سال 61 هجري ظهر عاشورا آسمان و زمين سرخ شد و چهل روز از گريه آسمان و زمين آرامش نداشت.[14]
پس از شهادت امام حسين ـ عليه السلام ـ امام زين العابدين ـ عليه السلام ـ كه از نزديك شاهد اين جنايات بني اميه بود، بسيار گريست و خاندان نبوت عزادار بودند بر اساس وابستگي كامل موجودات به حجت الهي گريه و ناله آنها طبيعي است.
و در ايران همه ساله در روز عاشورا، شيعيان و دوستداران اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ گريان و اندوهناك هستند و امام عصر(عج) نيز در اين روزها كاملاً مهموم و مغموم است و در عزاداري جد بزرگوارش دلي مالامال از اندوه دارد. لذا هيچ به دور از امكان نيست كه در اين روز براي برخي از بزرگان ابراز همدردي از طرف آسمان و زمين، قابل احساس باشد. چون پيشتر گفته شد زمين و آسمان و هر چه در آن است به دستور الهي به حجت حق وابستگي كامل دارند. چنانكه امام زمان عج مي‌فرمايند: «من مايه امنيت زمينيان هستم همانطوريكه ستارگان موجب امنيت آسمانيانند.»[15]
حديث: امام زمان(عج) مي‌فرمايند:
پيشوايان (ائمه كه درود خدا بر آنان باد) از خدا درخواست مي‌كنند و خداوند در پاسخ اجابت آنها مي‌فرمايند و آنها از خدا مي‌خواهند و او روزي مردم را فراوان مي‌كند اين به خاطر اجابت درخواست آنان و احترام و بزرگداشت حق آنان است.[16]
براي مطالعه بيشتر مي‌توانيد به:
1 . امامت و رهبري علامه طهراني، و ترجمه بحارالانوار، ج 45.
2 . پيام قرآن، ج 9، و ترجمه كمال‌الدين صدوق و ترجمه اصول كافي، باب الحجه، ج اول مراجعه شود.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . شيخ صدوق، اكمال‌الدين، تصحيح غفاري، چاپ سوم، قم،مدرسين، 1416 ج 1، ص 10 ـ 5.
[2] . ر.ك: تاريخ پيامبر اسلام، آيتي، و فروغ ابديت، آيت الله سبحاني، تاريخ ايران در عهد ساسانيان، ترجمه رشيد ياسمي، تاريخ روم، ويل دورانت، تاريخ العرب الجاهلي، شوقي ضيف، چنانكه اكنون ما در غيبت حضرت ولي عصر گرفتار انواع ظلمها هستيم.
[3] . قرآن كريم، سوره دخان، آيه 29.
[4] . «سبح لله ما في السموات و ما في الارض»
[5] . ر.ك: شيخ حر عاملي، اثبات الهداة، چاپ دوم، تهران، اسلاميه، 63، ج 1 و 2 و 3 و 4.
[6] . ر.ك: علامه محمدتقي جعفري، شرح مثنوي،تفسير دفتر سوم، بيت، 1018 در مثنوي چاپ ششم، تهران، انتشارات بهزاد، بي تا، ص 381.
[7] . همان، ص 97.
[8] . ر.ك: نهج‌البلاغه، ترجمه دشتي، خ 192.
[9] . علامه مجلسي، بحارالانوار، چاپ دوم، تهران، اسلاميه، 69، ج 45، ص 201.
[10] . همان، ص 201.
[11] . همان، ص 220.
[12] . همان، ص 202.
[13] . كامل الزيارات، ص 75.
[14] . همان، ص 211، حديث، 22، و 18 و 38 ـ 45.
[15] . مجلسي «پيشين»، ج 53، ص 181.
[16] . شيخ طوسي، كتاب الغيمه، ص 178.
